116 milieuactivisten vermoord in 2014

Vorig jaar werden in 17 landen liefst 116 milieuactivisten vermoord - gemiddeld meer dan twee per week. Dat blijkt uit een onderzoek van de ngo Global Witness.

© International Rivers

Naast moord lopen milieuactivisten ook gevaar op bedreigingen, fysiek geweld en beperkte vrijheden

De Filipijn Henry Alamedan was actief lid van Mapusa, een milieuorganisatie die protesteert tegen de mijnbouw in Caraga. Op 24 oktober 2014 werd hij op brutale wijze uit zijn huis ontvoerd door gewapende mannen. Henry werd vermoord teruggevonden in een nabijgelegen bos.

Jaar na jaar neemt het aantal dodelijke slachtoffers onder milieuactivisten toe. In 2014 stond de teller op 116 mensen, 20 procent meer dan in 2013. Ter vergelijking: in 2014 werden 61 journalisten vermoord, bijna de helft minder dan milieuactivisten. Dat onthult Global Witness in zijn nieuwe onderzoeksrapport How many more? 

Waarschijnlijk ligt het aantal dodelijke slachtoffers nog hoger. De moorden die in afgelegen gebieden plaatsvinden, worden vaak niet geregistreerd en zijn dus niet meegeteld in de cijfers.

Drie vierde van de moorden op milieuactivisten vond plaats in Centraal- en Zuid-Amerika. De landen die het hardst getroffen worden, zijn Brazilië, Colombia, de Filipijnen en Honduras.

Dammen en mijnen

Milieuactivisten proberen hun land te beschermen, soms met de dood als gevolg.

Aan de basis van het toenemend aantal milieuconflicten liggen verschillende oorzaken.

In Centraal- en Zuid-Amerika zijn veel conflicten het resultaat van een strijd tegen stuwdammen, die grote gevolgen hebben voor de lokale gemeenschappen. De dammen zorgen voor overstromingen en hebben een impact op de visvangst en het drinkwater. Vaak moeten gemeenschappen plaats maken voor de constructies.

Een andere boosdoener is de landbouwindustrie. Overheden en grote landbouwbedrijven sluiten deals over grote stukken grond en bos. Lokale gemeenschappen worden door die deals van hun land verdreven en verliezen hun bron van inkomsten.

Ook de mijnbouw ligt aan de oorzaak van heel wat milieuconflicten. Grote mijnbouwbedrijven trekken steeds vaker naar Latijns-Amerika, waar nog relatief grote grondstoffenvoorraden te vinden zijn. Mijnbouw heeft een grote impact op het landschap en leefmilieu van lokale gemeenschappen, onder meer omdat watervoorraden uitgeput en vervuild geraken.

Popo le Chien (cc by-sa 3.0)

De mijnbouw ligt aan de oorzaak van heel wat milieuconflicten.

Onder druk

Gezien de stijging van het aantal moorden op activisten die hun land en milieu proberen te beschermen tegen grote bedrijven, is het essentieel dat overheden garanderen dat het recht van lokale gemeenschappen niet geschonden zal worden.

‘Overheden moeten duidelijk afspreken met de bedrijven die op hun territorium gevestigd zijn om de mensenrechten te respecteren bij al hun activiteiten.’ Dat zeggen de VN in de Guiding Principles on Business and Human Rights.

‘De internationale gemeenschap moet inzetten op sensibilisering van de wereldwijde milieuproblematiek. Het is haar taak om druk uit te oefenen op landen waar milieuactivisten vervolgd worden, zodat deze landen in acute situaties amnestie verlenen en zich engageren om milieuactivisme uit de strafwetten te halen’, zegt de directeur communicatie van Greenpeace, Dave Van Meel

Ook Oidhaco, het Internationaal Bureau voor Mensenrechten in Colombia, vindt dat de internationale gemeenschap een grote rol speelt.  ‘Een van de grootste problemen in Colombia is het geweld op mensenrechtenactivisten, en in het bijzonder op milieuactivisten. De Europese Unie moet druk uitoefenen op de Colombiaanse regering zodat die de internationale normen voor mensenrechtenactivisten respecteert’, zegt de woordvoerder van Oidhaco, Vincent Vallies.

Momenteel krijgt het geweld tegen milieuactivisten niet altijd de nodige aandacht van lokale overheden. Dat blijkt het geval te zijn in Peru.

‘In het noorden van Peru verloren in 2012 vijf milieuactivisten het leven in de strijd tegen het mega-mijnbouwproject Conga. Eergisteren vond in het zuiden van Peru de dertigste dag van lokale staking én een dag van regionale staking plaats tegen het mijnbouwproject Tìa Maria. Dat werd beantwoord met hevige politierepressie. Er vielen verschillende gewonden en een van de activisten verloor het leven. De kritieke situatie uit 2012 lijkt zich nu dus te herhalen in het zuiden van het land’, zegt Hanne Cottyn, die momenteel woont en werkt in Peru als zuidmedewerker van CATAPA, een vrijwilligersorganisatie die focust op de mijnbouwproblematiek.

Bedreiging en geweld

Milieuactivisten vormen de tweede meest kwetsbare groep van mensenrechtenverdedigers wanneer het aankomt op het risico om vermoord te worden.

Milieuactivisten lopen niet enkel het risico vermoord te worden. Ze worden regelmatig bedreigd, in elkaar geslagen en van hun vrijheid ontnomen. Ze vormen de tweede meest kwetsbare groep van mensenrechtenverdedigers wanneer het aankomt op het risico om vermoord te worden. Enkel vrouwenrechtenactivisten lopen meer risico. Dat viel in 2007 te lezen in een VN-rapport

‘Vaak behoren de milieuactivisten die vermoord worden tot de inheemse bevolking. Dat benadrukt Global Witness ook in zijn rapport. Daarom vragen wij aan Europese bedrijven die zich in Colombia gaan vestigen om de wetten te respecteren die de inheemse bevolking en hun grondgebied moeten beschermen’, zegt Vallies.

Over de daders van de moorden is meestal weinig geweten, behalve dan dat ze vaak ongestraft blijven. Uit de weinige informatie die aanwezig is, concludeert Global Witness dat het vaak grondeigenaars, politici en zakenmensen zijn die achter het geweld zitten.

‘Wij stellen vast dat milieuactivisten steeds vaker vervolgd en gecriminaliseerd worden, ook in democratische landen. Deze tendens zet de deur alsmaar verder open naar geweld tegen de activisten. Vrijheid van meningsuiting is een van de pijlers van de democratie en wij vinden dat aan deze pijler niet getornd kan worden’, aldus Van Meel.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.