Tunesische president Essebsi verstevigt zijn macht

Nadat het Tunesische parlement technocraat Habib Essid wegstemde, heeft president Beji Caid Essebsi een partijgenoot en vertrouweling aangesteld als eerste minister. Essebsi verstevigt op die manier zijn machtspositie. Tunesiërs twijfelen of dit een overwinning is voor de democratie of voor de autocratie.

  • © United States Institute of Peace President Essebsi benoemt met Youssef Chahed iemand uit zijn eigen seculiere partij Nidaa Tounes tot eerste minister © United States Institute of Peace
  • © Chambre des Députés Grand-Duché de Luxembourg Voormalig premier Habib Essid op staatsbezoek in Luxemburg © Chambre des Députés Grand-Duché de Luxembourg

Afgelopen zaterdag heeft het Tunesische parlement de technocratische premier Habib Essid na 18 maanden de laan uitgestuurd. De 118 nee-stemmen betekenden meteen ook de ontbinding van Essids regering. In de prille Tunesische democratie is het de eerste keer dat het parlement een premier wegstemt.

De vertrouwensstemming kwam er nadat premier Essid de oproep van president Essebsi om een nieuwe eenheidsregering te vormen, naast zich had neergelegd. Uiteindelijke legde premier Essid zijn lot in handen van het Tunesische parlement, dat hem wegstemde.

Begin juni had president Essebsi geopperd dat een nieuwe eenheidsregering dringend het hoofd moest beiden aan een aantal kwalen die het land teisteren. Zo groeide de economie in 2015 nog altijd slechts met 0,8 procent, blijft 35 procent van de jongeren zonder werk en trekken recente aanslagen de interne veiligheid in twijfel.

Concentratie van de macht

Voormalig eerste minister Essid wordt dus te weinig daadkracht op gebied van economie, werkloosheid en veiligheid aangewreven. Dit uitte zich dan ook in een groot aantal nee-stemmen, al speelt mogelijk iets anders mee: als econoom opgeleid in de Verenigde Staten krijgt hij nu het verwijt dat hij geen voeling zou hebben met partijpolitiek.

Arabist Chams Eddine Zaougui, die een boek schreef over Arabische dictaturen, wijst op een pijnlijke ironie: ‘Begin 2015 werd Essid net tot premier benoemd omdat hij niet verbonden was aan een politieke partij. Hij was een consensusfiguur. Vandaag is die troef een nadeel: Essid heeft geen politieke bondgenoten.’

‘Essebsi is geen zuivere democraat. Niet verwonderlijk: hij stond dicht bij de eerste Tunesische president Habib Bourguiba, een autocratische leider.’

Zaougui vermoedt dat de negentigjarige president Essebsi de kritiek op de voormalige premier heeft aangegrepen om een vertrouwenspersoon aan de macht te helpen. Met Youssef Chahed duidde hij een lid van zijn eigen partij Nidaa Tounes aan als nieuwe premier. 

Om parlementaire steun te vinden voor zijn plan, legde de president het voorstel voor een nieuwe eenheidsregering op tafel.

De islamistische partij Ennahda, sinds kort door de partijleiding bestempeld als moslimdemocraten, gaf haar steun. Ennahda heeft het grootste aantal zetels in het parlement, nadat verschillende partijen de seculiere koepelpartij Nidaa Tounes van de president verlieten door onderlinge meningsverschillen. Enkel de linkse partijen schaarden zich niet achter het voorstel van de president. 

‘Essebsi is geen loepzuivere democraat’, zegt Zaougui. ‘Wat niet verwonderlijk is: hij was een vertrouwensfiguur van de eerste Tunesische president Habib Bourguiba, een autocratische leider. Onlangs werd ook zijn zoon tot voorzitter van Nidaa Tounes benoemd. Op die manier bereidt hij zijn zoon voor op het presidentschap. En zijn banden met invloedrijke oligarchen doen denken aan de vroegere nauwe verweving tussen de politiek en de Tunesische elite.’

Veiligheid

Nieuwbakken premier Chahed wacht hoe dan ook de moeilijke opdracht om een regering van nationale eenheid te vormen die wel in staat is om economische hervormingen door te voeren.

Daarnaast zorgt het veiligheidsprobleem voor grote kopzorgen. De aanslagen op een militaire kazerne in Ben Guerdane in maart en het bloedbad op het strand van Sousse liggen nog vers in het geheugen.

In de nasleep van die aanslag werd vorige zomer een omstreden terrorismewet aangenomen die voor heel wat sociale onrust zorgde. Deze wet verleent verregaande middelen aan de ordediensten en voorziet de herinvoering van de doodstraf.

© United States Institute of Peace

President Essebsi benoemt met Youssef Chahed een lid van zijn eigen partij Nidaa Tounes tot premier

Politieke stabiliteit

Van Chahed wordt verwacht dat hij snel voor politieke stabiliteit zorgt. Dat hij tot dezelfde partij als de president behoort, zal in ieder geval voor voldoende deining zorgen bij de andere partijen. 

Sinds de Jasmijnrevolutie uitbrak in 2011 en president Ben Ali werd verdreven, stond Tunesië bekend als een land dat de overgang naar een democratie relatief goed had verteerd. Dat beaamt ook Zaougui: ‘Ondanks de recente aanslagen en politieke verschuivingen is het positief dat Tunesië blijft vasthouden aan haar grondwettelijke regels.’

‘Ondanks de recente aanslagen en politieke verschuivingen is het positief dat Tunesië blijft vasthouden aan haar grondwettelijke regels.’

Toch zijn de opeenvolgende regeringen na de revolutie er niet in geslaagd om de stagnerende economie aan te wakkeren en de veiligheidsproblemen terug te dringen. Sinds november vorig jaar is in het hele land nog altijd de noodtoestand van kracht.

In een reactie aan Al-Jazeera sprak politiek analist Youssef Cherif zijn bezorgdheid uit: ‘Het ontslag van voormalig premier Essid kan leiden tot maanden van onderhandelingen tussen de verschillende partijen. Tot een nieuwe regering is gevormd, wordt het aanpakken van grote problemen on hold geplaatst.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.