Mensheid wantrouwt overheden

De peiling in de grote landen van de continenten toont volgens de onderzoekers een alarmerend beeld” van het vertrouwen in de politiek, het bedrijfsleven en het middenveld. Het vertrouwen is gedaald tot een niveau dat de onderzoekers niet meer zagen sinds de maanden na de terreuraanslagen van 11 september in de VS.

Dit rapport toont dat het cement dat de instellingen bijeenhoudt, stilaan barsten begint te vertonen, zegt Mark Adams van GlobeScan.

Het vertrouwen in de regering is het sterkst gedaald in Brazilië, Zuid-Korea, Mexico, Canada en Spanje. Ook de Argentijnen en de inwoners van de Verenigde Staten voelen zich minder zeker. In Nigeria daalde het vertrouwen in de regering met 13 punten, maar steeg het vertrouwen in het zakenleven en de ngo’s. Zelfs in landen als Groot-Brittannië, waar een meerderheid van de mensen vertrouwen heeft in de overheid, is er een recordterugval sinds het begin van de (jaarlijkse) peilingen in 2001.

De Russische regering is de enige van de onderzochte landen die meer vertrouwen geniet van de bevolking dan in 2001, het jaar dat Globescan begon te peilen. En enkel in Italië, Indonesië en Frankrijk is het vertrouwen in de nationale regering op peil gebleven, zegt GlobeScan. De peiling is afgenomen voor de rellen van oktober en november in Frankrijk.

Ook het vertrouwen in de Verenigde Naties is de voorbije twee jaar gedaald. De VN genieten nog steeds meer vertrouwen dan andere politieke instellingen, maar in 12 landen is het imago van de volkenorganisatie erop achteruit gegaan. Dat heeft allicht te maken met de schandalen rond het olie-voor-voedelprogramma. In Rusland en Brazilië is voor het eerst er een meerderheid die de VN wantrouwt.

Ook het vertrouwen in het bedrijfsleven zit in een dip. In 2004 toonden de statistieken nog een opwaartse curve, maar de perceptie van de grote nationale en internationale bedrijven zit op een dieptepunt sinds het begin van de peilingen. Dit is een belangrijk signaal voor het World Economic Forum dat in januari in Davos bijeenkomt, zegt Adams. Als we het vertrouwen van de mensen niet terugwinnen, wordt de wereld onbestuurbaar.

Ngo’s blijven de wereldleiders inzake vertrouwen. Maar ook zij moeten terrein prijsgeven. In 10 van de 17 landen waarvoor er gegevens zijn, is het vertrouwen in de ngo’s de voorbije twee jaar gedaald. Er is nog altijd geen enkel land waar een meerderheid van de mensen ngo’s wantrouwt, maar China, Brazilië, Polen en Turkije balanceren op de rand. Maar gezien het feit dat het vertrouwen in de ngo’s minder snel afneemt dan in andere instellingen, is hun positie comfortabel te noemen, zegt het rapport.

Het rapport biedt geen verklaring voor het stijgende wantrouwen. De globalisering speelt natuurlijk mee, zegt Adams. In de knusse wereld van 30, 40 jaar terug steunden de mensen voor zowat alles op regeringen en bedrijven. Vandaag is de wereld ingewikkelder en gevaarlijker. Regeringen en bedrijven worstelen zelf met een nieuwe wereldorde, zegt de woordvoerder van GlobeScan.

De conclusies zijn gebaseerd op 20.800 interviews afgenomen in de zomermaanden van 2005. De onderzochte landen zijn de grote landen op elk continent: Argentinië, Brazilië, Canada, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk , India, Indonesië, Italië, Mexico, Nigeria, Rusland, Spanje, Turkije en de Verenigde Staten (MM/ADR).