VS-wet lost belastingontduiking in Latijns-Amerika niet zomaar op

De wet werd al in maart 2010 goedgekeurd, maar trad na veel vertragingen pas in werking op 1 juli dit jaar. Het gaat om een wederzijdse afspraak, wat betekent dat landen ook te weten kunnen komen welke burgers rekeningen hebben in de Verenigde Staten.

Grote vermogens

FATCA verplicht regeringen en financiële instellingen wereldwijd om de financiële informatie van Amerikanen die in het buitenland wonen, of er bankrekeningen hebben, te rapporteren aan het Amerikaanse belastingagentschap (Internal Revenue Service of IRS).

Volgens FATCA moeten banken, investeringsfondsen en andere financiële instellingen de rekeningen van Amerikaanse burgers in het buitenland identificeren en gegevens zoals rekeningnummers, balansen, namen, adressen en paspoortnummers overdragen aan IRS.

De wet is van toepassing op vermogens groter dan 50.000 dollar (36.000 euro). De instellingen die zich niet aan de wet houden, lopen risico op een boete van 30 procent op alle operaties die inkomsten genereren en die in de VS plaatsvinden of via de VS verlopen.

Beperking voor ontwikkelende landen

“De beperking voor ontwikkelende landen is dat het om een bilaterale afspraak gaat. Mexico, bijvoorbeeld, zou ermee gediend zijn om informatie te verkrijgen over de Mexicanen die bankrekeningen hebben in de Verenigde Staten, maar het is ook mogelijk dat deze Mexicanen rekeningen hebben in andere jurisdicties dan de VS”, zegt analist Andrés Knobel van het Tax Justice Network in Londen.

Knobel en andere experts stellen dat de fenomenen van belastingontwijking en belastingontduiking een dergelijk bereik kennen dat er sterke nationale beleidsmaatregelen en multilaterale instrumenten nodig zijn om ze tegen te gaan. FATCA kan volgens hen een dergelijk beleid ondersteunen, maar is niet voldoende.

Volgens Knobel gaat het ook om een ongelijke deal, omdat de Verenigde Staten zelf minder informatie vrijgeven dan ze van andere landen vragen.

De Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Caraïben van de Verenigde Naties (Cepal) schat de ontduiking van inkomstenbelasting op bijna 50 procent in Argentinië, 47 procent in Chili, 64 procent in Ecuador en 42 procent in Mexico.