Oliewinning stuwt technologische ontwikkeling in Brazilië vooruit

Een van de grootste uitdagingen is het water dat met de olie mee naar boven komt. Hoe ouder de oliebron, hoe meer water er meekomt. Daardoor daalt de boorcapaciteit.

‘Sinds twee jaar beschikken we over een systeem om water en olie te scheiden op 2000 meter diepte. Op termijn kan het ontgonnen volume voor 80 procent uit water bestaan. Daarom moeten we het op grote diepte van de olie scheiden om het platform niet te overbelasten’, zegt Oscar Chamberlain, topman van het Cenpes-onderzoekscentrum van staatsoliebedrijf Petrobras.

Rio de Janeiro is een echt knooppunt van kennis en innovatie voor oliewinning op grote diepte geworden. Cenpes, dat uit 227 laboratoria bestaat, speelt daarin een sleutelrol. Het epicentrum is de Federale Universiteit van Rio de Janeiro.

Grote olievelden ontdekt

‘Er zijn geen technologische obstakels meer om petroleum te halen uit de prezoutlaag. Alle moeilijkheden in verband met afstand, diepte en complexiteit zijn overwonnen.’

De technologische ontwikkeling kwam in een stroomversnelling in 2006, toen Brazilië steeds meer grote olievelden onder de Atlantische Oceaan begonnen te ontdekken.

Het gaat om de grootste olievoorraad van het land. Maar het plaatst Brazilië voor enorme technische uitdagingen.

De olie bevindt zich op 5000 meter diepte, onder een 2 kilometer dikke zoutlaag. Bovendien bevinden de olievelden zich op 250 kilometer van de kust.

‘Er zijn geen technologische obstakels meer om petroleum te halen uit de prezoutlaag. Alle moeilijkheden in verband met afstand, diepte en complexiteit zijn overwonnen’, zegt Luiz Felipe Rego, bij Petrobras verantwoordelijk voor de oliebronnen.

Acht jaar na de ontdekking van de olievelden leveren ze al 23 procent van de olie van Petrobras.

2000 medewerkers

Om de kosten naar beneden te halen zoeken wetenschappers naar nieuwe technieken om zoveel mogelijk op grote diepte te kunnen doen. Niet eenvoudig want de onderwatersystemen hebben elektriciteit nodig, temperatuur en druk schommelen sterk, en corrosie ligt voortdurend op de loer, zegt Oscar Chamberlain van Cenpes.

Cenpes, dat in 1963 werd opgericht, telt bijna tweeduizend medewerkers. Ze werken aan 862 onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten. Sinds 2000 is het budget voor onderzoek en ontwikkeling van Cenpes bijna verachtvoudigd, tot gemiddeld 1 miljard euro per jaar.

Dat heeft ook gevolgen voor andere Braziliaanse instellingen, zegt Cenpes-directeur André Cordeiro. ‘We werken momenteel samen met 122 universiteiten en onderzoeksinstellingen.’

De ingenieurs van Coppe-instituut bijvoorbeeld ontwikkelen boeien en apparatuur om wind, stroming en regen te meten. ‘We bestuderen ook het reliëf van de zeebodem, de watertemperatuur op verschillende dieptes, het zoutgehalte en de hoeveelheid algen’, zegt oceanograaf Leonardo Kuniyoshi.