Twee van de meest gebruikte pesticiden schaden bijen

Onderzoekers van de Universiteiten van Dundee en St. Andrews in Schotland gingen nauwkeurig de effecten na van drie van de meest gebruikte neonicotinoïden. De insecticiden worden overal ter wereld volop gebruikt maar hebben ook kwalijke eigenschappen. Ze worden door de Wereldgezondheidsorganisatie als mogelijk kankerverwekkend bestempeld en hebben ook voor het milieu schadelijke gevolgen.

De insecticiden worden er onder meer van verdacht mee verantwoordelijk te zijn voor de wereldwijde teloorgang van bijenpopulaties, die essentieel zijn voor de bestuiving in de land- en tuinbouw. Europa verbood daarom in 2013 tijdelijk het gebruik op bloemdragende gewassen, tot er meer duidelijkheid is. Nu blijkt uit het Britse onderzoek dat de verschillende neonicotinoïden, die vaak over dezelfde kam worden geschoren, uiteenlopende effecten kunnen hebben op bijen en andere bestuivers.

Broedkamers

De Schotse onderzoekers gingen de effecten na van drie soorten neonicotinoïden op de hersenactiviteit van bijen maar ook op hele kolonies in de natuur. Meer dan zeventig bijenkorven op het platteland werden daarvoor vergeleken met controlegroepen in het labo, die niet blootgesteld zijn aan pesticiden.

Uit het onderzoek blijkt dat de varianten imidacloprid en thiamethoxam erg schadelijk zijn voor de kolonies. Imidacloprid vermindert het aantal broedcellen in de kolonie met 46 procent terwijl blootstelling aan thiamethoxam het aantal levende bijen met 38 procent doet afnemen. Maar vreemd genoeg bleek de derde variant, clothianidine, geen duidelijk effect te hebben – alleen nam het aantal koninginnen toe dat binnen een kolonie werd geproduceerd.