Overzomeren, en dan de lange winter in

Wie de vele recente noodsituaties van dichterbij bekijkt, merkt dat het patroon steeds hetzelfde is. Het gaat er niet meer om een oplossing te vinden voor een crisis, maar om een manier te bedenken om het probleem weer even onder controle te houden. Een geschikte term bij ons is het ‘laten overzomeren’. In economisch jargon spreekt men liever van kicking the can of het steeds verder vooruit schoppen van het blikje.

Iedereen weet dat de hongersnood in de hoorn van Afrika er zat aan te komen. Als het twee seizoenen na elkaar nauwelijks regent in een arme conflictregio, zijn voedseltekorten perfect te voorspellen. De VN-hulporganisaties vragen al maanden om extra middelen, maar pas als de beelden ons zomers comfort bedreigen, worden met mondjesmaat wat miljoenen vrijgegeven. Onnoemelijk veel menselijk leed had voorkomen kunnen worden. En wees maar zeker, bij het volgende humanitaire drama zal het op dezelfde manier verlopen. Kicking the can.

Iedereen weet dat de huidige overbevissing onvermijdelijk zal leiden tot het in elkaar storten van de hele visserijsector. Met halfslachtige en nauwelijks gecontroleerde maatregelen en quota wordt wat gesleuteld in de marge. Als een soort zich enigszins kan herstellen worden de quota al snel weer opgetrokken. Tot er enkel nog kwallen overblijven in de immense wereldzeeën. De voorspelling is dat dit in 2040 het geval zal zijn. Tot die tijden zal het visserijbeleid ongewijzigd blijven: kicking the can.

Iedereen weet dat een gemiddelde opwarming van de aarde met meer dan 2 graden een onomkeerbare ramp met zich mee zal brengen. Meer en meer klimaatwetenschappers denken zelfs dat anderhalve graad een te groot risico inhoudt. De maatregelen en afspraken die nu gemaakt zijn zullen de opwarming stoppen op ongeveer 3,5 graden. De voorbereidende gesprekken voor de klimaattop in Durban wijzen op weinig vooruitgang. De meest apocalyptische rapporten en scenario’s hebben geen impact. We zijn er toch mee bezig, er komen zelfs laadpalen voor elektrische wagens op de parking van Ikea. Kicking the can.

Iedereen weet dat een financieel systeem waarbij steeds nieuwe putten gemaakt moeten worden om de oude te vullen op een dag in elkaar zakt. Een schuldencrisis die begon bij de Amerikaanse huizenmarkt kan op die manier een crisis veroorzaken bij de grootbanken. Om die te redden moeten staten zich in de schulden steken en verschuift de schuldencrisis naar de nationale regeringen. Nu de staten in de problemen komen moeten supranationale instellen tussenkomen. Een volgende reddingsplan is er niet meer tenzij we alsnog kunnen rekenen op aliens om ons vers geld te lenen. Maar de politici en centrale bankiers houden met steeds meer moeite het wankele financieel kaartenhuis recht. Kicking the can.

Belgisch asielbeleid? Fijn stof problematiek? Pensioenbeleid? Armoedebestrijding? Uitputting van grondstoffen en fossiele energie? Palestijnse kwestie? Ontbossing? Toename psychisch stoornissen? Verlies aan biodiversiteit? Bevolkingsdruk en verstedelijking? Verzuring van de oceanen? Voor dat alles is er één antwoord: kicking the can.

Mijn geschiedenisleraar had het vroeger regelmatig over de moeder van Lodewijk de Veertiende, ook wel de zonnekoning genaamd. Bij al zijn uitspattingen en megalomane projecten had ze steeds hetzelfde antwoord klaar: “Pourvu que ça dure”. Wil iemand eens het blikje oprapen en op zoek gaan naar een vuilnisbak?