1 september en de onmenselijk verscheurende keuze van de gezinshereniging

Niemand heeft me ooit gezegd dat het simpel zou zijn, niet voor hen, niet voor mij.  En dat hoeft ook niet.  De “ups”, de “downs”,  als we er maar samen door geraken.  Maar wat betekent “door geraken”? Waar moeten we geraken?  Af en toe is me dat niet meer duidelijk. Je belandt samen met je pupil in een kluwen van emoties en hartverscheurende keuzes.  Er moeten knopen doorgehakt worden die eigenlijk nooit doorgehakt zouden mogen worden.  

Eén van mijn jongens wordt midden december 18.  Zolang hij minderjarig is komt hij, vanaf het ogenblik dat hij een verblijfsvergunning krijgt, in aanmerking voor gezinshereniging.  Dit wil zeggen dat, wanneer er een hoop documenten in orde zijn, het geld bijeen kan worden gesprokkeld, en het dossier op tijd rond is, er kan “overwogen” worden om de ouders en de minderjarige broers en zussen te laten overkomen naar België.  Meerderjarige broers en zussen vallen buiten deze regeling.

Een kolossale patstelling. Kan iemand dit alstublieft humaan oplossen?  

Toen ik pas aangesteld was als voogd, had ik mij dan ook voorgenomen om voor al mijn pupillen mijn uiterste best te doen om de gezinshereniging in orde te krijgen. Om er mee voor te zorgen dat kinderen en ouders terug een gezin kunnen vormen. Wat is er immers beter en mooier dan ouders en kinderen terug bij elkaar te brengen?

Maar dan komt de realiteit als een mokerslag binnen. De mama is weduwe en heeft nog twee zonen,  een jongetje van een jaar of zes en een prille twintiger. Zij staat voor een verscheurende keuze: Ofwel blijft de mama in Afghanistan, en dan zal mijn pupil zijn beide broers en mama vermoedelijk nooit terugzien…… ofwel komt de mama met de kleine broer naar België en dan zal de “oudere” broer, de prille twintiger, zijn mama en twee broers vermoedelijk nooit terugzien. Een kolossale patstelling. Kan iemand dit alstublieft humaan oplossen?   

De menselijke kant van procedures

De jongen én zijn familie worden verteerd door emoties en vragen, en dit onder enorme druk want de tijd dringt. Ik kan/mag hem hier als voogd geen raad in geven. Iedereen rond hem, zijn advocaat, zijn voogd, de zorgverleners en diensten, kunnen er enkel voor zorgen dat de mogelijkheid wordt geboden. De beslissing moet hij zelf nemen, samen met zijn familie.  

En dan, vanaf het moment dat zij voor de eerste keer in lange tijd een beetje vaste grond onder de voeten voelen, staan zij voor verscheurende keuzes.

Er wordt vaak licht gegaan over die procedures: een datum, een dossier, een uitspraak… Wat met de menselijke kant van die “dossiers”? Tracht je de situatie even in te beelden in je eigen familie. Deze mama moet kiezen tussen haar kinderen. De kinderen moeten angstig de beslissing afwachten. Er zijn geen winnaars.

Dit komt dan vaak bij een aaneenschakeling van drama’s die al enorm is.  De jongens zijn in hun geboorteland soms letterlijk nipt aan de dood ontsnapt. Hebben helse tijden meegemaakt om hier te geraken, komen hier verweesd en ontredderd toe. In een nieuw land met een nieuwe taal, andere gebruiken. Vanaf de eerste dag moeten ze meedraaien in ons systeem.

Het duurt erg lang voor ze hier iemand durven vertrouwen. En dan, vanaf het moment dat zij voor de eerste keer in lange tijd een beetje vaste grond onder de voeten voelen, staan zij voor verscheurende keuzes. Keuzes die ik nooit in mijn leven zou willen maken. 

Terug naar school

De jongens moeten op 1 september terug naar school. Ondertussen hebben ze afspraken over hun asielprocedure en overleg met de advocaat. En die levensbepalende beslissingen? Tja, die moeten ze er dan maar even tussendoor nemen. 

Alleen al In 2015 vroegen bijna 3000 Niet Begeleide Minderjarige Vluchtelingen asiel aan in ons land. Voor mijn aanstelling als voogd was dit voor mij een statistiek als een ander. Nu besef ik dat dit 3000 moeilijke situaties zijn.  

Met 1 september in zicht wordt dit nog maar eens pijnlijk en glashelder uitgelicht. Als ik er aan denk dat de meeste mama’s en papa’s hun kroost de ochtend van de eerste schooldag de boekentas en brooddoos meegeven, een koekje en een warme knuffel… Dan wou ik dat dit ook mogelijk was voor die 3000 jongelingen.  Laten we, iedereen die met deze jongeren werken, voogden, leerkrachten, medewerkers van de opvangcentra, opvoeders, er mee voor zorgen dat zij toch ook een stukje van die warmte terugvinden. Dit maal 3000 extra knuffels graag.