Dossier: 

Legaliseer de zwendel in persoonsgegevens

De defensieve kramp in privacydebat maakt elke serieuze aanpak onmogelijk, meent Wouter Fransen.  De storm van protest na de vermeende koehandel met persoonsgegevens bij het Nederlandse ING verdient volgens hem enige nuancering en een alternatief.

  • CC BY 3.0 Adrien Duchateau Wouter Fransen pleit voor een centraal register waarin burgers te allen tijde nakijken en wijzigen welke organisaties hun gegevens hebben, voor welke toepassingen en dus met welke meerwaarde. Niet tevreden, persoonsgegevens terug. CC BY 3.0 Adrien Duchateau

De hoeveelheid prikkels die ons elke dag om de oren vliegt - op papier, online, op tv, langs de straat - neemt gestaag toe. In de hooiberg aan boodschappen is het steeds moeilijker om die ene speld te vinden waar we naar op zoek zijn. Dat betekent dat mensen - uit existentiële drang zowaar - steeds kritischer worden in wat ze wél of niet oppikken. Wie dat niet kan, verdrinkt in de informatiestroom.

De witte truitjes van Marcel en Rita

De kritische consument stelt ook een uitdaging aan ons, communicatieprofessionals. Relevantie is het codewoord. Om een publiek te bereiken, een boodschap aan de man te brengen, moet die boodschap relevant zijn. Niet voor iedereen, nee: voor Herman uit Wilrijk.

Voor de consument is dat een zegen. De tijd zal komen dat Herman nooit meer naar de witte truitjes van Marcel en Rita zal hoeven te kijken. Omdat Dash - producent van de reclame - wéét dat Herman nooit of te nimmer zijn waspoeder zal kopen.

Geen illusies. Reclame op zich - in welke vorm dan ook - zal nog niet snel verdwijnen. We rekenen met zijn allen nu eenmaal graag op een hoop diensten die voor ons gratis zijn, maar in feite wel geld kosten. Google, Facebook, maar ook radio, klassieke kabeltelevisie of online nieuwssites. En hoe graag we het ook zouden willen: voor niets gaat de zon op. Advertenties leveren voor een bedrijf geld op, dat de put vult die wij graven met ons gratis verbruik. Of we zijn bereid om meer abonnementsgeld te betalen óf we slikken dus advertenties.

Data delen

Als we dan toch reclame op ons bord krijgen, dan liever reclame die er voor mij toe doet. 

Als we dan toch reclame op ons bord krijgen, dan liever reclame die er voor mij toe doet. Goedkope vliegtickets naar Oeganda bijvoorbeeld, gratis koffiekoeken bij Bakker A Tatin of een selectie van de betere oorlogsfilms, die ik nog niet gezien heb. Tot daar deze compleet ongeoorloofde inkijk in mijn privacy.

Om boodschappen relevant te maken, moet je nu eenmaal bepaalde persoonlijke gegevens delen met bepaalde organisaties. Dat op zich hoeft, in tegenstelling tot wat veel commentaren dezer dagen doen uitschijnen, helemaal geen probleem te zijn. Het probleem is eerder dat dat delen vandaag de dag ongecontroleerd en weinig transparant gebeurt.

Bedrijven en organisaties verzamelen tonnen gegevens en verkopen die willekeurig door. Consumenten weten van niks en krijgen aan het eind van de rit vaak nog eens een hoop informatie die níet relevant is ook. We zitten collectief in de gordijnen en de privacycommissie kijkt tandeloos toe. Want juridisch is dit een grijze zone en alles gebeurt onder de radar.

Dat kan anders.

Centraal online register

Bedrijven en organisaties moeten de persoonsgegevens van Herman uit Wilrijk kunnen delen of zelfs doorverkopen, onder drie strikte voorwaarden:

  • Herman moet zijn toestemming geven én moet die voortdurend op eenvoudige manier kunnen herroepen (waarbij bepaalde gevoelige data, zoals medische gegevens, hoe dan ook uitgesloten worden).
  • De gegevens mogen enkel gebruikt worden voor vooraf vastgelegde doelen en toepassingen (zodat Herman altijd weet wie aan de data kan en waarom).
  • Het gebruik van zijn gegevens moet Herman een concrete winst opleveren (in de vorm van gratis toepassingen, bijzondere kortingen op producten van zijn voorkeur of andere) Zijn gegevens leveren tenslotte ook winst op voor de betrokken bedrijven.

Ik pleit voor een centraal, online register, waarin Herman en alle andere burgers-consumenten te allen tijde nakijken en wijzigen welke organisaties hun gegevens hebben, voor welke toepassingen en dus met welke meerwaarde. Niet tevreden, persoonsgegevens terug. Niet één superdatabase van alle persoonsgegevens, maar wel één register dat aangeeft wie over welke gegevens beschikt. Zo transparant moeten we dan wel zijn, als bedrijven en organisaties.

Zo breng je de zwendel in persoonsgegevens die er vandaag is, aan de oppervlakte, maak je het

  1. de privacycommissie mogelijk om sneller in te grijpen op misbruiken en
  2. ons, communicatieprofessionals, mogelijk om op een eerlijke en transparante manier meer relevante communicatie te maken. Doen we dat al helemaal goed? Nee, maar we doen ons best; elke dag beter.

Geven en nemen

De krampachtige hang naar privacy is een begrijpelijke reflex in een steeds meer publieke samenleving. Maar net die defensieve reactie maakt vandaag elke beweging onmogelijk.

Door de juridisch ‘grijze’ handel te legaliseren, maak je er de open en eerlijke relatie van die het zou kunnen zijn: een ruiloperatie. Ik bied jou een stukje van mijn privacy, jij biedt er mij wat voor terug. Wie niet aan die ruil wil meedoen (en soms dus meer zal betalen voor zijn producten), kan dat. Maar dat neemt niet weg dat je anderen de positieve keuze voor relevante reclame, niet mag ontnemen.

Wouter Fransen hoofd communicatie bij Oxfam-Solidariteit. Hij schrijft dit stuk in eigen naam.

Dit artikel verscheen op 12 maart in De Morgen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.