De weg naar Jeruzalem …. door de eeuwen heen.

Een hedendaagse blog mag ook eens verwijzen naar literatuur van eeuwen geleden, zeker zoals die treffend geanalyseerd wordt door Ignace d’Hert.

“Heel nadrukkelijk vertelt Lucas in 9, 51 dat Jezus bewust de reis naar Jeruzalem aanvat. Die reis neemt in zijn evangelie tien hoofdstukken in beslag. En met de regelmaat van een klok roept Lucas in herinnering, dat Jezus onderweg is naar Jeruzalem. Deze stad speelt een sleutelrol, zowel in zijn evangelie als in de Handelingen van de apostelen.

Alle scheidingsmuren neergehaald.

Stad van vrede. De droom van een mensengemeenschap in samenhorigheid over alle grenzen. Alle scheidingsmuren neergehaald. Daarheen is Jezus op weg. Jeruzalem is ook de stad vol tegenstrijdigheden. Stad van uitsluiting, van aanslagen en terreur enerzijds, stad waar de droom van universele vrede bewaard blijft. Het wordt voor Jezus ook de plaats van de ontknoping, van de beslissing. Dààr wordt hij verworpen en vermoord. Dààr begint na zijn dood de verbreiding van de christengemeenschap wereldwijd.

In dat perspectief plaatst Lucas de reis die Jezus aanvat. En onderweg vinden er tal van ontmoetingen plaats. Er komen mensen naar Jezus toe en ze zeggen: wij willen u volgen. En het antwoord van Jezus lijkt mensen te willen ontraden hem te volgen. Allicht wil hij inprenten dat het geen pretpark wordt, die weg. Geen kermis. Het wordt een weg die beslissingen vraagt. Keuzes die moeten gemaakt worden. Die niet altijd makkelijk zijn. Integendeel.

Met vuur in het hart.

Eén van de gedenkwaardige woorden van Jezus onderweg luidt: “Ik ben vuur op aarde komen brengen. Geen vrede maar verdeeldheid”. Het vuur waarover Jezus het heeft is geen vernietigend vuur. Het gaat bij Jezus om het vuur dat in zijn hart brandde: een vurige keuze voor een liefde gebaseerd op waarheid en gerechtigheid, goedheid en barmhartigheid. Die keuze wordt echter niet zomaar in dank afgenomen. Daar heeft de leidende klasse van Jeruzalem in elk geval geen boodschap aan. Jezus is zich ervan bewust. Hij zegt zelf dat hij een vuurdoop zal moeten ondergaan. Dat zegt hij vooruitblikkend op de ontknoping die in Jeruzalem zal losbarsten. De weg van Jezus volgen kan niet zonder keuze die eventueel verdeeldheid met zich brengt.

Het speelt zich af in de eerste decennia van de Jezusbeweging. Mensen die Jezus’ weg volgen komen voor keuzes te staan waarbij de banden van het bloed, de familiebanden desgevallend moeten wijken: er komt onenigheid tussen vader en zoon, moeder en dochter, schoonmoeder en schoondochter, zegt Jezus. Menigeen weet hoe moeilijk dat soort keuzes kunnen zijn.

De nauwe doorgang : je krijgt het niet cadeau.

Er volgt algauw een nieuw incident onderweg. Helemaal in dezelfde lijn. Iemand vraagt hem: zijn het er weinig die gered worden? Allicht komt dat uit de mond van een kandidaat minister in het rijk Gods. Wij horen toch bij de goede soort: echte joden – kinderen van Abraham, het uitverkoren volk toch - , of echte katholieken – nog meer uitverkoren - , of welk soort “echte” men zich ook acht. We zullen de koek van onze welstand toch niet met te veel anderen moeten delen. En Jezus geeft in het geheel geen antwoord. In plaats daarvan verwijst hij de vraagsteller naar zichzelf. ”Span u tot het uiterste in om door de nauwe deur naar binnen te gaan”. De nauwe deur. Een bekend thema. Met dezelfde boodschap. U kent wellicht de geboortekerk van Jezus in Bethlehem. Een grote stokoude kerk met maar een heel kleine toegangsdeur. Heel laag en heel smal. Als je daar met een groep op bezoek bent, dan moet je er één voor één door. Je komt er niet zomaar binnen als lid van een kudde schapen. Enkel één voor één waarbij de groten zich flink moeten bukken. Je kunt je niet verschuilen achter de rug van een ander. Er wordt een persoonlijk antwoord gevraagd van ieder individueel.
En er is nog een tweede betekenis die opgeroepen wordt door de nauwe deur. Onze geboorte. Een geboorte vraagt een gigantische inspanning van zowel moeder als kind. En als pasgeboren baby kom je nogal gedeukt op de wereld. Gerimpeld en verfrommeld. Geboorte is inderdaad een eenzaam avontuur en het vraagt een geweldige inspanning. Ook dat is beeld voor onze geboorte als mensen van de weg . Telkens weer komen we op onze weg benauwende stukken tegen. Het gaat niet zonder inspanning. Je krijgt het niet cadeau.

Zij die dreigen de weg te verliezen.

Ten slotte noem ik het verhaal van de farizeeën en schriftgeleerden die er schande van spreken dat Jezus telkens weer het gezelschap opzoekt van zondaars en tollenaars. Daarop houdt Jezus hen een reeks parabels voor die symbool staan voor zijn zoektocht naar wie dreigen de weg te verliezen. De herder die op zoek gaat naar het verloren schaap, de vrouw die haar verloren drachme zoekt en de vader die op de uitkijk staat tot zijn verloren zoon terug naar huis komt. Modellen voor de mensen van de weg. Dat ze op zoek gaan naar wie verloren gelopen is, blij zijn om wat terug gevonden wordt en feest vieren wanneer mensen terug thuis komen. “

Jeruzalem in 2007

Tot daar Ignace D’Hert.
Ik denk dat Jeruzalem nog steeds  in de leefwereld van vele gelovigen die erheen gaan een “stad van vrede” is. Maar we weten allemaal dat niet alles er peis en vree is.
Voor mensen als ik, die er met een vliegtuig en internationaal paspoort op vakantie kunnen gaan, lijkt de weg ernaartoe niet moeilijk. Maar voor de Palestijnen is die tocht vaak zelfs onmogelijk. De toegangswegen zijn beperkt, de doorgang aan de checqpoints is nauw.

Het doel van vele Palestijnen om Jeruzalem “hun” stad te mogen noemen, lijkt onbereikbaar. Wie  solidair wil zijn, krijgt vaak het verwijt antisemiet te zijn, omdat de acties zich richten tegen een overheid die zich joods noemt. Men wijst ook heel snel naar de Palestijnen die hun weg verloren in terreur, zelfmoordaanslagen en interne conflicten.

Maar ik wil blijven geloven in land waar Palestijnen de weg naar Jeruzalem kunnen vinden. En ik vier in gedachten mee feest met hen die thuiskomen, zoals vorige week in Bil’in.