Ivoriaanse xenofobiewet krijgt lauwe ontvangst

De wet, die unaniem werd aangenomen door het Ivoriaanse parlement, kan celstraffen van vijf tot tien jaar en boetes van omgerekend achthonderd tot achtduizend euro opleggen aan mensen die schuldig worden bevonden aan xenofobie, racisme of tribalisme.

Die straffen kunnen verdubbeld worden als de overtreding wordt begaan in de media (radio, tv of krant) of via internet of andere vormen van nieuwe media. De verdubbeling geldt ook voor overtredingen tijdens demonstraties of politieke bijeenkomsten.

In de preambule van de wet staat dat “om diverse redenen individuen dingen beweren of daden begaan die de nationale eenheid en cohesie verzwakken als gevolg van hun racistische, tribale, etnische of xenofobe karakter.”

“Door deze maatregelen in te voeren, kan de staat de open wonden tussen de gemeenschappen in Ivoorkust helen en een omgeving creëren waarin sociale harmonie gekoesterd wordt”, zei parlementslid Martin Bhui.

Gemengde reacties

Mathurin Kobenan, jurist in Abidjan, is dan helemaal voor de wet te vinden. “We hoeven hier niet over te discussiëren. De laatste tien jaar heeft Ivoorkust een reputatie opgebouwd als xenofoob land. Deze wet erkent dat probleem en probeert er een oplossing voor te vinden.”  Als de wet goed word toegepast, wordt de oorzaak van de problemen aangepakt, zegt hij. “Ivorianen kunnen zich dan niet meer op een negatieve manier, gebaseerd raciale, etnische of religieuze verschillen uitlaten over immigranten. Deze wet geeft een soort eerherstel voor mensen die onrecht is aangedaan.”

Maar volgens Hervé Gouamené, voorzitter van Action pour la Protection des Droits de l’Homme (APDH), een niet-gouvernementele mensenrechtenorganisatie in Abidjan, kan de wet ongewenste bijwerkingen hebben. “Wij zijn niet tegen een wet tegen xenofobie, maar we zijn wel huiverig voor excessen. Wat valt er precies onder deze wet? Wanneer is iets crimineel? Deze wet zou een hindernis voor de vrijheid van expressie kunnen vormen.”

Ook de Ivoriaanse Mensenrechtenliga (LIDHO) is niet overtuigd. “Wat ons stoort aan deze wet, is dat het onderzoek ernaar nog niet is afgerond”, zegt voorzitter Patrick N’Gouan. “Er zitten hiaten in de wet, bijvoorbeeld daar waar bepaalde omstandigheden niet in acht worden genomen. Ik denk dan vooral aan politieke partijen en tribale kwesties. Politici gebruiken tribalisme voor politieke mobilisatie. Als etnische groepen een politicus steunen, doen ze dat volgens hun tribale gewoonten. Wij moeten nog zien hoe deze wet uitpakt.”