Segregatie in Chileens onderwijs nog niet opgelost

Hoewel het in de meeste landen een overheidsaangelegenheid bij uitstek is, is het onderwijs in Chili grotendeels in privéhanden. Iedere particulier kan er een school bouwen, en de staat subsidieert die school vervolgens op basis van het aantal leerlingen. De eigenaar van de school kan op die manier goede zaken doen, want hij strijkt ook nog eens inschrijvingsgeld op per leerling.

Publieke scholen in Chili, die sinds 1981 zijn aangewezen op financiering door de plaatselijke overheid, hebben vaak erg ongelijke toegang tot fondsen. Zo profiteert de kuststad Viña del Mar van de overvloedige inkomsten uit het toerisme. De stad heeft een armoedecijfer van 15 procent. Buurstad Valparaíso daarentegen telt 22 procent armen, veel hoger dan het nationale gemiddelde van 14 procent. Bovendien is het de stad met de meeste sloppenwijken van Chili. Dat verschil is letterlijk zichtbaar in de scholen van beide steden.

Vrijemarktlogica

In 1981, voor de onderwijshervorming, ging 78 procent van de Chileense leerlingen in het primair en secundair onderwijs naar een openbare school. In 2012 was dat nog slechts 37,5 procent.

Er zijn geen aanwijzingen dat de vrijemarktlogica de kwaliteit van het onderwijs in Chili heeft verbeterd, zeggen onderzoekers. Wel is het duidelijk dat de segregatie is toegenomen, stelt Juan Eduardo García Huidobro van de Universiteit Alberto Hurtado en adviseur op vlak van onderwijs in de eerste regering van president Bachelet (2006-2010). Kinderen van welgestelde families gaan naar goede scholen, kinderen uit armere gezinnen belanden in de slechtste. Die kloof groeit, aldus Huidobro.

Chili heeft een sociale segregatie-index van 53 punten in het onderwijs, veel meer dan buurlanden als Uruguay (38), Brazilië, Argentinië (39) en Colombia (40), blijkt uit cijfers van de Unesco.

Uitdaging

In 2006 gingen tienduizenden studenten in Chili de straat op. Ze eisten van president Michelle Bachelet herziening van de onderwijshervorming die werd doorgevoerd onder het bewind van dictator Augusto Pinochet (1973-1990). Het lager en secundair onderwijs zouden weer nationale bevoegdheden moeten worden, in plaats van gemeentelijke. Ook tijdens het bewind van Bachelets opvolger Sebastián Piñera (2010-2014) waren er hevige protesten.

Bachelet begon in maart van dit jaar aan een tweede ambtstermijn. Ze staat voor de grote uitdaging om het onderwijssysteem, de voornaamste bron van onvrede in het land, te hervormen.