Warlord Ali en de sjiieten van Baalbek

Wie zijn de Libanese sjiieten die het Syrische leger strategische overwinningen bezorgen, deze week nog in Homs? Hoe denken ze en hoe maakt Hezbollah de hele bevolking tot militant? In de historische stad Baalbek ontmoeten we de sjiitische jongen Ali (20). Hij is onze toegangspoort tot de volgende gesloten gemeenschap: de sjiieten van de Bekaavallei, sinds jaar en dag een gevoelige grensregio met Syrië. Een inkijk in de gedachten en de leefwereld van gewone jongens met minder gewone gedachten.

Je al eens afgevraagd waar die steun voor Bashar Assad vandaan blijft komen?
Mijn artikel “Assad, president van Baalbek” geeft wat inzicht in die vraag.

Lees ook de andere artikels uit dit dossier via de overzichtspagina of via de icoontjes op onderstaande kaart.

Ali’s moeder geeft ons onmiddellijk een voorsmaakje: ‘Van zodra je Baalbek binnenkomt, volgt Hezbollah je. Ze zien en weten alles. Jullie zijn de enige buitenlanders in Baalbek omdat er door de situatie geen toeristen komen. Dat maakt jullie verdacht.’ Met een trotse glimlach lacht ze om onze naïeve onbezonnenheid op dit moment naar Baalbek te komen. ‘Twee maanden geleden vuurden Syriërs een raket af op Baalbek. Dankzij Hezbollah werden de daders gearresteerd. Hezbollah laat ook het Vrije Syrische leger de Bekaavallei binnen om hen te kunnen controleren, om informatie over hen te verzamelen.’

Ali zegt dat zijn moeder altijd overdrijft. ‘De toeristen zullen wel terugkomen als we snel de oorlog winnen. Hassan Nasrallah (leider van Hezbollah, nvdr) houdt altijd zijn beloftes. Het is een kwestie van tijd vooraleer Hezbollah de extremistische soennieten in Syrië verslaat en de veiligheid herstelt’, zegt hij om ons gerust te stellen.

Imam Ali als warlord

Na een wandeling door het prachtige landgoed van zijn overgrootouders stelt Ali ons voor aan zijn beste vriend Sadeq. Ali is ingenieursstudent, Sadeq studeert marketing. Sadeq’s vader stierf in gevechten tegen Israël in de jaren ‘90. Ze houden van snelle wagens, geweren, meisjes, uithangen op café, waterpijp en… Imam Ali. Sadeq ontbloot trots zijn borstkas, waarop hij onlangs het aangezicht van deze schoonzoon en trouwe volgeling van de profeet Mohammed liet tatoeëren. ‘De profeet Mohammed heeft zelf gezegd dat Ali hem moest opvolgen, maar nadat de profeet stierf maakten anderen Abu Bakr tot leider’, zegt hij.

‘Na de dood van Imam Ali doodden ze ook zijn zoon Hoessein in Karbala. Hoessein en zijn strijders werden belegerd. Hoessein was een martelaar’, zegt Ali, waarna hij de sprong naar het heden maakt alsof de gebeurtenissen in Syrië zich op dezelfde historische rechte lijn situeren als die van 1400 jaar geleden. ‘In Syrië begonnen ze nog maar eens een oorlog tegen ons. Ze vechten tegen de president en willen onze Sayyeda Zeinab-moskee vernielen, een symbool voor onze religie. Op het nieuws hoorde ik hen zeggen dat ze elk spoor van de sjiieten, alles wat heilig is voor ons in Syrië, willen uitwissen. Mogen we dan onze religie niet gaan verdedigen? Maar vandaag zijn de sjiieten sterker.’ En zo weten we meteen waar Ali en Sadeq staan tegenover de Hezbollah-interventie in Syrië.

Deze twintigers hebben een heel leven voor zich, maar praten over het martelaarschap alsof Libanon nu al wordt overrompeld door een buitenlandse invasie. Het valt voorlopig nog moeilijk te rijmen met de omgeving waarin we Ali ontmoeten: een rustig openluchtcafé in het op het eerste zicht rustige Baalbek, waar het leven zijn gewone gang gaat. Maar de oorlog schuilt onder de straatstenen, of beloert ons van op de bergtoppen rond de vallei.

