Noorse wetenschappers vrezen terugkeer van dodelijke ijslaag

Begin 2012 was het twee weken lang makkelijk 20 graden warmer dan normaal op Spitsbergen. Het kwik klom zelfs boven het vriespunt. Voor de eilandengroep, die meer dan 500 kilometer ten noorden van Noorwegen ligt, was dit uitzonderlijk.

Sneeuwbrij

Het regende ook uitzonderlijk veel. Doordat de bodem bevroren bleef, ontstonden overal plassen van sneeuwbrij. Toen de temperatuur nadien weer daalde, bevroor dat allemaal. Alles raakte onder een dikke laag ijs.

Veel rendieren stierven omdat ze niet meer bij de planten geraakten. De plaatselijke bevolking – er wonen ongeveer tweeduizend mensen – raakte volledig geïsoleerd. De wegen en luchthaven werden gesloten. Radioverkeer was onmogelijk.

Wetenschappers van de Universiteit voor Wetenschap en Technologie in het Noorse Trondheim zijn toen meteen ter plaatse gegaan om het uitzonderlijke fenomeen te onderzoeken. Hun analyse van de gegevens is nu klaar.

Tot 20 centimeter dik

Op tweehonderd verschillende plaatsen op Spitsbergen hebben ze de ijslaag gemeten. Ze stelden vast dat die 10 tot 20 centimeter dik was en dat die na vijf maanden nog altijd niet verdwenen was, melden ze in Environmental Research Letters.

Hun conclusie is dat dit soort extreme weerfenomenen vaker kan voorkomen als gevolg van de klimaatverandering. Volgens de klimaatmodellen zal de temperatuur ook in deze gebieden blijven stijgen. Tegen 2050 kan de gemiddelde wintertemperatuur er soms al boven het vriespunt uitkomen.

Daardoor krijg je een heel ander klimaat, zeggen de onderzoekers. Voor de rendieren en muskusossen op de eilanden geen goed vooruitzicht want ze kunnen zich niet aanpassen door verder naar het noorden op te schuiven.