Agfa Graphics: ‘Planet was ons motief maar het resultaat kwam vooral profit en people ten goede’

Drukwerk gebeurt dezer dagen met zogenaamde drukplaten van aluminium waar teksten en beelden op een dunne oppervlaktelaag worden aangebracht, waardoor vervolgens ook de inkt op de gepaste manier op het papier kan worden aangebracht. De drukplaten bestaan uit hoogwaardig aluminium.

Traditioneel worden die drukplaten, na gebruik door de klant, verkocht aan de schroothandelaar die er dan zijn ding mee doet. Dat wil zeggen: hij brengt het weliswaar terug naar de aluminiumsmelter maar vaak gebeurt dat niet in gescheiden fracties. Daardoor gaat vaak de hoogwaardige aluminiumvariant van de drukplaten – het zogenaamde lythoschroot - verloren in een bredere fractie van allerlei soorten aluminium waardoor het soms nog slechts bruikbaar is voor minderwaardige vormen van aluminium. 

Vers aluminium

Daardoor is het uiteraard ook zo dat voor de drukplaten telkens opnieuw primair aluminium nodig is – drukplaten vergen een grote zuiverheid van materialen omdat de oppervlakte van grote kwaliteit moet zijn om fijn drukwerk mogelijk te maken. En hoe meer ‘vers’ aluminium gebruikt wordt voor de drukplaten, hoe groter de ecologische voetafdruk van de drukplaten (en dus van je krant): tachtig procent van de CO2-uitstoot bij aluminium komt immers vrij bij de omzetting van de basisgrondstof bauxiet in aluminium.

Denkend aan een circulaire economie die zuiniger omspringt met grondstoffen, wilden enkele enthousiastelingen bij uitgeverij Corelio (De Standaard, Het Nieuwsblad…), aluminiumproducent Hydro en Agfa Graphics, een beurgenoteerde en mondiale producent van drukplaten, uitzoeken of het niet mogelijk was om drukplaten te hergebruiken.

‘Enkele werknemers wilden in hun vrije tijd onderzoeken of drukplaten rechtstreeks in nieuwe drukplaten te recycleren zijn.’

Ze kregen de mogelijkheid om dat min of meer in hun vrije tijd uit te zoeken in de schoot van hun bedrijven. ‘Het maakte niet echt deel uit van het onderzoeks-en ontwikkelingsprogramma van ons bedrijf’, vertelt Peter Verschave, wereldwijd directeur voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu bij Agfa Graphics, die een van de drijvende krachten achter het project was. Een subsidie van 250 000 euro van het Milieu- en energietechnologie Innovatie Platform (beheerd door I-Cleantech Vlaanderen) maakte het experiment ook makkelijker haalbaar.

‘De drukplaten van Corelio werden door ons terug opgehaald en naar Hydro gebracht en daar opnieuw omgezet in drukplaten. Diezelfde drukplaten werden na gebruik door Corelio nog een tweede keer opgehaald en opnieuw gerecycleerd en hergebruikt bij Corelio. Daarmee hebben we bewezen dat het wel degelijk mogelijk is om drukplaten echt te recycleren en hetzelfde aluminium, mits toevoeging van vijf procent primaire grondstof, meermaals te hergebruiken voor de productie van drukplaten. Op die manier kan je dus het gebruik van primair aluminium drukken’, zegt communicatieverantwoordelijke Paul Adriaensen van Agfa Graphics.

Het kan wel maar…

Interessant en opwindend dus maar vervolgens kwam de confrontatie met de economische realiteit. Al snel bleek immers dat het voor Hydro niet mogelijk was om zijn productieproces aan te passen aan de mogelijkheid om van drukplaten nieuwe drukplaten te maken. Het was voor Hydro veel efficiënter om drukplaten te blijven maken met primair aluminium, en schroot zoals dat van drukplaten te blijven gebruiken voor de productie van pakweg autodeuren. Wat vervolgens ook gebeurde.

Het was voor Hydro effciënter om drukplaten te blijven maken met primair aluminium in plaats van met gebruikte drukplaten

Wel zag Afga Graphics er een voordeel in om bij een groeiend aantal klanten eigenaar te blijven van de drukplaten en dus ook van het aluminium. Vroeger werden de drukplaten geleverd aan de klanten en daarmee was de kous af voor Agfa Graphics. Na het experiment besliste Agfa Graphics om eigenaar te blijven van de drukplaten bij een aantal vaste klanten. De klanten worden geen eigenaar van de drukplaten, maar gebruiken enkel de diensten van Agfa. Na gebruik van de drukplaten haalt Agfa Graphics die ook weer op en levert die rechtstreeks af bij de aluminiumproducent. Daardoor weet die laatste exact welke kwaliteit recyclagemateriaal hij binnen krijgt en kan hij daar gepaste en relatief hoogwaardige toepassingen mee verrichten.

Tegenover dat voordeel plaatst de aluminiumleverancier dan een prijsreductie voor de nieuwe drukplaten van Afga. Waardoor ook de klanten van Agfa een lagere prijs betalen, en tevens van een meer stabiele prijs genieten die minder onderhevig is aan de schommelingen van de internationale aluminiumprijzen: de hele metaalcyclus komt immers niet eens meer in de papieren van de klanten. Zo verwierf Agfa een betere concurrentiepositie want het kan zijn klanten nu stabiele en goedkopere meerjarige contracten aanbieden.

Groene impuls

‘Ook voor ons leidde deze aanpak tot een hogere rendabiliteit en een grotere voorspelbaarheid’, aldus Peter Verschave. Het is waarschijnlijk dat het organiseren van een selectieve stroom van drukplaten ook de waardevermindering van het aluminium een beetje afremt, maar daarover zijn geen exacte cijfers beschikbaar. Een ander voordeel is dat het aluminium in Europa blijft en niet via schroothandelaren aan de andere kant van de wereld belandt. Maar de groene impuls heeft uiteindelijk een ander soort resultaat gebaard dan aanvankelijk gepland.

Zegt persverantwoordelijke bij Agfa Graphics, Paul Adriaensen: ‘Uiteindelijk heeft het verlangen om meer milieuvriendelijk te werken geleid tot een nieuwe werkwijze die vooral bijdraagt tot onze rendabiliteit en onze klantenrelaties. Duurzaamheid gaat om people, planet en profit. We zijn hieraan begonnen omwille van de planet, maar uiteindelijk resulteerde het vooral in goeie resultaten voor de profit en de people.”