Toch zijn er nog ouders die voor hun zoon een andere toekomst wensen dan de eer hem als martelaar op een poster overal in de stad te zien hangen. ‘Een goede vriend wilde met Hezbollah gaan vechten in Syrië, maar mocht niet van zijn moeder. Ze wilde dat hij dokter zou worden en zou studeren. Gooi je toekomst niet weg, zei ze. Maar we moeten niet altijd vechten. Hezbollah heeft ook dokters nodig’, zegt Ali. Ook Ali diende zich bij Hezbollah aan, maar hij werd niet aanvaard omdat zijn vader in het buitenland verblijft en hij bij de familie moet blijven.

‘Hassan Nasrallah houdt niet van oorlog’

Terwijl Ali en Sadeq hun lege dagen slapend en vastend doorbrengen, komen heldhaftige strijdersverhalen uit Syrië in Baalbek aan. ‘Ik ben niet jaloers en ik zou zeker niet uit verveling naar Syrië gaan’, zegt Ali. ‘Ik wil gewoon iets eervol doen. Jihad is trouwens niet altijd fysiek. Ik vecht met mijn geest.’ Achter de verheerlijking van de dood schuilt een militaire strategie. Het is verwonderlijk hoe sektarische angst gewone jongens zover kan brengen dat ze zelfs hun leven in de schaal zouden leggen zonder helder uitzicht op een positief resultaat.

‘Als de leiders ons oproepen, gaan we zonder aarzeling’, zegt Ali. ‘Zo kan Hezbollah tonen dat wij als een blok achter hen staan en allemaal bereid zijn te sterven voor onze zaak. Het is die kracht van God die Israël deed verliezen. Israël zal Libanon opnieuw aanvallen. Ze wachten gewoon op het juiste moment. Maar Hassan Nasrallah schrikt hen af in zijn speeches. Als hij mensen motiveert om te sterven voor ons land, als hij ons inspireert om geen angst te voelen voor de dood, dan voert hij een psychologische oorlog met Israël. Nasrallah houdt niet van oorlog. Hij probeert Libanon weg te houden van oorlog door Israël af te schrikken, maar als de tijd gekomen is om te vechten, dan zullen we vechten. Natuurlijk sterven er veel Hezbollah-strijders in Syrië. Het is een oorlog en zij zijn martelaren. Angst om te sterven is zwakheid tonen.’

De bereidheid is inderdaad de mentale kracht van Hezbollah, maar hun strijders sterven deze keer niet op eigen grond tijdens de verdediging tegen buitenlandse bezetters. Vandaag zijn ze zelf buitenlandse strijders en sterven ze in een vreemd land. Maar Ali heeft op alles een antwoord klaar: ‘Het maakt niet uit waar je sterft, in je eigen land tegen Israël, of in Syrië om Libanon en de sjiieten te beschermen. In beide gevallen vechten we in naam van Imam Ali. Stel je er ook niet te veel bij voor. Syrië is dichterbij dan Beiroet. De grens bestaat hier niet. Strijders gaan een paar dagen naar het front en dan komen ze weer naar huis in Baalbek. En het leven gaat hier gewoon door. De strijders zijn onder het volk, bij hun familie en vrienden.’

‘Wij zijn geen terroristen’

Ali en Sadeq herhalen meermaals dat Hezbollah geen terroristen zijn. Ze geloven zo rotsvast in de rechtvaardigheid van hun strijd dat deze beschuldiging hen als onbegrijpelijk en beledigend voorkomt. Het is alsof Ali smeekt om begrip: ‘Jullie begrijpen niet dat we een volksleger zijn, dat we ons verdedigen. Als jullie Irak veroveren voor olie, dan verdedigen we ons. Hezbollah leidt ons in die strijd tegen eenieder die onze belangen schaadt.’

