Stijging benzineprijs maakt Mexicanen woedend

‘We zijn de diefstal en de willekeur van de regering beu. We verdienen dit niet’, zegt Marisela Campos over de recente verhoging van de benzineprijs met 14 tot 20 procent.

Campos, moeder van twee kinderen, is van Yautepec naar de hoofdstad gekomen, een reis van 100 kilometer, om deel te nemen aan een van de vele manifestaties tegen de gasolinazo, zoals de Mexicanen de maatregel noemen. ‘Alles zal duurder worden door de gasolinazo’, vreest ze.

Straffeloosheid, corruptie en ongelijkheid

Niet alleen de benzineprijs is duurder geworden. Ook de prijs voor elektriciteit en gas ging omhoog. De combinatie van prijsverhogingen doet de woede tegen de regering van Enrique Peña Nieto hoog oplopen.

‘Nu worden basisvoeding en vervoer duurder.

De regering heft ongeveer 30 procent belastingen op de benzineprijs.’

Tientallen manifestaties vonden al plaats, winkels werden geplunderd, wegen en grensovergangen geblokkeerd.

Er vielen al minstens zes doden. Zeker duizend vijfhonderd mensen zijn aangehouden.

Het ongenoegen was al groot omdat bij veel Mexicanen de perceptie leeft dat de straffeloosheid, corruptie en ongelijkheid toenemen.

‘We verwerpen de manier waarop Peña Nieto regeert’, zegt Claudia Escobar, een moeder van drie kinderen, die eveneens op straat komt. ‘De prijsverhogingen en besparingen hangen al in de lucht sinds 2014. Nu worden basisvoeding en vervoer duurder.’

Volgens de regering zijn de prijsstijgingen het gevolg van de verhoging van de internationale olieprijs in het laatste kwartaal van 2016. Anders had ze moeten besparen, en dan waren de gevolgen voor de bevolking nog veel groter geweest, zegt ze.

De regering heft ongeveer 30 procent belastingen op de benzineprijs.

Daling van de olieproductie

De prijsstijging vindt zijn oorsprong in de afschaffing van de Mexicaanse brandstofsubsidie, die tot 2014 minstens 10 miljard euro per jaar bedroeg.

De productiecapaciteit van staatsoliebedrijf Pemex laag, in november zat de Mexicaanse winning van ruwe olie op het laagste peil in dertig jaar.

Bovendien is de productiecapaciteit van staatsoliebedrijf Pemex laag. De voorbije vijf jaar haalde Pemex elk jaar 5 procent minder olie boven.

In november zat de Mexicaanse winning van ruwe olie op het laagste peil in dertig jaar.

Door een gebrek aan middelen heeft Pemex te weinig in de modernisering van zijn installaties geïnvesteerd.

Ook de benzine- en dieselproductie viel de laatste twee jaar fors terug. Vorig jaar lag ze 15 procent lager dan in 2015. Daardoor moest de regering brandstof invoeren, vooral uit de VS.

Traditioneel was Pemex goed voor een derde van het nationale budget. Maar doordat de internationale prijzen sinds 2014 in elkaar klapten en Pemex zijn activiteiten terugschroefde, daalde zijn bijdrage tot 20 procent. Zo moest de regering andere inkomstenbronnen zoeken.

In 2014 voerde de regering een grote energiehervorming door. De olie- en elektriciteitssector werden geliberaliseerd. Peña Nieto, president sinds december 2012, beloofde de Mexicanen dat de energiehervorming een garantie zou zijn voor goedkope benzineprijzen.

Verhoging te groot, uitleg ontoereikend

Volgens Nicolás Domínguez, expert van de Autonome Metropolitane Universiteit, legt de regering de complexe situatie ‘simplistisch en onvolledig’ uit.

Een organisatie van landbouwproducenten, waarschuwt dat de prijzen van basisproducten de komende maanden tot 40 procent duurder worden.

‘De verhoging is te groot. Het is een zeer zware slag, die de mensen rechtstreeks in hun portemonnee raakt. Dat voelen ze. De mensen begrijpen de uitleg over de hervorming niet, want ze lezen die wetten niet.’

‘Wat ze wel begrijpen, is dat ze in de winkel niet meer kunnen kopen wat ze willen.

En wanneer ze uitleg vragen, krijgen ze te horen dat de prijzen in de Verenigde Staten gestegen zijn en dat iedereen de benzine duurder maakt.’

El Barzón, een organisatie van landbouwproducenten, waarschuwt voor de mogelijkheid dat de prijzen van basisproducten de komende maanden tot 40 procent duurder zullen worden.

‘Het valt te verwachten dat er zware gevolgen zullen zijn voor de Mexicaanse landbouwproductie en voor de gezinnen’, zegt woordvoeder Uriel Vargas. ‘Het zal de ongelijkheid, die zo al groot is, nog doen toenemen.’

Volgens overheidscijfers leeft 46 procent van de Mexicanen in armoede. De laatste twee jaar is de armoede toegenomen, zeggen verscheidene sociale wetenschappers.