Wereld afwachtend tegenover nieuwe Nigeriaanse president

Na een paar spannende maanden heeft de meerderheid van de Nigerianen Muhammadu Buhari gekozen als nieuwe president. Het land vertrouwt niet meer dat de zittende president, Goodluck Jonathan, het terrorisme in het noorden kan indammen. Toch was zijn verlies een verrassing, want de partij van Buhari, All Progressives Congress, bestaat nog maar twee jaar.

Blazoen

Generaal Buhari was eerder president, na een militaire coup in januari 1984. Anderhalf jaar later werd hij afgezet. Zijn blazoen is niet al te schoon als het gaat om mensenrechten. Maar zijn mandaat is niettemin sterk, zegt Carl LeVan, een Nigeria-expert aan de American University in Washington. Hij heeft zelfs steun gekregen van de Yorubabevoking, in het zuiden, terwijl hij toch een moslim uit het noorden is. Hij moet dat nu gebruiken om te laten zien waar hij echt voor staat.

LeVan nam deel aan een Amerikaanse waarnemingsmissie tijdens de verkiezingen. Die verkiezingen liepen niet overal even soepel. Er waren demonstraties tegen intimidatie, gestolen stemmen en valse stemmen, en sommige militante groepen begonnen zich te bewapenen.

Mandaat gebruiken

Desondanks is de oppositieleider gekozen en heeft Jonathan zijn verlies geaccepteerd. Dat is winst. “Zijn grootste uitdaging is nu”, zegt LeVan, “om zijn mandaat goed te gebruiken. Hij moet dat niet verkeerd interpreteren. Volgens een peiling van Afrobarometer vindt 40 procent van de Nigerianen dat de president vrij moet kunnen regeren zonder zijn tijd te verkwisten aan het bijhouden van uitgaven. Vijfentwintig procent vindt dat de president wetten moet kunnen maken zonder zich druk te maken om het parlement.”

Maar in plaats van dit soort efficiëntie moet hij laten zien dat hij echt voor democratie gaat. “De laatste keer dat Buhari de leiding had, maakte de vreugde snel plaats voor frustratie, repressie en economische neergang. Zijn wittebroodsweken zijn dus cruciaal. Hij moet meer doen dan grote retorische gebaren maken naar democratie. Hij moet zijn achterban leren wat de voordelen zijn van de gerechtigheid en de eerlijkheid die daarbij horen.

Zuidwaarts

Nigeria is sterk verdeeld langs etnische en religieuze lijnen. De president moet dus nodig “zuidwaarts gaan”, vindt LeVan. Dat zou ook de “noorderlingen de boodschap geven dat hij de president is van iedereen”. Daarbij hoort ook een plan om verder te gaan met de amnestiewetgeving voor de militanten in de Niger Delta. “Die moeten weten dat ze niet een Ijaw-president, zoals Jonathan, nodig hebben om hun problemen met grondstoffen en vervuiling aan te pakken. Hoe sneller hij dat doet, hoe minder kans er is dat de rebellie weer oplaait. Ook andere minderheden moeten weten dat ze Buhari kunnen vertrouwen. Hij heeft hun samenwerking nodig om te kunnen regeren.

Economisch gezien zal hij werk moeten maken van diversificatie, zegt LeVan. “Begin vorig jaar zei de regering, samen met de Wereldbank en anderen, dat dat al gebeurt. Maar toen de olieprijzen zakten brak er bijna crisis uit.” Blijkbaar verloopt de diversificatie toch niet volgens plan. “Buhari zou de olie-industrie moeten hervormen, alle betalingen van de regeringen openbaar moeten maken, zoals eerder gebeurde, en een combinatie van academische, commerciële en bureaucratische experts moeten aanstellen om de economie weer op de rails te krijgen.”

Ontvoerde meisjes

Ook het team van veiligheidsadviseurs moet grondig vernieuwd worden, aldus de expert. “De zaak van de ontvoerde meisjes uit Chibok is zo verkeerd aangepakt dat er weinig vertrouwen meer is. Het idee leeft dat sommige soldaten en veel adviseurs niet onpartijdig zijn in het conflict.”

Boko Haram is niet verslagen, zegt LeVan, en daarom is er een geloofwaardige strategie nodig. Inclusief een goede relatie met westerse partijen, aldus LeVan. “De leiders in het Amerikaanse Congres zien het conflict met Boko Haram als strijd tussen moslims en christenen, in plaats van als een complexe opstand met verschillende slachtoffers. Buhari heeft een ongekende kans om het beeld van islamitisch Afrika bij te stellen, in een tijd dat terroristen dat beeld hebben verwrongen.”