Nigeria: 'Slechts twee dokters in het hele noorden van Borno'

Hoe is de situatie nu in het noordoosten van Nigeria, meer bepaald in de deelstaat Borno?

‘De radicalisering van Boko Haram en de nieuwe strategieën van de militanten kunnen nog meer problemen met zich meebrengen.’

De voorbije vier jaar is de situatie in het noordoosten van Nigeria er steeds verder op achteruitgegaan. De radicalisering van Boko Haram en de nieuwe strategieën van de militanten (de macht grijpen in dorpen en steden, massa-ontvoeringen, het uitroepen van een kalifaat enz.) kunnen nog meer problemen met zich meebrengen zoals volksverhuizingen, gevaren voor de volksgezondheid - uitbraken van epidemieën - en problemen bij het verstrekken van gezondheidszorg in de regio. Momenteel telt Nigeria tussen 800.000 en 1,5 miljoen ontheemden, de meeste in het noordoosten van het land.

Maiduguri, de grootste stad in de deelstaat Borno, werd in 2014 vijf keer door terroristen gebombardeerd, met talloze doden en gewonden als gevolg. Boko Haram viel Maiduguri twee keer aan. Sindsdien biedt nog slechts één enkele weg toegang tot of een uitweg uit de stad. Die beperkingen leggen niet alleen de vrijheid van de mensen aan banden, maar bemoeilijken ook de handel en zijn dus nefast voor de plaatselijke economie. Er volgen waarschijnlijk nog meer aanvallen, en de presidentsverkiezingen van februari 2015 zullen ongetwijfeld nieuwe spanningen en geweld met zich meebrengen.

Artsen Zonder Grenzen is sinds 2004 actief in Nigeria. De organisatie zette in mei 2013 programma’s op in Borno, maar moest zich omwille van de onveilige situatie terugtrekken. In augustus 2014 keerde Artsen Zonder Grenzen terug naar Maiduguri, en deze keer is de organisatie van plan om te blijven. De lokale bevolking en de ontheemden hebben bitter weinig toegang tot gezondheidszorg, zowel in Maiduguru zelf als in de rest van Borno. Er zijn immers maar twee dokters in het hele noorden van de staat.

Wat doet AZG vandaag in Borno? En wat staat er op het programma voor de toekomst?

‘De ontheemden hebben vooral voedsel, onderdak en - uiteraard - medische verzorging nodig.’

Van september tot december 2014 hielp Artsen Zonder Grenzen bij de bestrijding van een cholera-epidemie in Maiduguri. Daarbij verzorgden we 6.833 patiënten. Om en bij de 40 % van die patiënten kwam uit ontheemdenkampen.

Naar schatting leven in totaal zo’n 500.000 ontheemden in en rond Maiduguri: 400.000 in de stad zelf, waarvan 90 % bij de plaatselijke gemeenschap en de overige 10 % in een van de tien kampen die sinds juli 2014 werden opgezet. De meeste mensen in de kampen zijn hun dorpen ontvlucht na aanvallen van Boko Haram.

Sinds augustus 2014 steunt Artsen Zonder Grenzen zowel vaste als mobiele klinieken in de twee grootste ontheemdenkampen (NYSC en WTC) van de stad. We willen onze hulp voor de ontheemden nog optrekken en zullen daarvoor ook in een derde kamp aan de slag gaan.

De ontheemden hebben vooral voedsel, onderdak en - uiteraard - medische verzorging nodig. We horen ook dat vrouwen en kinderen het slachtoffer zijn van geweld. Tot nog toe konden de ontheemden toch zeker voor een deel rekenen op de steun van de Nigeriaanse overheid en gemeenschap, maar we verwachten dat het aantal ontheemden de komende weken en maanden nog zal toenemen. Dan kunnen ze nog meer hulp gebruiken.

Artsen Zonder Grenzen heeft de werking van de gezondheidscentra in acht kampen in Maiduguri en in Biu geëvalueerd. Daaruit blijkt dat er wekelijks gemiddeld 850 consultaties plaatsvinden, hoofdzakelijk voor patiënten met malaria, diarree en infecties aan de luchtwegen. Bij 4 tot 6 % van de kinderen die worden gescreend, wordt ernstige ondervoeding vastgesteld en vaak hebben ook tientallen patiënten met letsels of slachtoffers van geweld verzorging nodig.

Als onderdeel van onze geplande steun aan de gezondheidscentra, zullen we in drie kampen vaste klinieken opzetten om zeven dagen per week poliklinische diensten aan te bieden (behandelingen tegen ondervoeding en prenatale consultaties). Bovendien zullen we een systeem uitwerken om spoedgevallen door te verwijzen naar het ziekenhuis.

We hebben ook verscheidene overheidsziekenhuizen en -gezondheidscentra in de deelstaat Borno geëvalueerd. Daarnaast plannen we nog activiteiten in de kliniek van Maimussari, één van de wijken in Maiduguri, waar het aantal patiënten maar blijft toenemen als gevolg van de toestroom van ontheemden (van 25.000 in 2001 naar 127.000 in 2014). Artsen Zonder Grenzen zal bovendien prenatale en algemene medische consultaties aanbieden, 12 bedden voor opnames voorzien, 24 u per dag en 7 dagen per week bevallingen begeleiden, ondervoeding behandelen en een systeem uitwerken om kritieke gevallen naar het ziekenhuis door te verwijzen.

Midden januari krijgt het ziekenhuispersoneel in Maiduguri en in het ziekenhuis in Mongono (een afgelegen gebied in het noorden van Borno, waar zo’n 300.000 mensen wonen en waar Artsen Zonder Grenzen later ook aan de slag zou gaan) een opleiding om bij een toestroom van gewonden het hoofd koel te houden. Tot slot hebben we systemen opgezet om de gezondheidssituatie op te volgen en strategieën om epidemieën onder controle te krijgen, hoofdzakelijk in ontheemdenkampen. We staan ook steeds klaar om vaccinatiecampagnes te voeren wanneer die nodig blijken.