Congo – Congo: twee keer gewonnen

Ik durf het haast niet bekennen, maar ik had tot nu toe in mijn hele leven ooit slechts één voetbalmatch volledig uitgekeken. Dat was de match tussen onze Rode Duivels en de USA in de kwartfinales van het wereldkampioenschap vorig jaar. Toen had ik het gevoel dat het ook de laatste keer zou zijn. Tot vanavond dan de match Congo-Congo zou worden gespeeld.

Onweerstaanbaar werd de idee om deze twee buurlanden met elkaar in de clinch te zien gaan. Het armworstelen vorig jaar over het personenverkeer tussen Kinshasa en Brazzaville over de Congostroom staat nog vers in het geheugen. Tienduizenden Congolezen werden gedwongen terug te keren naar Kinshasa. En nu dan deze sportieve confrontatie. Het journaille begon zelfs al te speculeren of de match niet opnieuw de vijandigheden zou doen herop flakkeren.

Rode Duivels

De eerste wedstrijdhelft beantwoordde precies aan wat ik me altijd bij voetbal heb voorgesteld. Een balletje dat op en neer het veld wordt geschopt, nu en dan wat ooohs en aaahs zonder veel overtuiging. Mijn vriend begon me uitgebreid te vertellen hoe hij zijn carrièrekansen bij zijn huidige werknemer inschatte. Ik weet niet goed welk van de twee me het meest verveelde. Bij de rust was de stand 0 – 0 en ik begon naar mij bed te verlangen.

‘Als dit ook de einduitslag wordt, komen er dan verlengingen?’, had ik nog gevraagd. Ik hoorde zelf ook wel dat de toon in mijn stem verraadde dat ik een positief antwoord vreesde. Maar ik kreeg ze niet beter onder controle.

Ik bestelde nog een biertje in de hoop ook de tweede helft te kunnen overleven en ik begon op zoek te gaan naar interessante randverhalen. Hoe het komt dat de ploeg van Congo-Brazzaville ook ‘rode duivels’ heet bijvoorbeeld. Afrikanen zijn als de dood voor duivels en ik herinner me nog dat vrienden me vaak hadden gevraagd, tijdens het WK, hoe wij Belgen er in godsnaam toe kwamen om onze spelers duivels te heten? Dat is toch de toorn van God over zich afroepen? Maar nu blijkt Congo-Brazza ook rode duivels te hebben?

28 minuten

Mijn queeste maakte dat ik bij de 55^ste minuut de eerste goal van die andere rode duivels gewoon niet zag. Amper 7 minuten later werd het al 2-0. Ik keek mijn vriend met opgetrokken wenkbrauwen aan. Zijn telefoon ging over. ‘Oui madame, d’accord madame, laisse-moi voir la fin du match au moins, madame’. Bleek dat hij tegen zijn eigen vrouw aan het praten was. Pas een jaar gehuwd en al zo afstandelijk doen? Hij begreep mijn vraag niet. ‘Ik noem mijn dochtertje chérie, als ik dat ook voor haar gebruik, zegt ze dat ze niet weet tot wie ik me richt, ons dochtertje of haar’.

‘Nu mogen we de moed niet opgeven’, zei hij, alweer volledig opgeslorpt door het spel. ‘Tegen Burkina Faso, in 1998, zijn we ook uit een diep dal opgeklommen, de match is nog op 4-4 geëindigd, en we hebben gewonnen met de doelschoppen.’ ‘Hallo’, antwoordde ik, ‘word wakker, er zijn nog 28 spelminuten over.’ Ik zag de Luipaarden, want zo heten de spelers van de DRC-ploeg zichzelf, al met de staart tussen de benen afdruipen.

Vier op een rij

En dan gebeurde het onmogelijke. Twee minuten later kwam het eerste tegendoel. En op de 75^ste minuut kwam de gelijkmaker. In de 81^ste en de 91^ste minuut volgden de feestdoelpunten. Het hele hotel, waar ik op een breedbeeld-TV was gaan kijken, ging uit zijn dak. Het kontschuifdansje van de Congolese doelman werd uitgebreid geïmiteerd op het harde beton van de binnenkoer. Het uitsluitend mannelijke publiek was niet te houden. Ze graaiden hun bierfles vast en schudden ze leeg zoals formule 1 overwinnaars dat met champagne doen. De hele stad barstte uit in een luide explosie van gejuich en getoeter. Wat is Butembo mooi als de mensen ’s avonds op straat durven komen!

Wat een les ook, in nooit opgeven. Van 2 doelpunten achterstand in het resterende derde van de wedstrijd uitgroeien tot 2 punten voorsprong. Faut le faire! Een even grote stunt als die van de koffie-coöperaties die Vredeseilanden ondersteunt. In de jaarlijkse competitie tussen koffieproducerende landen van Afrika worden eerst binnen de deelnemende landen voorrondes gehouden en de 5 beste koffies mogen dan tegen de andere landen kampen. Eerder deze week werden de resultaten van de Congolese voorronde bekend gemaakt: de vier eerste plaatsen werden weggekaapt door ‘onze’ coöperaties! Vorig jaar bestonden ze zelfs nog niet eens! Het koffiewereldje staat versteld en de verzoeken om hun koffie op te kopen stromen binnen, nog voor de finale die op vrijdag 13 februari in Nairobi zal plaats vinden.

Formidable

Meteen na de match gaf de ankerman van de nationale TV de RTNC het woord aan reclamemakers. Sponsors willen natuurlijk mee genieten van deze prime time. Ik denk dat ik de enige was die heeft gekeken. Het grappigst was een dame die een merk van condooms kwam presenteren. De Luipaarden hadden beslist het condoom met bananensmaak gebruikt, volgens haar, want ze hadden de duivels teruggestuurd naar de hel door hen op een bananenschil te laten uitschuiven (huh?).

Daarop begon een panelgesprek met nabeschouwingen. De gespreksleider vertelde hoe het staatshoofd himself, twintig minuten voor het begin van de match, de trainer had gebeld om het Luipaardteam geluk te wensen. Hij vroeg wat de geachte panelleden daarvan vonden.

Ze hadden beslist deze belangrijke vraag op voorhand ingefluisterd gekregen, want ze moesten niet naar hun woorden zoeken. Hoe dat telefoontje zonder enige twijfel het nationale team zoveel moed had geschonken dat ze voluit voor de overwinning gingen (voluit? Hun eerste doelpunt viel in de 64^ste minuut!?). Dat het nog maar eens een bewijs was hoe vastberaden de president les vastes chantiers de la reconstruction de l’Etat aanpakt (pardon,  door een telefoontje aan de nationale voetbalcoach?). Straks beweren ze nog dat de president zelf door telekinese de ballen heeft binnengelegd…

Geef mij dan maar de montage met de playback van de goals, waarbij de geluidsband was vervangen door de hit van Stromae ‘Formidable’. Was ik echt de enige die ook het bijzinnetje hoorde ‘j’étais fort minable’?