BurkinaCultures

Mijn allereerste Burkinabè vriend, de joviale abbé Baudouin, die ik in 2009 ontmoette tijdens mijn fietsavontuur in Burkina Faso, schreef me vanmorgen: “J’avais peur pour toi quand tu me parlais du Foyer, maintenant, je vois que c’est une bonne entreprise. Bon courage en tous les cas, je vois que ça t’occupe et t’épanouit.” En zo zie ik het ook.

Een journaliste van Burkina24 vroeg me onlangs of ik dan die verantwoordelijke was voor de concertprogrammatie in Le Foyer, en of ik daarnaast nog iets anders deed. Ik antwoordde haar dat ik ook de communicatie doe, de boekhouding, het personeelsmanagement, de coördinatie van de logistiek, de opvolging van de stock, een deel van de boodschappen, het onthaal, de netwerking, en nog altijd wat vrijwilligerswerk voor Zidisha.

Even goed schil ik een paar uur aardappelen of ren ik een hele avond heen en weer om te serveren en af te ruimen. Het zijn veel petjes op één hoofd en ik weet dat het alle kleine en grote ervaringen uit het verleden zijn die me toelaten om daarmee te jongleren.

Toen Edmond, de jongen die het voorbije half jaar elke ochtend schoonmaakte, hielp met de aankopen en met het serveren, me aankondigde dat hij geslaagd is voor het concours om ambtenaar te worden en ons dus binnenkort verlaat, besefte ik bijvoorbeeld dat ik ook eeuwig een beetje de lesgever en coach zal blijven die ik vroeger was. De cirkel van verwelkomen, aftasten, vormen, aanmoedigen en weer laten gaan zal ook hier altijd rond zijn.

Un Burkina (culturel) émergent

‘Burkina Faso, dat stoffige land dat niet eens moslimextremisten heeft om moord en brand over te schreeuwen, is het tweede meest culturele land van Afrika.’

En zeker, ik heb de voorbije maanden wel begrepen dat Le Foyer als culinaire en culturele plek zijn status heeft veroverd en dat ik over de tong ga, ook bij mensen die ik nog nooit heb ontmoet. Maar dat Le Foyer op de voorstelling van Burkinacultures ook voortdurend als voorbeeld werd gehanteerd, een hele PowerPoint lang, dat was dus wel een verrassing.

De portaalsite van de culturele diversiteit in Burkina Faso is een mooie illustratie van hoe Europees-Afrikaanse partnerschappen tot interessante resultaten kunnen leiden. En neen, die website brengt geen waterputten of elektrische leidingen naar afgelegen dorpjes, ze bouwt geen ziekenhuizen en ze stuurt ook geen duizend kinderen naar school. Ze bouwt wel op een sterkte van Burkina Faso die behoorlijk onderschat wordt.

Want dat minst ontwikkelde en stoffige land dat niet eens moslimextremisten heeft om moord en brand over te schreeuwen, is het tweede meest culturele land van Afrika, na Zuid-Afrika. Niet alleen het feit dat de site bestaat maar ook de enorme content (en die is nog volop in opbouw) ervan is een bewijs van hoe zwaar Burkina Faso op cultureel vlak weegt.

Natuurlijk is de impact van een website beperkt door het aantal internetgebruikers in een land waar ongeletterdheid heerst, maar als Burkina Faso op een dag echt émergent wordt, dan zal dat op zijn minst (mede) dankzij zijn culturele onderstroom zijn. Het is een voorrecht om deel te mogen uitmaken van die stroom en om opgenomen te worden in de culturele familie van een land dat niet eens het mijne is.

Uitwisseling

Ook buiten Burkina Faso volgen mensen wat ik doe. Een paar weken geleden kreeg ik telefoon van de ereconsul van Burkina Faso in Frankrijk, met de vraag om een ontmoeting als hij begin oktober even in het land is. Hij wil de bewegingsvrijheid in Europa voor beloftevolle Burkinabè artiesten (die nu gebonden zijn aan de al dan niet toekenning van een visum voor 3 maanden en na afloop daarvan verplicht 3 maanden in Burkina Faso moeten verblijven voor ze opnieuw mogen reizen) faciliteren en hij wil graag mijn hulp bij de selectie en omkadering van die artiesten.

Daar moet over gepraat worden natuurlijk en ik wil er zelf graag ook de omgekeerde beweging (Europese artiesten onderdompelen in het Burkinabè artistieke universum) aan toevoegen. Maar vereerd door de belangstelling en het vertrouwen ben ik zeker.

Een frisse wind

Bovendien lijken mijn partners van het ATB zowaar wakker geschoten.  Zelf was ik niet meteen ingegaan op hun voorstel om ook concerten te organiseren in hun theaterzalen, omdat daar geenszins iets tegenover stond, maar vorige week hebben ze alsnog besloten om iemand aan te werven voor programmatie en communicatie. Het gaat om een jonge journalist die ik al een tijdje ken en voorlopig ziet het er naar uit dat we goed gaan kunnen samenwerken en allebei even veel zin hebben in een frisse wind door dat ingeslapen theatergebouw. We zullen zien!

Vrijheid en avontuur

Op de vooravond van één jaar Foyer besef ik dat twee dingen in het bijzonder mij hier zo gelukkig maken. Dat is ten eerste de zekerheid dat ik nooit weet hoe mijn volgende dag, week of maand er precies uit zullen zien – de manier waarop het avontuur voortduurt, zeg maar. Het is ten tweede de vrijheid - om voluit voor mijn waarden te gaan en mij alleen te laten begrenzen door mijn energie en mijn capaciteiten. Mogelijk is dat een heel individualistische keuze, maar het is er wel één die me toelaat om iets te betekenen voor meer mensen dan ik ooit heb durven dromen. Op naar twee jaar Foyer, en nog veel meer!