Oude schilderijen tonen historische luchtvervuiling

Schilderijen van zonsondergangen door onder meer Edgard Degas of Caspar David Friedrich zijn niet alleen grote kunstwerken, ze blijken ook belangrijke informatie te bevatten over de toenmalige staat van de atmosfeer.

Griekse wetenschappers bestudeerden de kleuren in 554 schilderijen die tussen 1500 en 2000 na Christus zijn gemaakt. Ze concentreerden zich op de verhouding tussen groen en rood vlakbij de horizon, en vergeleken hun bevindingen met bekende gegevens over de vijftig grote vulkaanuitbarstingen die in die tijd voorkwamen.

Meer roodtinten

Uit de vergelijking bleek dat kunstenaars in de jaren na een uitbarsting, toen er meer asvervuiling in de atmosfeer was, aanzienlijk meer rood gebruikten. Om hun bevindingen extra te controleren, vroegen de wetenschappers een hedendaagse schilder, Panayiotis Tetsis, om een aantal zonsondergangen te schilderen boven het Griekse eiland Hydra. De schilder was er zich niet van bewust dat een stofwolk uit de Sahara over het eiland trok, maar bleek net als zijn historische collega’s veel roodtinten te gebruiken boven de horizon.

In de laatste 150 jaar blijken schilderijen bovendien steeds roder te worden. Ze houden dus gelijke tred met de toename van door de mens geproduceerde aerosols in de atmosfeer. De studie werd gepubliceerd in het tijdschrift Atmospheric Chemistry and Physics.