Thailand na de staatsgreep, pleidooi voor een mondige toekomst

Bijna twee jaar woon ik hier. Hier, dat is vijfentwintig kilometer ten noorden van Chiang Mai, Noord-Thailand. De tijd lijkt hier steeds wat trager weg te tikken, de stiltes lijken langer, het glimlachen lijkt breder. Ook hier sloeg de coup toe, nu ongeveer een jaar geleden. Vandaag kijk ik rond, probeer ik verandering te zien en me een beeld te vormen van een toekomst voor dit land vol potentieel. 

  • © Elke Van dermijnsbrugge Noord-Thailand. © Elke Van dermijnsbrugge
  • © Elke Van dermijnsbrugge Landbouwer in Chiang Dao. © Elke Van dermijnsbrugge
  • Government of Thailand (CC BY 2.0) 'Couppleger en nieuw staatshoofd Generaal Prayut Chan-o-cha gedraagt zich als een waar despoot en heeft er alles aan gedaan om dissidente stemmen het stilzwijgen op te leggen.' Government of Thailand (CC BY 2.0)
  • © Agnieszka Wdowik Aof Krabue Jaidee, lokale kunstenaar die verlichting maakt van auto- en moto-onderdelen. © Agnieszka Wdowik

Prem International School in Mae Rim, ten noorden van Chiang Mai is een relatief kleine school met ongeveer vierhonderdvijftig leerlingen waarvan een derde voltijds op de campus woont.

Studenten en leerkrachten komen uit meer dan twintig verschillende landen en net omwille van het internationale karakter van deze gemeenschap zijn er bijzondere veiligheidsmaatregelen van kracht in geval van natuurrampen, dodelijke besmettingen of politieke conflicten.

Ik werk in Prem sinds juli 2013 en in het jaar voorafgaand aan de staatsgreep hadden we een paar routineuze veiligheidsdrills: de klassieke brandoefening, maar ook lockdown. Onder lockdown verstaat men een totale ‘vergrendeling’ van de school in geval van een politiek conflict. Alle toegangen naar de school worden in dat geval gebarricadeerd, mogelijke militaire invallen zullen met man en macht worden geweerd.

Misschien vergis ik me, misschien overschat ik dat glimlachen.

Studenten en personeel verschansen zich in verduisterde ruimtes, met de buik plat op de grond. Dat is althans de procedure op papier. Na zes maanden van politieke onlusten in het land, was de school in mei 2014 klaar om tot lockdown over te gaan. Zo ver is het echter nooit gekomen.

Ik kan me bijzonder moeilijk voorstellen dat we in Thailand, dat terecht het land van de eeuwige glimlach wordt genoemd, effectief plat op de buik in een verduisterd klaslokaal de dag zouden doorbrengen. Maar misschien vergis ik me, misschien overschat ik dat glimlachen.

22 mei 2014

De lockdown kwam er niet, maar op 23 mei 2014 werd de school gesloten op militair bevel. In de avond van 22 mei bereikten ons de berichten dat een staatsgreep was gepleegd. Er was veel tumult in Bangkok, ook Chiang Mai was onrustig.

Straatprotesten werden door de militairen kordaat gestopt en alle Thaise en internationale scholen moesten de deuren op zijn minst tot na het weekend sluiten. Leraars zouden immers anti-militaire boodschappen de wereld in kunnen sturen of een samenscholing op het schoolplein organiseren.

© Elke Van dermijnsbrugge

Landbouwer in Chiang Dao.

Op onze campus bleef alles rustig. Verschillende collega’s die al ettelijke jaren in Thailand woonden, hadden dit al eerder gezien en zeiden schertsend ‘mai pen rai’, Thais voor ‘geen probleem, never mind’.

Dit was de twaalfde staatsgreep in ongeveer tachtig jaar, wat meer dan één staatsgreep elke tien jaar betekent. Staatsgrepen zijn een traditie geworden en nooit loopt het helemaal uit de hand, aldus de collega’s.

