Op zoek naar een betere toekomst in Addis

In de moderne wijk Bole is het contrast tussen rijk en arm soms letterlijk maar enkele meters groot. Aan de ene kant van de straat vind je hippe winkeltjes met de laatste modetrends, aan de overkant bevindt zich een sloppenwijk. Het terrein is wel is waar afgeschermd met geel-blauwe hekken (die ook gebruikt worden om bouwwerven mee af te schermen), zodat de wijk niet te veel aandacht zou trekken. Maar het puin en de op elkaar geplaatste hutjes komen boven de hekken uit, zodat elke voorbijganger te zien krijgt in wat voor erbarmelijk omstandigheden sommige stedelingen wonen.

Shoeshine boy

Net zo goed zijn bedelaars niet geconcentreerd in enkele wijken, maar komen ze overal in Addis voor. Doneren aan minderbeelden is erg ingeburgerd in de Ethiopisch maatschappij. Een meerderheid van de bedelaars is afkomstig van het plattenland buiten de stad. Hun toekomstperspectieven zijn vaak niet erg rooskleurig, dus de jongeren besluiten om naar Addis te trekken. In de hoofdstad hopen ze naar school te kunnen gaan of een goede job te vinden. Maar hun “gouden” beeld van Addis staat in schril contrast met de realiteit. De goede jobs liggen niet voor het grijpen, en door de steeds aangroeiende bevolking is huisvesting een enorm probleem. De jongens die aankomen in de stad gaan vaak aan de slag als shoeshine boy. Voor enkele birr, laten zij je schoenen opnieuw blinken. Aangezien sommige straten na een regenbui veranderen in een modderpoel, zijn hun diensten voor de middenklasse zeer welkom. De eerste keer dat ik mijn schoenen liet poetsen, voelde ik me vrij ongemakkelijk om op dat krukje te zitten wachten tot de jongen klaar was. Maar later verzekerde enkele collega’s me dat dit nu eenmaal een business is en dat het de jongens hun broodwinning is.

De meisjes die naar de stad trekken op zoek naar een beter leven, vinden werk als meid of als ze minder geluk hebben, komen ze in de prostitutie terecht. Een meid hebben is in Ethiopië niet alleen weggelegd voor de allerrijkste, ook middenklasse gezinnen hebben er één. Zij woont in hetzelfde huis, maar vaak in een klein kamertje of zelfs in de keuken. Hoe de meid wordt behandelt hangt af van gezin tot gezin. In sommige gevallen maakt ze deel uit van de familie. En die beperkte huiselijke warmte is alleszins beter dan een leven op straat.

Vasten

Iets wat daarentegen de meerderheid van de bevolking in de hoofdstad bundelt, is het geloof. In Ethiopië is 45 tot 50 procent moslim, zij wonen voornamelijk in het zuiden en het oosten van het land. 35 tot 40 procent is orthodoxe christen, deze groep woont voornamelijk in het noorden van het land. Ook in de hoofdstad zijn zij het meest zichtbaar. Daarnaast zijn er nog verschillende Afrikaanse lokale religies zoals het Animisme. Vasten, is een belangrijk ritueel voor vele orthodoxe christenen in Addis Abeba. Tijdens deze periode eten gelovigen geen vlees of andere dierlijke producten zoals melk en eieren. Niet enkel in de periode voor Pasen wordt er gevast. Ook tijdens sommige andere periodes in het jaar krijgt de typische injura enkel gezelschap van een uitgebreid assortiment groenten. Dit heeft tot gevolg dat er in Ethiopië, in tegenstelling tot in andere Afrikaanse landen, een markt is voor sojaproducten. Zo kan je in verschillende cafés een ‘Fasting Macchiota’ bestellen. Bovenop de typisch Ethiopisch koffie ligt dan een melkschuimlaag van sojamelk.

Ik krijg geregeld de vraag welk geloof ik aanhang. Als ik dan antwoord dat ik een katholieke christen ben, maar alleen occasioneel naar de kerk ga, bekijken ze me bedenkelijk. En wanneer ik dan probeer uit te leggen dat ik in België zeker niet de enige ben, worden de wenkbrauwen nog hoger opgetrokken. Gaat ontwikkeling gepaard met het loslaten van het geloof, vraag ik me soms af. In het geval van België versus Ethiopië zou je hier ja op kunnen antwoorden. Maar wat met de Verenigde Staten? Sommige Amerikanen zijn ontzettend gelovig en toch kan het land tot de meest ontwikkelende landen worden gerekend. 

Maar dan blijft natuurlijk de vraag wat ontwikkeling is. Want groeien doet Ethiopië zeker, economische kan het ieder jaar betere cijfers voorleggen en moderne infrastructuur is in heel het land in opmaak. Maar groei betekent niet per definitie ontwikkeling. Want onder andere wat betreft armoedereductie, gezondheidszorg en persvrijheid heeft Ethiopië nog een lange weg te gaan.