Personen met een handicap maken ook deel uit van ‘iedereen’

Als de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens stelt dat ‘iedereen’ bepaalde rechten heeft, geldt dit dan ook voor mensen met een handicap? Decennia lang leek dit zelfs in vooruitstrevende samenlevingen niet het geval te zijn: daar waar de meesten over een aantal rechten beschikken, sprak men bij mensen met een handicap over ‘behoevenden’ die ‘zorg’ vereisen. Het aannemen van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (2006) gaf een verschuiving aan in dit soort van denken. Mensen met een handicap zouden niet langer gezien mogen worden als passieve ontvangers van zorg of ‘zorgobjecten’, maar als mensen met rechten die op gelijke voet leven met andere leden van de samenleving.

  • © UNRIC Jan Jařab, Regionaal Vertegenwoordiger voor Europa - Kantoor van de VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR) in Brussel © UNRIC

Tot nog toe werd het Verdrag door meer dan 150 landen geratificeerd, waaronder België en de meeste – maar nog niet alle – lidstaten van de Europese Unie. Maar heeft dit Verdrag echt een verschil gemaakt in de praktijk?

Elk jaar zou de viering van de Internationale Dag voor Personen met een Handicap op 3 december, een gelegenheid moeten zijn om de impact van het beleid van staten op de rechten van personen met een handicap te evalueren.

Het beeld dat we daarbij te zien krijgen is gemengd, niet enkel in Europa, maar in de hele wereld.

Het Verdrag voorziet in het recht van mensen met een handicap om zelf over hun eigen leven te beslissen, waar en met wie ze willen wonen, of ze een gezin willen stichten enzovoort, en staten moeten deze rechten bevorderen en beschermen. Een aantal Europese landen blijft mensen met een handicap echter te weinig steun bieden om onafhankelijk leven en inclusie in de gemeenschap mogelijk te maken. Mensen met lichamelijke, intellectuele of psychosociale beperkingen worden nog steeds in zorginstellingen geplaatst, en dit zorgtype vormt  nog te vaak de hoeksteen van beschikbare diensten. Dit is niet enkel het geval in Centraal- en Oost-Europa maar ook in enkele West-Europese landen, waar vaak te veel de focus gelegd wordt op het aantal bedden dat voorzien wordt en te weinig aandacht gaat naar keuzevrijheid en inclusie.

Personen met een handicap worden nog te weinig autonomie en keuzevrijheid gelaten om over hun eigen leven te beslissen.

In september 2014 stelde het VN-Comité voor de rechten van personen met een handicap vast dat België nog steeds te hard leunt op institutionele zorg voor personen met een handicap en dat hen te weinig autonomie en keuzevrijheid gelaten wordt om over hun eigen leven te beslissen.

Het is daarenboven veelzeggend dat het publieke debat in België over de grootschalige ‘export’ van Franse gehandicapten naar zorginstellingen in Wallonië tot nog toe focuste op beschuldigingen van mensonterende omstandigheden in één instelling, in plaats van op de impact op het recht van deze mensen om deel uit te maken van de eigen gemeenschap.

In heel wat Europese landen kregen we nog niet zo lang geleden te maken met besparingen, waarbij ook geknipt werd in de beschikbaarheid van persoonsgebonden budgetten en persoonsgerichte sociale diensten.

Het gebruik van een besparingsbeleid als excuus om niet te investeren in een inclusieve samenleving vindt zelfs plaats in landen die weinig getroffen werden door de economische crisis. Zoals af te leiden valt uit de Frans-Waalse akkoorden, zijn landen geneigd om een logica van ‘economisch reductionisme’ aan te nemen, waarbij ze hun verantwoordelijkheden verschuiven naar particuliere winstondernemingen. Zo berichtten de media nog niet zo lang geleden over nieuwe plannen om Franse gehandicapten in een voormalig benzine-depot in Chercq te plaatsen.  Hierbij werd echter helemaal geen aandacht besteed aan wat dat betekent voor de mensen zelf. Al wat van belang leek was het feit dat het zo’n goed ‘business plan’ was, alsof de betrokkenen gewoon goederen zijn.

In deze context moeten organisaties van rechthebbenden de krachten blijven bundelen met vooruitstrevende dienstverleners en het kantoor van de VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR) om de boodschap van het Verdrag luid en duidelijk over te brengen naar de Europese beleidsmakers. Personen met een handicap zijn mensen, geen objecten; en die ‘iedereen’ in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens geldt ook voor hen! 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Regionaal Informatiecentrum VN

    UNRIC is het Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties voor West-Europa. Met deze blog wil de VN in dialoog te treden met het publiek.

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.