Syrië: de vreugdes en frustraties van een vroedvrouw in oorlogsgebied

Toen ik toekwam, waren er nog geen voorzieningen voor zwangere vrouwen en moest het materiaal nog toekomen. Ik kreeg gewoon een ruimte toegewezen waar een consultatiebed stond, en dat was het dan. Daar heb ik het mee moeten doen de eerste weken. Ik heb meteen een verlosbed besteld, maar het duurt natuurlijk een paar weken voor dat aankomt.

De vrouwen wachtten uiteraard niet op dat bed. Die kwamen al toen het allemaal nog niet geïnstalleerd was, zwangere vrouwen hou je niet tegen. Wanneer alles goed gaat bij een normale bevalling is er ook geen probleem als je geen uitrusting hebt. Maar wanneer er complicaties zijn, dán is het medische materiaal wel belangrijk.

Behelpen met infuuszakken en een microgolfoven

De eerste weken redde ik me dus wat ik had. Ik paste me snel aan. Het moeilijkste was dat ik geen opvangmateriaal had voor de pasgeboren baby’s. Het was erg koud in het ziekenhuis.

De beste oplossing voor kindjes die het te koud hebben, is huid-tegen-huidcontact, hen op de borst van de mama leggen. Maar dat wordt in Syrië niet gedaan. Dat maakt het moeilijk om de kindjes warm te krijgen. Dus was het behelpen: ik werkte met infuuszakken, die ik kon opwarmen in de microgolf.

Een luisterend oor voor álle vrouwen

Al snel werd het duidelijk dat er niet alleen zwangere vrouwen langskwamen. Want al heel snel deed het nieuws de ronde dat er een vrouw met een medische achtergrond was, dus ik kreeg alle vrouwen over de vloer. Twee jaar lang was daar geen vrouwelijke arts geweest, dus twee jaar lang konden die vrouwen nergens naartoe. Ik was voor hen niet alleen een vroedvrouw, maar ook een luisterend oor. Wanneer de vrouwen hoorden dat alles goed ging op medisch vlak, gaf hen dat nieuwe moed, ondanks het conflict.

Het belang van privacy

Toen het materiaal aankwam, is de consultatieruimte verhuisd. Eerst zaten we recht tegenover de spoedafdeling. Maar daar was weinig privacy voor moeders en op de spoedafdeling kwamen ook veel mannen lang. Dat was moeilijk voor de vrouwen. Toen zijn we verhuisd naar de achterkant van het ziekenhuis, waar veel meer privacy was voor de vrouwen. Het maakte voor hen een enorm verschil en bovendien was er daardoor minder drukte op de spoedafdeling.

Eenmaal je in de vrouwenruimte zit, gaat alle schaamte ook weg en is er een heel nauw contact met de patiënt. Ik kreeg bijvoorbeeld ook vrouwen die boerka’s dragen. Maar in de consultatieruimte ging die uit en dan waren de vrouwen heel open. Dat is ook de reden waarom ik terug wil gaan naar Syrië: je hebt een heel goed contact met de patiënten.

Snoep, knuffels en kussen

Het was heel hard werken. De meeste bevallingen gebeurden ‘s nachts, en de nacht vloeide over in de dag. Overdag deed ik consultaties en liep ik voortdurend over en weer naar het ziekenhuis voor bevallingen. Ik had wel assistentie van twee vrijwilligers, maar die hadden geen medische achtergrond en wisten niets van vroedkunde. Zij moesten alles leren, dus ik kon hen ook niet alleen laten en moest er bij iedere consultatie ook zijn. Tussendoor kreeg ik dan oproepen uit het ziekenhuis wanneer er een vrouw in arbeid was.

Het was zeer intensief en zeer vermoeiend, maar als alles in goeie banen loopt, blijft dat energie geven. De dankbaarheid van de vrouwen achteraf is fantastisch. Ze overladen je met zoetigheden, met knuffels, met kussen.

Kinderen zijn slachtoffers

De grootste frustratie voelde ik wanneer er jonge slachtoffers binnenkwamen. Kinderen van twee of drie jaar die op een gruwelijke manier sterven of die ernstige wondes hebben die ze de rest van hun leven zullen meedragen. Onschuldige slachtoffers – dat is het meest frustrerende. Dat, en het besef dat de oorlog morgen nog niet gedaan zal zijn.

Maar ik zal met heel veel plezier teruggaan. We hebben een heel mooi en dankbaar project, met een goed en sterk team. We zijn het in de goede richting aan het uitbreiden en de dankbaarheid van de Syriërs is heel groot.

Cathy Janssens, vroedvrouw voor Artsen Zonder Grenzen

Opgelet: Artsen Zonder Grenzen maakt géén deel uit van het Consortium 12-12. Lees hier waarom.