Wat later wordt duidelijk dat Ali onder “onze belangen” vooral de machtspositie van de sjiieten verstaat. Volgens hem zijn de extremistische soennieten in Syrië instrumenten in een wereldoorlog tegen de sjiieten, de laatsten zich nog tegen Israël verzetten. ‘Het zijn niet eens Syriërs’, zegt hij. ‘Het zijn Saoedische, Libische of Algerijnse criminelen die met de steun van de VS en Israël tegen de president vechten. Daarna zullen zij in Libanon achter Hezbollah aan gaan. En daarna achter Iran.’ Sadeq vult hem aan: ‘Zij vechten met de rebellen omdat ze worden omgekocht, wij vechten tenminste nog voor onze principes en onze waardigheid.’

Hezbollah verdedigt het Libanon van Syrië en Iran tegen andere Libanezen of Syriërs die dat Libanon uitdagen. Ali ontkent de realiteit dat Hezbollah de wapens steeds meer in Libanon tegen andere Libanezen inzet, maar laat toch in de kaarten kijken: ‘Hezbollah heeft ook interne vijanden. De 14 Maart Coalitie van Hariri zegt dat ze Hezbollah willen opdoeken, maar ze beseffen niet dat Libanon zonder Hezbollah waarschijnlijk niet meer had bestaan. Zij hebben ook het Syrische leger uit Libanon verjaagd, maar Libanon en Syrië zijn één land. We zijn broeders. Wij voelen ons beschermd door president Bashar Assad.’

Maak je vijand groot, ga dan de confrontatie aan

Opdat iemand een nood aan bescherming zou voelen, moet hij zich eerst bedreigd voelen. Hezbollah heeft Libanese boemannen nodig en die rol wordt gewillig gespeeld door Ahmad Assir, de extremistische soennitische Imam uit de zuidelijke stad Saida. Assir was een verwaarloosbaar figuur, maar Hezbollah hielp hem groot worden door constant over hem te berichten. Met resultaat. Gewone sjiitische jongens als Ali en Sadeq kunnen niet over hem zwijgen: ‘Als iemand als Assir ons openlijk bedreigt, dan reageren we. Hij wil de Libanezen tegen elkaar opzetten. Gelukkig kon het leger hem stoppen. Als Hezbollah het had gedaan, hadden mensen gezegd dat Hezbollah tegen soennieten vecht. Die indruk wil Hezbollah niet opwekken.’

Maar wat later verraadt Ali zich omdat hij zijn trots niet kan verbergen: ‘Ook in Baalbek zijn er aanhangers van Assir, maar ze durven zich niet te tonen. Twee maanden geleden riep Assir op tot jihad in de straten. Maar Hezbollah is te sterk in Baalbek. Ze hebben het onmiddellijk verhinderd. We laten niet toe dat zij hier voet aan de grond krijgen.’ Een mooi voorbeeld van hoe extremistische vijanden elkaar versterken omdat ze elkaar nodig hebben.

Pieter Stockmans

Lees hier het vervolg van onze gesprekken met Ali en Sadeq.
Lees hier een interview met een Hezbollah-strijder in Baalbek.
Voor een indruk van de Bekaavallei, zie deze fotoreportage van Xander Stockmans.

Deze artikels zijn de puzzelstukken van een groter onderzoek naar de rol van Hezbollah in de Syrische burgeroorlog, of naar hoe de slapende Libanese burgeroorlog ontwaakt in Syrië. Ze zijn geschreven in een persoonlijke stijl en beschrijven mijn zoektocht. Het zullen soms ook uitgeschreven interviews met politici en deskundigen zijn. De berichten vormen een achtergrond bij de reportage die ik in oktober in MO* Magazine zal publiceren en waarin ik alle puzzelstukken van dit onvoldoende bekend, maar belangrijk land zal samenleggen.

 

Andere berichten op dit blog: “Tussen vrijheid en geluk”.
Volg ons op Twitter: @VRIJHEIDenGELUK https://twitter.com/VRIJHEIDenGELUK

 

Volg ons op en nodig ook je vrienden uit om mee te volgen!

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.