Ook soldaten houden van street food.

De internationale berichtgeving liet echter iets anders verstaan. De mediareuzen stuurden berichten de wereld in over grote onlusten in de steden, een land op zijn kop en een totale militaire machtsontplooiing.

Familieleden van personeel en studenten belden en mailden in alle bezorgdheid. Onze grootste bezorgdheid was echter het mogelijke uitvallen van de internetlijn (een militaire censuurmaatregel) waardoor we aan de achterban niet konden laten weten dat hier, tussen de rijstvelden in Mae Rim, alles goed was.

Tot ongeveer een maand na de staatsgreep was er een avondklok van kracht en samenscholingen waren verboden. Kaki’s posteerden zich op de grote invalswegen in en rond Chiang Mai. Op geen enkel moment echter heb ik me als buitenlander bedreigd gevoeld.

Militairen in Thailand glimlachen terwijl hun geweer nonchalant over de schouder hangt, loop naar beneden gericht. Een sigaret wordt opgestoken en al gauw komt er een brommer met zijspan aan rijden en wordt een ‘veldkeuken’ ontplooit. Er valt altijd een centje te verdienen, staatsgreep of niet, en ook soldaten houden van street food.

Gemengde gevoelens

Government of Thailand (CC BY 2.0)

‘Couppleger en nieuw staatshoofd Generaal Prayut Chan-o-cha gedraagt zich als een waar despoot en heeft er alles aan gedaan om dissidente stemmen het stilzwijgen op te leggen.’

Laat het duidelijk zijn dat in de afgelopen twaalf maanden niet alles peis en vree is geweest. Couppleger en nieuw staatshoofd Generaal Prayut Chan-o-cha gedraagt zich als een waar despoot en heeft er alles aan gedaan om dissidente stemmen het stilzwijgen op te leggen, hierbij mensenrechten schendend en uitspraken te doen die er duidelijk op wijzen dat Thailand nog ver van een democratie verwijderd is. Een heldere analyse van de huidige politieke situatie is te lezen in het artikel van Ate Hoekstra.

De burger was maar wat blij dat er een krachtig signaal tegen de corruptie kwam, ook al kwam dat signaal van een dictator.

Het merendeel van het Thaise personeel hier op school, en bij uitbreiding de bevolking in het noorden, geeft te verstaan tevreden te zijn dat de staatsgreep er is gekomen. Ze waren de corruptie onder het regime van Eerste Minister Yingluck Shinawatra en aanhang grondig beu.

Dankzij het militaire ingrijpen kregen talloze rijstboeren eindelijk hun geld van de in 2014 aan de overheid verkochte oogsten, fraude in de lokale besturen werd aangepakt en er kwamen initiatieven om de illegale arbeid uit buurlanden Myanmar en Laos te regulariseren en arbeiders de kans te geven zich te registreren.

Corruptie is zo sterk ingebed in de Thaise overheidsstructuur dat de burger de strijd al had opgegeven en dus maar wat blij was dat er een krachtig signaal tegen de corruptie kwam, ook al kwam dat signaal van een dictator. 

Buitenlanders in Thailand ondervinden weinig tot geen ‘hinder’ van het militaire regime, op een paar uitzonderingen na.

Generaal Chan-o-cha heeft bijvoorbeeld grote schoonmaak gehouden in Phuket, het bekende en zeer toeristische eiland in het zuiden. Phuket is de afgelopen jaren geteisterd door Russische maffia. Volwaardige bendes hebben grote vastgoedprojecten in handen, ze controleren restaurants en winkels en terroriseren lokale handelaars met afpersing en verplichte verkoop van hun zaak.

Het lijkt alsof de bevolking collectief de adem inhoudt, op een paar ‘stille’ protesten na.

