Ondervoeding eist tol van Syrische bevolking

Het aantal Syrische minderjarigen die hun land zijn ontvlucht, is verviervoudigd tot 1,2 miljoen tussen maart 2013 en maart 2014. De meesten die Libanon bereiken, leven er in extreem slechte omstandigheden in geïmproviseerde nederzettingen. Diarree en ondervoeding zijn schering en inslag in deze kampen, soms met de dood tot gevolg.

Eerder dit jaar kon het Palestijnse kamp Yarmouk even op internationale belangstelling rekenen. Amnesty International had een rapport gepubliceerd over bijna tweehonderd doden die het slachtoffer waren van een belegering door de Syrische regering. Maar veel andere gebieden ondergaan hetzelfde lot, ver weg van de publieke aandacht.

Een Palestijns-Syrische die Yarmouk ontvlucht is, vertelt dat een deel van haar familie nog in Hajar Al-Aswad verblijft, een gebied nabij Damascus dat voor het conflict ongeveer zeshonderdduizend inwoners telde. Ze verklaart dat wie gevangen zit in het gebied minstens even erg lijdt als de mensen in Yarmouk. Ook hier zou er sprake zijn van een uithongeringstactiek.

Homs, een van de eerste steden die in opstand kwamen tegen het regime van president Bashar Al-Assad, werd ook drie jaar belegerd. In mei veroverden het Syrische leger en buitenlandse Hezbollah-strijders de controle over de stad.

VN-Veiligheidsraad

Voor het eerst in dit conflict besliste de VN-Veiligheidsraad onlangs om rechtstreekse hulp zonder de goedkeuring van Assads regering toe te staan. Het gaat om hulpkonvooien vanuit buurlanden Turkije, Irak en Jordanië.

De beslissing is er gekomen omdat het Syrische regime zich weigert te schikken naar een resolutie van februari die snelle, veilige en vrije toegang eist. Het regime had gewaarschuwd dat het niet-geautoriseerde hulpleveringen in rebellengebied als een aanval beschouwt.

De eerste middelen zullen waterzuiveringstabletten en hygiënekits zijn, essentieel om diarree te voorkomen, dat op zijn beurt een oorzaak kan zijn voor ernstige gevallen van ondervoeding.

Levenslange gevolgen

Volgens Miram Azar van Unicef in Beiroet kwam ondervoeding voor de Syrië-crisis weinig voor in Libanon en Syrië. “Unicef en andere moesten dus eerst zorgverstrekkers leren hoe ze het probleem kunnen detecteren en monitoren, alvorens ze nog maar konden beginnen met de kwestie zelf aan te pakken.”

Toch zat het probleem al in de lift. “Ondervoeding was een uitdaging in Syrië, nog voor het conflict aanving”, aldus een Unicef-rapport dat eerder dit jaar verscheen. “Het aantal kinderen dat te klein is voor hun leeftijd en waarvan de hersenen onvoldoende zijn ontwikkeld, steeg van 23 tot 29 procent tussen 2009 en 2011.”

Ondervoeding in de eerste duizend dagen van een kinderleven hebben levenslange gevolgen, zoals een grotere vatbaarheid voor ziekten, afgenomen cognitieve vaardigheden en een lager ontwikkelingspotentieel voor het land waarin ze leven.

Geen stromend water

Azar meent dat de ondervoeding te wijten is aan de slechter wordende voedselveiligheid waar de vluchtelingen mee kampten voor ze Syrië verlieten, en aan de stijging van voedselprijzen in de winter.

Het klopt dat de voedselproductie als het gevolg van het conflict is gekelderd. Het geweld heeft boerderijen en velden vernield en heel wat boeren ontheemd. Bij een bezoek vorig jaar aan de noordelijke provincie Idlib, in een gebied dat de rebellen controleren, vertelden inwoners dat de prijs van basisvoedsel zoals rijst en brood tien keer hoger lag dan voor de oorlog.

Bovendien zouden veel van Syriës watervoorraden beschadigd of vernietigd zijn in de voorbije jaren, met grote gevolgen voor infecties en ondervoeding. Een grote installatie om water op te pompen in Aleppo raakte liep in mei zware schade op, waardoor de helft van de stad nu zonder stromend water zit.

De onophoudelijke bombardementen door het regime maken het onmogelijk om de installatie te repareren, en experts waarschuwen voor een mogelijke humanitaire ramp onder de mensen die nog in de stad wonen.