Minimumloon voor de Namibische kruimelvreters

Tot vorige maand moest meer dan de helft van de 50 000 vrouwen en mannen die de villa’s onderhouden in de betere wijken van Windhoek en Walvisbaai rondkomen met minder dat N$600 (€45) per maand.

Vandaag hebben ze recht op een minimum van N$1218 (€91), nog steeds weinig maar wel een verdubbeling voor velen onder hen.

Namibië volgt hiermee het voorbeeld van buurland Zuid-Afrika, waar reeds gedurende tien jaar een minimumloon voor huishoudelijk personeel van kracht is.

Zuid-Afrika bewijst het tegendeel

In Zuid-Afrika zakt ongeveer één op vijf vrouwen dagelijks af van de krottenwijken en townships naar de villawijken om daar te schrobben en koken voor een gezin dat niet het hunne is. De Zuid-Afrikaanse regering koos er dan ook in 2002 al voor om deze vrouwen - alsook de mannen die vaak als tuinman dienst doen - een minimum maandloon van €60 te garanderen (in 2015 was dit al gestegen tot €155).

Daarenboven werd het opstellen van een contract verplicht en moest er werden voldaan aan veiligheidsvoorschriften.

De golf van ontslagen kuisvrouwen die de traditionele economische visie voorspelt bleef uit.

Als een direct gevolg van de wet zag het huishoudelijk personeel hun werkomstandigheden verbeteren, hun rechtszekerheid verhogen en – niet onbelangrijk – hun loon met meer dan 20% stijgen.

Daarenboven blijkt uit onderzoek dat de economische wijsheid niet heeft standgehouden: werkgelegenheid onder kuisvrouwen en tuinmannen bleef constant in vergelijking met andere vergelijkbare sectoren. De golf van ontslagen kuisvrouwen die de traditionele economische visie voorspelt bleef dus uit.^[i]

Evian en kruimels

Voorstanders van het minimumloon lijken in Zuid-Afrika dus aan het langste eind te hebben getrokken, en alles wijst er op dat ook Namibië de juiste kaart trekt. De voornaamste reden hiervoor is de enorme ongelijkheid waaronder zowel de Zuid-Afrikaanse als de Namibische samenleving gebukt gaan. Ter illustratie, de twee rijkste Zuid-Afrikanen bezitten evenveel als de 26 miljoen armste landgenoten. En de rijkste 10% van de bevolking consumeert meer dan de overgebleven 90%.

Vergelijk het met een eettafel, waar enkelingen een weelderig buffet voorgeschoteld krijgen en de rest het moet doen met de kruimels die van tafel vallen. Hetzelfde gebeurt in Zuid-Afrika en Namibië.

De rijkste gezinnen geven kleine fortuinen uit aan  Europese luxewagens, Cubaanse sigaren, citytrips naar New York, uit Frankrijk overgevlogen Evian-water en riante villa’s in eigen land. De rest, de kruimelvreters, leven vaak in uitzichtloze en erbarmelijke situaties.

Kuisvrouwen drinken geen Franse wijn

Neem nu echter een tros druiven van het buffet en verdeel het onder de kruimelvreters. De enkelingen aan tafel zullen het niet merken, terwijl de kruimelvreters beter zullen gegeten hebben. Hetzelfde geldt voor een minimumloon van het kuispersoneel: laat de lonen met €10 stijgen, en de villabewoner zal er geen boterham minder door eten, maar de kuisvrouw zal wel €10 extra uitgeven aan boterhammen van de lokale bakker.

Dit is wat minimumlonen in ongelijke landen doen: ze herverdelen inkomen van rijke gezinnen, die een groot deel van hun inkomen uitgeven aan buitenlandse producten, naar gezinnen die vandaag niet alles kunnen kopen dat ze nodig hebben. Eerder dan buitenlandse luxe producten, kopen Zuid-Afrikaanse en Namibische kuisvrouwen lokaal gemaakte goederen en diensten, verkocht door hun buren en kennissen. Hun koopgedrag stimuleert dus de lokale groenteboer of taxibus, en geen Franse wijnboer of Qatarese luchtvaartmaatschappij.

Namibische kuisvrouwen moeten zich dus niet bang laten maken door wat sommige economen roepen, met deze nieuwe verworvenheden tekenen ze niet hun eigen doodsvonnis. Meer zelfs, ze zouden er hun land wel eens mee kunnen helpen!