Egypte is wakker!

Vrijdag 30 september 2011 betoogden honderdduizenden Egyptenaren op het Tahrir-plein in Cairo, om de druk op te voeren op de Hoge Militaire Raad die het land leidt. Op deze “Vrijdag van het Terugeisen van de Revolutie” lijkt de ziel van de revolutie terug van nooit weggeweest. Egypte is wakker en Egyptenaren niet te stoppen op hun weg naar vrijheid en geluk. Ze eisen een einde aan de noodtoestand en een onmiddellijke overdracht van de macht aan een civiel bestuur waarin het volk vertegenwoordigd is. Wij beleefden deze dag met Evelyn Ashamallah en andere activisten.  

  • (c) Xander Stockmans (c) Xander Stockmans
  • (c) Xander Stockmans (c) Xander Stockmans

Burgercomités hebben het plein afgezet om alle verkeer van het plein weg te houden. Politie is nergens te bespeuren. In elke hoek van het plein scanderen groepen mensen slogans, de meeste gericht tegen de Hoge Militaire Raad. Vlaggen en spandoeken wapperen aan verkeerslichten en speciaal opgerichte podia. Mensen lopen met hun zelfgemaakt spandoek het plein rond en stoppen ons in de hoop hun boodschap in de Westerse media te krijgen. Welkom op dit festival van de burgerpolitiek.

Evelyn Ashamallah

We vinden Evelyn op het voetpad aan de rand van het plein. “Ik kijk hier naar de mensen en begin te praten met voorbijgangers. We discussiëren over de problemen en de toekomst van ons land” zegt ze. Aan discussiethema’s geen tekort. Een paar dagen geleden kondigde de Hoge Militaire Raad de kieswet af die de regels vastlegt voor het verloop van de parlementaire verkiezingen. “Het leger laat slechts 70% van de zetels voor de politieke partijen. De andere 30% gaat naar individuele kandidaten. Zo gaan opnieuw rijke zakenmannen via omkoping aan de macht kunnen komen” zegt Evelyn.

Evelyn Ashamalleh is een bekende Egyptische kunstenares in Cairo. Ze staat erop dat ik haar niet label als kopt of christene. “Ben jij een christelijke journalist?” vraagt ze me. Evelyn was ook directeur van het Museum voor Moderne Kunst maar stapte op uit protest tegen corruptie en schandalen binnen het Ministerie van Cultuur onder president Moebarak.

Evelyn is een zestiger en wat slecht te been, maar plots veert ze op en sleurt ze er willekeurig een jonge twintiger bij die voor haar kan vertalen. Mohamed Abdel Baset, een IT-expert van 24, komt erbij zitten en blijft minstens 2 uur bij ons hangen. “Wij willen zelf beslissen wie aan de macht komt en weten waar de verkozenen voor staan, op basis van partijprogramma’s, niet op basis van hoeveel geld ze hebben om kiezers om te kopen” gaat Evelyn verder.



Nu ze Arabisch kan spreken, komt ze op dreef: “En trouwens, waar is de democratie in fundamentele kieswetten die worden opgelegd door het leger? Het leger is ervoor aan het zorgen dat mensen van oude regime veel macht hebben in het nieuwe parlement. Maar Egyptenaren zijn alert. We zijn te ver gekomen om onze revolutie verloren te laten gaan.”  

Het besef dat het leger de belangen van het oude regime aan het veilig stellen is, is wijd verspreid in Cairo.  Mensen van totaal verschillende achtergronden zeggen ons hetzelfde. Mohamed en Evelyn verschillen misschien 40 jaar, maar hun meningen lopen verbazingwekkend gelijk. “Die kieswet zal het oude regime reproduceren” zegt Mohamed. “En mensen aan de macht helpen die de wil en de noden van de bevolking niet vertegenwoordigen.” Hij vraagt me retorisch hoe de kiesregels in Europa geregeld zijn. “Wel, dat willen wij ook” roept Mohamed uit. 

Egypte is nooit terug ingeslapen

De roep om vrijheid is niet langer enkel op vrijdagen op het Tahrir-plein te horen, maar elke dag in betogingen en stakingen van belangengroepen die grote delen van de bevolking vertegenwoordigen: dokters, buschauffeurs, leraars, arbeiders,… Een langdurige bezetting van het plein werd het daarom niet. ’s Avonds gingen mensen gewoon thuis slapen en ging het plein weer open. Dan wordt de chaotische machine van het dagelijkse leven in Cairo weer op gang getrokken, maar het politieke bewustzijn hangt in de lucht die mensen inademen.

“De revolutie is nog bezig. We gaan door tot het hele systeem verandert” valt Evelyn Mohamed in de rede. “En daar zijn we druk mee bezig. Elke dag vinden er in Cairo betogingen en stakingen plaats. Dokters, leraars, buschauffeurs,… Allemaal eisen ze waardigheid. Egypte is wakker, of beter: Egyptenaren zijn sinds de val van Moebarak nooit terug ingeslapen. Daar moesten ze de Hoge Militaire Raad weer even aan herinneren” zegt Evelyn.



