Ratten sporen tbc op bij mensen

Getrainde ratten kunnen nu al tuberculose (tbc) opsporen in slijmstalen in een laboratorium. Apopo, een Belgische organisatie, onderzoekt of dat ook rechtstreeks bij mensen kan.

Apopo doet daarvoor een test in gevangenissen in Tanzania en Mozambique, met geld van de Amerikaanse ontwikkelingsdienst Usaid. Gevangenissen zijn broeihaarden voor tbc omdat daar veel mensen samenzitten op een kleine oppervlakte.

De ratten – HeroRats worden ze genoemd – gaan er nu gevangenen screenen. Het onderzoek moet uitwijzen hoe accuraat deze methode is.

Snelle verspreiding

Als de test gunstig uitvalt, kan Apopo screenings op grote schaal organiseren op plaatsen waar veel mensen samen zijn, bijvoorbeeld fabrieken en dichtbevolkte woonwijken.

Tuberculose verspreidt zich makkelijk via de lucht, wanneer geïnfecteerde mensen niezen, hoesten of zelfs praten. Door tbc vroeg op het spoor te komen, kunnen mensenlevens worden gered, zegt Apopo.

Ontwikkelingslanden gebruiken vaak tbc-tests die foute diagnoses opleveren. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kunnen de onbetrouwbare tests de verspreiding van tbc in de hand werken.

Goedkoper en sneller

Apopo is gespecialiseerd in het trainen van ratten voor tbc-opsporing. Door te ruiken aan slijmstalen kan de rat tbc-bacillen detecteren. Dat is goedkoper en sneller dan slijmonderzoek onder de microscoop. Een rat kan honderden stalen per dag onderzoeken, een mens slechts dertig tot veertig.

Een rat trainen voor tbc-onderzoek duurt negen maanden. Telkens als een rat een correcte analyse stelt, wordt hij beloond met eten.

Apopo werkt met de Gambiaanse hamsterrat. De organisatie trainde deze soort ook al om landmijnen op te sporen. De Gambiaanse hamsterrat, die vaak voorkomt in Afrika, is een vrij groot dier. Hij kan tot 45 centimeter lang worden en beschikt over een zeer accuraat reukorgaan.