Het belangrijkste is de revolutie levend te houden

Niet de schulden kwijtschelden maar ze niet betalen

Op 11 februari moest president Hoesni Moebarak aftreden na een nooit eerder geziene volksopstand in Egypte. Mohamed Waked, antropoloog en kandidaat doctorandus aan de Universiteit van Amsterdam, is één van de activisten die er vanaf het eerste uur bij waren. In mei kwam hij op uitnodiging van de internationale socialisten naar Nederland en in Antwerpen nam hij deel aan een debat over Egypte. Wij vroegen hem vooraf om de politieke situatie in zijn land te schetsen.

  • Al Jazeera Antropoloog Mohamed Waked Al Jazeera

De situatie is moeilijk. Alle betrokken partijen zijn in crisis, ieder op hun eigen manier. De Hoge Raad van het leger wil de macht wel overdragen aan een burgerleiding, maar dan wel één die op de maat van de raad gesneden is. Wie aan de macht komt moet zich scharen achter het Moebarak-regime op het vlak van internationale betrekkingen, dat wil zeggen het behoud van de Amerikaanse en de kolonialistische belangen, en op het vlak van het economische systeem. De klassenbelangen en de belangen van de grote zakenlui moeten beschermd worden. Ieder regime dat dit kan garanderen en dat niet onder leiding van de moslimbroeders valt, kan toelating krijgen om de macht over te nemen in Egypte. Wat de Hoge Raad van het leger in feite wil, is een situatie zoals in Turkije, waar het leger de macht deelt met de partij die de verkiezingen wint. Het probleem in Egypte is dat de mensen reële veranderingen willen zien op het vlak van de ongelijkheid tussen arm en rijk en dat een grote meerderheid bij de moslimbroeders aanleunt.

Er zal dus niets veranderen in Egypte na het Moebarak tijdperk?
De Hoge Raad heeft zeker een beter Egypte voor ogen maar maakt deel uit van het oude regime. Alle leden werden indertijd minutieus uitgekozen. Ze moesten aan bepaalde criteria voldoen. Je krijgt niet zomaar de leiding over de luchtmacht of over gelijk welke andere afdeling binnen het leger. En ze zijn op sommige vlakken erger dan Moebarak. De Hoge Raad heeft al gezegd dat er niet mag geraakt worden aan zakenlui. Ook niet aan corrupte zakenlui, want ze zijn belangrijk voor de economie. De investeerder is koning en als dat nodig is, zullen er nieuwe wetten komen om nieuwe investeerders aan te trekken, zeggen ze.

Ook de moslimbroeders zijn in crisis, zegt u.
De moslimbroeders zijn bang. Ze weten dat ze de eersten zijn die aangepakt zullen worden als de top van het leger gevaar zou ruiken. Ze weten dat ze in moeilijke momenten niet gesteund zullen worden door de liberalen. Tot nu toe beheersen ze de situatie door deals te sluiten met de Hoge Raad. De oude deals van de tijd van Moebarak zijn terug. De oude garde binnen de moslimbroeders heeft ook een conflict met de jongeren. De jongeren begrijpen niet waarom ze niet met volle kracht naar de verkiezingen stappen, en waarom ze nog jaren moeten wachten om aan de leiding te komen.
De moslimbroeders willen tenslotte ook niet veel verantwoordelijkheid op korte termijn omdat ze weten dat het heel moeilijk is om Egypte uit het slop te halen. Ze willen niet diegenen zijn die falen.

Er wordt nog gemobiliseerd tegen bepaalde beslissingen van de Hoge Militaire Raad. Maar het aantal mensen dat naar het Tahrirplein afzakt, wordt kleiner en kleiner.
Het belangrijkste is de revolutie levend te houden. Hoeveel mensen er op een betoging af komen en of er directe resultaten geboekt worden, is van minder belang.

Is het uitstel van de verkiezingen een goede zaak?
Om te beginnen is er niet zoiets als “een goede zaak” of “een slechte zaak”. Er zijn geen goede beslissingen. Er zijn wel slechte beslissingen. Voor iets of tegen iets zijn is voor mij minder belangrijk, zolang we kunnen blijven vechten.

Het uitstel betekent dat de militairen langer aan de macht zullen blijven.
Dat is een problematisch argument voor mij. Volgens mij zijn de mensen die dit argument gebruiken lafaards. Als de militairen langer aan de macht blijven en foute beslissingen nemen, dan moeten we hen daarmee confronteren. Dat zei men ook naar aanleiding van het referendum over de grondwet. We moesten ja stemmen zodat er snel verkiezingen kunnen gehouden worden en zodat de macht kon overgedragen worden aan een burgerlijke leiding. Maar wie zegt dat de regering die in de huidige omstandigheden gevormd wordt een goede regering zal zijn?