Ik denk aan de muren van Evelyn’s woonkamer. Ze hangen vol met haar schilderijen. Eén element overheerst: wijd opengesperde, wakkere ogen. “Mijn schilderijen ademen vrijheid” zegt ze. Ik begin stilaan de betekenis te begrijpen van het gedicht op het zelfgemaakte spandoek waarmee Evelyn tijdens de dagen van de revolutie rondliep op Tahrir. Op een groot stuk karton staan grote, open ogen en de woorden: “Ons land slaapt niet. Het licht op in het midden van de namen (van de landen). Verzamel aan de frontlinie. En sta sterk achter ons land.”

Het Tahrir-plein als politieke agora

Evelyn is erop gebrand landgenoten te ontmoeten van alle achtergronden. Het Tahrir-plein is voor haar en vele anderen een ontmoetingsplaats geworden waar Egyptenaren hun dromen van vrijheid en geluk met elkaar delen. Zo blijft het vuur van hun revolutie smeulen.

“De revolutie in Egypte is een mooie droom. Mensen zijn nu al gelukkiger, hun ziel is verlicht, gewoon omdat ze voelen dat ze een dictator kunnen wegjagen. Ze voelen opnieuw hoop” zegt ze trots. “Als je er zelf niet bij was, kan je niet begrijpen hoe het was op het Tahrir-plein. Voor de revolutie haatte ik Egypte! Mensen waren dood, ze lagen in een coma. Ik voelde me hier niet thuis en identificeerde me niet met de andere mensen. Ik haatte de chaos van Cairo. Maar op Tahrir ontdekte ik dat ik al die tijd niet alleen was geweest met mijn frustraties en mijn dromen” zegt ze met vuur in haar ogen, om haar woorden kracht bij te zetten.

“Ik merkte toen pas dat ook zij zich al die tijd slecht hadden gevoeld bij de staat waarin ons land zich bevindt. Nu houd ik van de mensen. Tahrir verbond de ziel van de Egyptenaren, nadat het regime ons jarenlang uit elkaar had gespeeld. Ik heb mijn eigen ogen een mirakel gezien: normaal zie je in Cairo nooit duiven op straat, maar plots kwamen er duiven op het Tahrir-plein zitten, zelfs op de schouders van mensen! Die vogels voelden dat de ziel van de mensen was veranderd. Het was de oude ziel van de Egyptenaar, met zijn duizenden jaren geschiedenis, die weer wakker werd.”  
 
“Ik zit hier nu om dat gevoel opnieuw te beleven en te delen met mijn landgenoten” zegt Evelyn. Maar met de radicaal islamistische Salafisten deelt Evelyn weinig behalve haar frustratie. Als ze voor hun 3 meter-hoge podium de aankondiging hoort van Hazim Salah, hun presidentskandidaat, springt ze recht en baant ze zich een weg door het volk. Aan het podium begint ze als een ware Don Quichotte te roepen naar de sprekers: “Waar zijn jullie mee bezig? Telkens opnieuw zijn jullie de enigen die het plein gebruiken voor propaganda voor jullie kandidaten. Ga weg! Dit is het plein van alle Egyptenaren!” 

“Arme mensen zijn mijn grote inspiratiebron”

Evelyn groeide zelf op in een plattelandsdorp in de Nijldelta. Ze is één van de mensen wiens hart en energie uitgaan naar de minderbedeelden. Ze put vooral inspiratie uit de arme mensen die zij hier ontmoet. “Hun eis voor waardigheid is de sterkste. Voor de revolutie waren Egyptenaren bang van arme mensen. Maar één van de vele wonderen van de 18 dagen op het Tahrir-plein begin 2011 was dat we arme mensen en hun situatie leerden kennen. Zij waren de meerderheid op het plein en ze deelden hun leven met ons. Zij waren degenen die hun tenten hadden opgeslagen op het plein en hier 18 dagen geleefd hebben. Ze zijn afkomstig uit de sloppenwijken, het zijn handwerkers, ambachtslui, schoonmakers,… Met het klein beetje geld dat ze hadden, kochten ze zelfs eten voor rijkere mensen.”

Tahrir heeft miljoenen Egyptenaren geïnspireerd en geconfronteerd met het diepe onrecht in hun land. Ook deze vrijdag zien we hoe die dynamiek zuurstof pompt in de revolutionaire volksbeweging. Het duurt niet lang vooraleer iemand bij ons komt zitten. Ahmad Hassan is een arme man van 30. Hij zit een half uur bij ons en doet spontaan zijn verhaal: ”Ik werk 12 uur per dag voor een karig loon in een kledingbedrijf. Ik ben getrouwd en heb een dochter. Elke dag is voor mij een strijd om te overleven.” Zijn politiek bewustzijn is opvallend: “Wij willen een democratie waarin iedereen elkaar respecteert. Wij gaan hier niet weg zonder onze vrijheid en we zullen niet stoppen tot Egypte opnieuw een beschaafd land is. We dromen van een vreedzaam en sterk land dat zijn burgers kan beschermen.”

In mijn ooghoek zie ik Evelyn instemmend knikken. En zo versterken Egyptenaren elkaars dromen van vrijheid en geluk en blijft de vastberadenheid springlevend.

Dit artikel is onderdeel van het project “Tussen vrijheid en geluk”.
Dit project komt tot stand met de steun van het Fonds Pascal Decroos. Info: www.fondspascaldecroos.be 

Volg ons op facebook en nodig ook je vrienden uit om mee te volgen!

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.