Ngo’s roepen Palestijnen op om lid te worden van Internationaal Strafhof

Als Palestijnse president Mahmoud Abbas het Statuut van Rome ondertekent, dan kan het Internationaal Strafhof zich uitspreken over alle schendingen van het internationaal humanitair recht gepleegd in de Palestijnse Gebieden of vanuit deze gebieden. Dit betekent dat zowel het Israëlische leger als Palestijnse gewapende groeperingen berecht kunnen worden.

Marteling en onwillekeurige aanvallen op burgers zijn voorbeelden van schendingen. Ook Israëls nederzettingenbeleid en beleid van huisvernielingen in de Palestijnse Gebieden gelden als oorlogsmisdaad.

Volgens Philip Luther van Amnesty International zou Palestijns lidmaatschap van het Strafhof ‘een belangrijk signaal zijn dat de straffeloosheid voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid gepleegd in de Palestijnse Gebieden voor eens en voor altijd moet ophouden.’

Dat ook Israël naar het Internationaal Strafhof zou kunnen stappen wanneer een Palestijnse gewapende groepering een raketaanval uitvoert op Israël, is echter een mogelijke reden voor de Palestijnse Autoriteit om het Statuut niet te ondertekenen.

Politisering van het recht

President Mahmoud Abbas ondervindt bovendien heel wat internationale druk om de stap naar het Internationaal Straf hof niet te zetten, in de eerste plaats van Israël en de Verenigde Staten. Ook het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk hebben zich ertegen uitgesproken, aangezien dit volgens hen de Israëlisch-Palestijnse vredesonderhandelingen nog verder zou ondermijnen.

Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen betreuren deze politisering van het internationaal humanitair recht. ‘Het probleem met de manier waarop het vredesproces gevoerd is, is dat het internationaal recht niet bekeken wordt als iets objectiefs, maar als een politiek instrument dat soms wel en soms niet gebruikt kan worden’, legt Brigitte Herremans, medewerker Midden-Oosten bij Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen, uit.

‘Het wordt gezien als een struikelblok voor de onderhandelingen, terwijl het volgens ons net een manier is om vrede dichterbij te brengen. We vinden het dan ook jammer dat de Palestijnse Autoriteit zo lang is meegegaan in die politisering’, aldus Brigitte Herremans.

Ook Joe Stork van Human Rights Watch bekritiseert de inspanningen van enkele landen om het Palestijnse lidmaatschap te voorkomen. ‘Het argument dat Palestina zich niet moet aansluiten bij het Strafhof omdat dit de vredesgesprekken zou schaden, klinkt zeer hol wanneer twintig jaar van overleg vrede noch gerechtigheid voor slachtoffers van oorlogsmisdaden heeft gebracht’, zegt hij in een persbericht. 

Cultuur van straffeloosheid beëindigen

‘Palestijnen hebben momenteel nauwelijks de mogelijkheid om naar een rechtbank te stappen als Israël het internationaal humanitair recht schendt’, vertelt Herremans. ‘Hoewel Israël als bezettende macht verplicht is om in te staan voor de bescherming en het welzijn van Palestijnse burgers, weigert het niet alleen om dit te doen, maar ontzegt het slachtoffers ook de mogelijkheid om gerechtigheid te verkrijgen.’

Bij Israëls militaire operaties Gegoten Lood (2008-2009) en Verdedigingszuil (2012) in Gaza was het voor Palestijnen die familieleden of goederen verloren hadden bijvoorbeeld zo goed als onmogelijk om klacht neer te leggen. ‘Zowel de fysieke blokkade van Gaza, als juridische of administratieve obstakels hielden hen hierbij tegen,’ gaat Herremans verder. ‘Het probleem is dat Israëlische rechtbanken niet objectief oordelen over schendingen door het eigen leger.’

Wanneer de Palestijnse Autoriteit het Statuut van Rome ondertekent, zullen de Palestijnen minder machteloos staan tegenover schendingen van het internationaal recht. ‘Dit is belangrijk om de cultuur van straffeloosheid in Israël te beëindigen’, concludeert Herremans.