De buitenwereld spreekt vooral over de moslimbroeders, hoe zit het met andere spelers op het politieke veld?
De broeders zijn het meest actief, verspreid over heel Egypte en tellen de meeste aanhangers. Ze kunnen een meerderheid behalen als ze dat willen omdat de anderen niet aanwezig zijn. Momenteel zijn alle partijen actief maar die hebben dan een dertigtal aanhangers terwijl ze zeventigduizend stemmen zouden moeten halen om verkozen te worden. De aanhang van de meeste partijen is heel beperkt.

Hoe komt dat andere spelers en vooral nieuwe spelers het moeilijk hebben om een achterban op te bouwen?
Het probleem is dat je in Egypte een wettelijk platform nodig hebt om actie te kunnen ondernemen. Om fondsen te werven moet je een wettelijk kader hebben. Je moet minstens een ngo zijn om actief te zijn. Om erkend te worden als ngo heb je zes maanden tijd nodig. Om een politieke partij op te richten heb je nog veel meer nodig. Je moet om te beginnen over één miljoen Egyptische ponden beschikken. Je moet vijfduizend leden hebben. Je moet hun namen publiceren in de twee belangrijkste kranten van het land. Je hebt een hoofdkwartier nodig en kantoren die verspreid zijn over het land. Je hebt een eigen krant, een eigen televisiestation nodig, … Allemaal regels die er onder de Hoge Militaire Raad zijn gekomen. Wat heeft het dan voor zin om nu naar de verkiezingen te stappen? Er is volgens mij een politieke strijd die we moeten voeren voor de verkiezingen. Wij willen deze regels veranderd zien en dat heeft niets met angst voor de moslimbroeders te maken. Ik ben daar niet bang voor.

Belangrijke spelers naast de moslimbroeders zijn de liberalen.
De liberalen werken goed samen met de Militaire Raad. Ze willen twee derde van het parlement en de broeders willen één derde. Hun slogans zijn vaag. “We willen democratie, vrijheid en gelijkheid”, zeggen ze. Maar het zijn lege woorden.

En hoe zit het aan het linkse spectrum van het politieke veld?
De linkse kant zit in een erbarmelijke situatie. Ze zijn verdeeld en hebben te weinig middelen.

Ondertussen wordt het volk moe en wil men zo snel mogelijk van de onstabiliteit af.
“Het volk”, wie is dat? Ik trek me niets aan van “het volk”, van iemand die vanuit een televisiestudio in naam van het Egyptische volk spreekt. Dit is TV-talk. Als ik naar het “Egyptische volk” had geluisterd na de tweede toespraak van Moebarak en zo naar huis was gegaan, dan had ik gehangen. Praten over het volk is een strategie om zo snel mogelijk terug te keren naar het oude regime. Nu wordt elke misstap, elk probleem gezien als gevolg van de revolutie. De economische problemen worden bewust vergroot en er worden zelfs foutieve cijfers gepubliceerd om de mensen bang te maken. Maar de Egyptische economie was al voor de revolutie heel slecht.

Hoe ziet de toekomst eruit?
Wat wij weten is dat de protestacties hun vruchten afwerpen en dat de Militaire Raad mensen heeft moeten vrijlaten dankzij de jongeren die naar het Tahrirplein blijven afzakken. De Hoge Raad kan ook de zelf uitgevaardigde wet tegen stakingen niet toepassen. De Raad is in crisis, net zoals wij in crisis zijn. De bal ligt in het midden. Iedereen kan spelen en alles is mogelijk.

Wat kan Europa doen om Egypte te helpen?
Europa moet eerst zichzelf helpen. Van het huidige establishment in Europa en de VS willen we niets. Neem Nederland bijvoorbeeld. Ik heb geen respect voor de Nederlandse regering omdat ze onlangs nog soldaten naar Afghanistan heeft gestuurd. Wij willen niets van een regering die zulke beslissingen neemt. Wat wel interessant kan zijn is dat volksbewegingen in Europa en elders in de wereld erin slagen om de situatie in hun eigen land te veranderen. Alleen op die manier kunnen we elkaar helpen. De situaties in Spanje en Griekenland zijn het bewijs dat het economische systeem van de nieuwe wereldorde niet klopt. Dat moet veranderen. En de Europeanen moeten beseffen hoe slecht hun situatie wel is.

Er zijn oproepen om de schulden van Egypte kwijt te schelden
We moeten niet vragen om de schulden kwijt te schelden. Wij moeten ze gewoon niet betalen. Het zijn de schulden van Moebarak. Deze schulden moeten met hem afgerekend worden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.