Uiteraard worden lokale autoriteiten op grote schaal omgekocht. Het militaire regime heeft de Russische bendes hardhandig aangepakt en poogt de praktijken aan banden te leggen. Ook is er een verstrengde controle op de procedures omtrent visa-aanvragen voor buitenlanders. 

Maar er is een duistere keerzijde aan het huidige regime. Generaal Chan-o-cha en de zijnen voeren een dictatoriaal bewind dat geen democratische toekomst voor Thailand in petto lijkt te hebben.

Democratische verkiezingen zijn verder weg dan ooit, de economie slabakt en dissidente stemmen worden nog steeds niet getolereerd.

Het lijkt alsof de bevolking collectief de adem inhoudt, op een paar ‘stille’ protesten na. En de rijstboer? Hij ploegt voort.

De toekomst is aan de mondigen en de ondernemers

Thailand bevindt zich in een regio die in volle economische ontwikkeling is. Landen zoals Vietnam en Maleisië doen het erg goed en er is grote reus China die aan een gevaarlijke snelheid niet alleen deze regio, maar ook de rest van de wereld achter zich laat. Dat is dan weer een ander verhaal.

Wat relevant is, is achterophinkend Thailand. De staatsgreep en het bewind van Chan-o-cha hebben geen duurzame economische doelstellingen voor ogen, hetgeen nochtans een prioriteit zou moeten zijn.

De Thai schreeuwen het niet van de daken wanneer ze een goed idee hebben.

© Agnieszka Wdowik

Aof Krabue Jaidee, lokale kunstenaar die verlichting maakt van auto- en moto-onderdelen.

Wat ik hier in het noorden zie, zijn kleinschalige projecten, vooral in een rond Chiang Mai: organisch farmen, ideeën omtrent recycleren, markten die duurzame producten verkopen, kleine bewustmakingscampagnes rond natuurbeheer, fietsprojecten, cooperatieve bedrijfjes die samenwerken met lokale bergstammen.

Dit zijn ondernemers met een visie, mensen met innovatieve ideeën die verder kijken dan alleen een snelle economische groei. In Bangkok zijn er journalisten en filosofen die elkaar opzoeken en publiekelijk Orwell’s 1984 lezen, als stille aanklacht tegen het huidige regime. 

Wat hebben al deze projecten gemeen? Kleinschaligheid en gefluister. De Thai schreeuwen het niet van de daken wanneer ze een goed idee hebben. Ze zoeken aansluiting bij een paar gelijkgestemden, zetten iets kleins op poten en zijn tevreden als het ‘bolt’. Wat vandaag niet lukt, lukt morgen misschien. Wat morgen niet lukt, dat laten we voor wat het is. Het is eigen aan de Thaise mentaliteit om de nek niet uit te steken.

En uiteraard blijven glimlachen, maar onder de glimlach een vastberadenheid om Thailand klaar te maken voor de toekomst. 

Conflicten of discussies worden vakkundig uit de weg gegaan en men zegt liever geen nee. Het Thaise onderwijssysteem is geen promotor van mondigheid, onafhankelijkheid, laat staan ondernemerschap. Jammer, want zo wordt het voor velen snel een verhaal van gemiste kansen.

Er is potentieel, zeker onder de jongere hogeropgeleide Thai. Geef bovendien de landbouwers in het verre noorden en oosten voldoende ondersteuning en ook zij kunnen zich op grotere schaal organiseren en werken aan een duurzame toekomst.

Idealistisch? Ja, toch wel. Sterk genoeg om een dictator monddood te maken? Vermoedelijk niet. Daarvoor is meer internationale druk nodig, maar het is een begin. Een begin van een mentaliteitsverandering waardoor Thailand zich in de toekomst zou kunnen onderscheiden van de te snel ontwikkelende buurlanden. En uiteraard blijven glimlachen, maar onder de glimlach een vastberadenheid om Thailand klaar te maken voor de toekomst.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.