Maak een einde aan de tactiek van de verschroeide stad

Aleppo krijgt stilaan de allure van steden als Ieper, Dresden of Sarajevo. Compleet verhakkelde plaatsen in de mallemolen van een militair conflict. Steden zijn nochtans geen militair doelwit: mensen kiezen om er samen te leven, de economie te doen draaien en cultuur te laten bloeien. Of ze zoeken er een sociaal vangnet of bescherming. Het is een open deur, maar laat ons ze toch maar intrappen: het is onaanvaardbaar dat in de 21e eeuw het plat gooien van het woongebied van honderdduizenden burgers nog steeds deel uit maakt van militaire strategieën.

Wat in Aleppo gebeurt is geen “collateral damage”. Het is een bewuste strategie.

Want wat in Aleppo gebeurt is geen “collateral damage”. Het is een bewuste strategie. De voorbije weken zijn in groeiende mate pure burgerdoelwitten bestookt: scholen, ziekenhuizen, markten, waterinstallaties,… De voorbije week zijn zo 90 locaties in de as gelegd op een oppervlakte niet groter dan Roeselare. Die locaties bevinden zich vaak vele honderden meters van de frontlinie of militaire posten. Mensen willen in Oost-Aleppo niet meer in de buurt van ziekenhuizen wonen omdat ze die als even risicovol beschouwen als militaire doelwitten. Wat volgens elke oorlogsregel een veilige haven zou moeten zijn, is nu een magneet voor de bommenregen.

Naast de vele honderden burgerdoden, maakt deze strategie het leven in het Oosten van Aleppo zo goed als onmogelijk. Het is duidelijk de bedoeling van het Syrische regime – gesteund door Russische bondgenoten – om zoveel mogelijk mensen en leven uit de stad te verdrijven. De tactiek van de verschroeide aarde, maar dan offensief toegepast op de stad. Daarbij aarzelen de belegeraars niet om ook clusterbommen – van Russische makelij – in te zetten.

Een opengespatte clusterbom zorgt wel een minuut lang voor aanhoudende kleinere ontploffingen in de brede omgeving. Zo’n ongeleide projectielen moeten volgens deze militaire strategie mee de klus klaren. Dat aan de andere kant strijders zich mengen onder de bevolking of als menselijk schild gebruiken, is even onaanvaardbaar maar geen excuus voor de gebruikte verwoestende tactiek.

Aleppo is een van de meest stuitende voorbeelden van hoe steden en hun inwoners moeten bloeden voor militair gewin. Na de Tweede Wereldoorlog zou het nochtans nooit meer gebeuren. Er werd een hele architectuur uitgedokterd onder de vlag van de Verenigde Naties om vrede, veiligheid en mensenrechten in de wereld vooruit te helpen. De voorbije decennia is dat met veel vallen, maar ook met opstaan gegaan.

De VN-lidstaten moeten het heft weer in handen nemen. Hun Algemene Vergadering is in theorie het machtigste forum van de wereld.

De VN zijn en blijven de beste garantie om de Aleppo’s van deze wereld te redden. Maar de VN zijn ook maar zo sterk als de wereldmachten en lidstaten ze laten zijn. Vandaag zijn, zeker in het geval van Syrië, de VN bij monde van de Veiligheidsraad compleet verlamd. Het vetorecht van Rusland (en China) maakt elke beweging onmogelijk. De lidstaten moeten het heft weer in handen nemen. Hun Algemene Vergadering is in theorie het machtigste forum van de wereld.

Vandaag bespreekt die Algemene Vergadering in New York de situatie in Syrië. Dat gebeurt op initiatief van een coalitie van 70 landen. Laat ons hopen dat die “coalition of the willing” groeit en zijn tanden laat zien aan de Veiligheidsraad. Veto’s uit eigenbelang mogen een oplossing niet langer in de weg staan.

Wies De Graeve is directeur van Amnesty International VlaanderenEen Algemene Vergadering die stemt voor gerichte sancties tegen de Syrische machthebbers, voor een omvattend wapenembargo tegen het land en een doorverwijzing van de gepleegde oorlogsmisdaden naar het Internationaal Strafhof zou alvast een begin zijn. Het is hoog tijd om te tonen dat de overgrote meerderheid van landen én burgers de tactiek van de verschroeide stad niet langer pikt.