Waarom Libanon geen veilig land is voor Syrische vluchtelingen

‘Gezin moet in Libanon visum aanvragen, niet voor België. Opvang in de regio. Piste diplomatiek uitgewerkt samen met Premier. Beste oplossing.’ Deze tekst tweette Theo Francken maandagavond. Volgens hem zet een visum verlenen aan het gezin op de vlucht ‘de deur open voor duizenden mensen’. Als oplossing zou Libanon een humanitair visum moeten verlenen aan het Syrisch gezin. Weten Francken en Michel hoe Syrische vluchtelingen in Libanon moeten (over)leven?

  • UNHCR (CC BY-NC 2.0) Syrische vluchtelingen schuiven aan om zich te registreren in het Libanese dorpje Arsal UNHCR (CC BY-NC 2.0)

Op dit ogenblik zijn er 1 017 433 Syrische vluchtelingen geregistreerd bij UNHCR in Libanon. Het totaal aantal Syriërs wordt geschat op 1,5 miljoen. Libanon is een land van 4 miljoen inwoners. Dat betekent dat 1 op 4 personen in Libanon op dit moment vluchteling is. Ter vergelijking, heel Europa – met zijn 741 miljoen inwoners - ving in 2015 (het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis) ongeveer 1.2 miljoen vluchtelingen op.

De grens tussen Libanon en Syrië werd al in 2014 afgesloten, maar het is niet moeilijk zich de gigantische economische druk in te beelden op het voordien reeds onstabiele en sectarische land.

Er wordt geschat dat zo’n 200.000 Libanezen in armoede zijn gevallen sinds het begin van de Syrische revolutie en de daaropvolgende vluchtelingencrisis.

Er wordt geschat dat zo’n 200.000 Libanezen in armoede zijn gevallen sinds het begin van de Syrische revolutie en daaropvolgende vluchtelingencrisis. Omdat Syrische vluchtelingen vaak bereid zijn om goedkope en gevaarlijke arbeid te leveren, vielen honderdduizenden Libanezen zonder job. Syrische ondernemingen leveren producten aan lage prijzen en vormen zo een bedreiging voor Libanese zaken. Daarbij zorgen de toegenomen aantallen vluchtelingen voor een enorme druk op gezondsheidsvoorzieningen en onderwijsinstellingen. Prijzen van alledaagse producten schoten in de lucht, en een woonst huren werd onbetaalbaar.

Libanon is ook een land met een erg fragiel demografisch evenwicht. Ongeveer 30% van de bevolking is soennitisch, 30% sjiitisch en 40% christelijk. Elke onnatuurlijke bevolkingsgroei kan dat evenwicht uit balans brengen in het land dat een geschiedenis heeft van bloederige sectarische geschillen. Onderzoek toonde al aan dat de meederheid van de Libanese bevolking dacht dat de onveiligheid in hun gemeenschappen is toegenomen sinds de komst van duizenden Syrische vluchtelingen.

Vluchtelingen zonder geldige verblijfsvergunning riskeren op elk moment opgesloten en mishandeld te worden.

70,5% van de Syrische bevoling in Libanon leeft onder de armoedegrens. 42% van hen heeft geen toegang tot veilige huisvestiging. Slechts 20% van de vluchtelingen in Libanon heeft een verblijfsvergunning. Human Rights Watch schreef dat de Libanese autoriteiten actief weigeren verblijfsvergunningen te vernieuwen. Vluchtelingen zonder geldige verblijfsvergunning riskeren op elk moment opgesloten en mishandeld te worden.

Daarnaast worden Syrische vluchtelingen in Libanon blootgesteld aan allerlei vormen van fysieke en economische uitbuiting. Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) worden duizenden Syrische kinderen gebruikt als goedkope arbeidskrachten in de landbouwsector. Er wordt geschat dat 60 tot 70% van de Syrische kinderen werken, of ze nu bonen plukken in de Bekaa vallei of bedelen in de straten van Beiroet. Armoede dwingt jonge Syrische meisjes in kindhuwelijken. Daarnaast is het geweten dat veel Syrische vrouwen al dan niet vrijwillig in de prostitutie gaan als overlevingsmechanisme.

Nieuwe president

Libanon is een erg ingewikkeld land, vol contradicties en veranderende bondgenootschappen. Het land was 18 jaar lang verwikkeld in een bloederige burgeroorlog. De relatie tussen Syriërs en Libanezen is in het bijzonder gespannen door de Syrische bezetting van Libanon. Deze duurde van 1976 tot 2005.

Voor Libanezen is het vaak moeilijk om onderscheid te maken tussen de Syrische bevolking en haar overheid. Die laatste wordt nog vaak gepercipieerd als bezettende macht. Langs de andere kant heeft de Syrische overheid sterke banden met Hezbollah – een groep die een zeer prominente aanwezigheid heeft in Libanon en enorm populair is.

Nadat het land twee jaar zonder president zat, werd recent Michel Aoun, aka “de generaal”, verkozen als president van Libanon. Aoun is een centrale figuur binnen de Free Patriotic Movement partij, de grootste Libanese christelijke partij, die sterke banden heeft met Hezbollah en bij uitbreiding het Syrisch regime. Toch is Aoun vooral bekend doordat hij tijdens de burgeroorlog het bevel voerde in de gevechten tegen milities die gesteund werden door Syrië. Hij staat bekend als een sterke aanvechter van elke Syrische invloed in Libanon en heeft vele doden op zijn geweten.

Aoun neemt een uitgesproken negatieve houding aan tegenover Syrische vluchtelingen in Libanon. Hij heeft beloofd vluchtelingen terug te zullen sturen naar Syrië. ‘Er kan geen oplossing komen in Syrië zonder terugkeer van de Syrische vluchtelingen naar hun land’, zei hij in zijn overwinningsspeech.

Verschillende Libanese politici legden reeds plannen voor om Syriërs terug te sturen naar “veilige zones” in hun thuisland. Dit ondanks dat verschillende internationale agentschappen te kennen hebben gegeven dat de huidige omstandigheden in Syrië niet gepast zijn voor terugkeer.

Internationaal vluchtelingenrecht

Asiel is een mensenrecht. Volgens de Vluchtelingenconventie die in 1952 in Genève werd opgesteld en geratificeerd door o.a. België, hebben gastlanden de plicht om mensen op de vlucht voor conflict te beschermen. Vluchtelingen mogen niet teruggestuurd worden naar landen waar hun veiligheid in gevaar is. Zijn Syrische vluchtelingen veilig in Libanon? Er zijn veel redenen om te geloven dat dit niet het geval is.

Libanon heeft een excuus. Zij hebben de Vluchtelingenconventie van Genève nooit geraticificeerd. Wij wel. We zouden beter moeten weten.

Het gezin dat in België geweigerd wordt, is uitgerekend afkomstig uit Aleppo, de stad waar op dit moment de gruwelijkste gevechten plaatsvinden. We zouden niet alleen het gezin uit Aleppo moeten verwelkomen, maar zelfs meer maatregelen moeten nemen om vluchtelingen uit het Midden-Oosten te hervestigen. Dat is onze verantwoordelijkheid als een van de rijkste continenten op aarde.

Libanon heeft een excuus. Zij hebben de Vluchtelingenconventie van Genève nooit geraticificeerd. Wij wel. We zouden beter moeten weten. Ondertussen zullen duizenden Syriërs in Libanon het koud hebben vannacht.

Annelies Verbeek is een schuilnaam van een arabiste actief voor een internationaal agentschap in Jordanië

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.