Wereld vergeet de 1 miljoen vluchtelingen in Centraal-Amerika

‘Een humanitaire crisis. Een humanitaire tragedie.’ In Centraal-Amerika zijn minstens een miljoen mensen op de vlucht voor het toenemende geweld. Activisten vragen dat de internationale gemeenschap snel ingrijpt.

  • Policía Nacional de los colombianos (CC by-sa 2.0) Colombiaanse vluchtelingen zoeken wat schaduw onder een tentzeil. De meeste Latijns-Amerikaanse vluchtelingen zijn Colombianen – in het land woedt al meer dan vijftig jaar een burgeroorlog. Policía Nacional de los colombianos (CC by-sa 2.0)

‘Dit is een humanitaire crisis’, zegt Bertha Zúñiga Cáceres, dochter van de internationaal bekende Hondurese milieuactiviste Berta Cáceres, die op 2 maart werd vermoord.

Van grond verdreven

Ondanks eerdere moorden op activisten en de vele bedreigingen dacht ze niet dat ze een internationaal bekende activiste zouden durven vermoorden. Samen met haar broer en zussen is ze Honduras nu ontvlucht.

Een ‘neoliberaal, racistisch en patriarchaal’ systeem verdrijft er inheemse gemeenschappen van hun grond, zegt ze. Het Lenca-volk, waartoe ze behoort, moet voor het waterkrachtproject Agua Zarca wijken, het Garifuna-volk voor grote hotelcomplexen.

Daarbovenop komt het institutionele geweld, sinds de staatsgreep van 2009, en het criminele geweld. Het heeft duizenden Hondurezen op de vlucht gedreven.

Humanitaire tragedie

‘De situatie in de hele Noordelijke Driehoek van Centraal-Amerika is een humanitaire tragedie’, zegt ook Rubén Figueroa. Hij is coördinator van de Meso-Amerikaanse Migrantenbeweging, die al elf karavanen organiseerde van Centraal-Amerikaanse moeders die in Mexico naar hun vermiste zonen en dochters komen zoeken.

‘Hier hoor je geen bommen, zoals in het Midden-Oosten, maar hier vloeit ook bloed. Er vallen doden, veel doden. Instellingen als de Verenigde Naties, vooral de Unhcr (VN- vluchtelingenorganisatie) moeten hier dringend aandacht aan besteden.’

Miljoen vluchtelingen

Volgens het jongste jaarrapport van het Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC) waren eind 2015 wereldwijd 40,8 miljoen mensen op de vlucht voor conflicten en geweld.
Daarvan zijn er minstens 7,3 miljoen in Latijns-Amerika.

Mexico, El Salvador, Guatemala en Honduras zijn samen goed voor een miljoen binnenlandse vluchtelingen, bijna het dubbele van in 2014.

De meeste Latijns-Amerikaanse vluchtelingen zijn Colombianen – in het land woedt al meer dan vijftig jaar een burgeroorlog – maar het rapport wijdt een speciale analyse aan de snelle groei van een nieuw fenomeen: mensen die voor crimineel geweld vluchten, vooral in Mexico, en in El Salvador, Guatemala en Honduras, de zogeheten Noordelijke Driehoek van Centraal-Amerika.

De vier landen samen zijn goed voor een miljoen binnenlandse vluchtelingen, bijna het dubbele van in 2014. Het geweld waarvoor ze vluchten, komt hoofdzakelijk van drughandel en misdaadbendes.

Dit zijn maar gedeeltelijke cijfers, zegt het IDMC, want heel wat mensen verlaten niet alleen hun huis maar ook hun land, een fenomeen waar amper aandacht voor is.

Structureel geweld

Mensenrechtenactivisten in Mexico wijzen op de rol van de maffiabendes, maar ook op die van overheden die geweld gebruiken tegen wie zich tegen mijnbouw- en energieprojecten verzet.
‘We zien hier geen oorlog tegen drugs maar een staatsoorlog tegen de bevolking’, zegt activiste María Herrera. Ze maakt deel uit van een groep van duizenden mensen die vermiste familieleden zoeken in Mexico.

‘Er is altijd migratie geweest, maar nu zie je stromen als gevolg van drughandel, van conflicten tussen bendes.’

Figueroa situeert het begin van deze crisis in een reeks internationale beleidsmaatregelen, zoals het Plan Veilige Zuidgrens in Mexico en de Alliantie voor Vooruitgang in Centraal-Amerika. ‘Ongeveer vijf jaar geleden begonnen we te merken dat mensen op de vlucht gingen voor een meer rechtstreekse vorm van geweld. We zagen jongeren in opvangcentra arriveren met kogels in het lichaam. Mensen die naar hun land terugkeerden, werden vermoord.’

‘Er is altijd migratie geweest, maar nu zie je stromen als gevolg van drughandel, van conflicten tussen bendes. In Honduras worden activisten ook vervolgd en geïntimideerd. Het is nu structureel geweld.’

Mexico tussen twee vuren

Mexico zit tussen twee vuren. Enerzijds is er de Midden-Amerikaanse diaspora als gevolg van het geweld, anderzijds de uitzetting van duizenden migranten door de VS. Alleen al tijdens de eerste ambtstermijn van de Amerikaanse president Barack Obama (2009-2012) werden twee miljoen mensen teruggestuurd.

Bovendien kiezen steeds meer Midden-Amerikanen ervoor niet naar het noorden door te reizen en in Mexico te blijven, eveneens een fenomeen dat onderbelicht is.

De activisten betreuren dat er voor het Centraal-Amerikaanse geweld geen aandacht is op de Humanitaire Top op 23 en 24 mei in Istanboel.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.