'Onzichtbare nederzettingen' in Jeruzalem: het Israëlische nationale parkenplan

De afgelopen weken was de wereld wederom getuige van een nieuwe golf van Israëlische vergunningen voor de bouw van wooneenheden in nederzettingen in de bezette Palestijnse Westoever. Zo’n nederzettingen zijn de meest zichtbare vorm van de Israëlische bezetting in Palestina. Ze zijn echter lang niet de enige. Onder de oppervlakte, ver weg van de aandacht van de internationale gemeenschap en media, plant de Israëlische regering de uitbreiding van een ring van nationale parken rond Jeruzalem. Deze zijn allesbehalve zo onschuldig als ze op het eerste zicht lijken. Het zijn ‘onzichtbare nederzettingen’ die Palestijnse stedelijke ontwikkeling onmogelijk maken en een tweestatenoplossing verder bemoeilijken.

Op 17 november 2011, nu exact twee jaar geleden, werd het ‘Mount Scopus Slopes Park Plan’ voorgesteld aan het publiek. De voorgestelde site van het park bevindt zich op een kale en desolate vlakte op Mount Scopus, een heuvel ten Noordoosten van Jeruzalem. Hoewel lovenswaardig op het eerste zicht (wie kan er nu eenmaal iets tegen een nieuwe groene zone hebben?) is het plan veel minder onschuldig als het lijkt, en heeft het verstrekkende gevolgen voor de bewoners van de omliggende Palestijnse buurten.

De “Judaïsering” van Jeruzalem

Het Mount Scopus Plan is onderdeel van een ruimer plan voor de aanleg van een gordel van nationale parken in en rond Jeruzalem. Die maakt op haar beurt deel uit van een bredere strategie om Jeruzalem te ‘judaïseren’ via de creatie van grote nederzettingenblokken ten Noorden, Oosten en Zuiden van Jeruzalem, de vorming en continue uitbreiding van Israëlische nederzettingen in Oost-Jeruzalem zelf, de creatie van kleine enclaves van Israëlische kolonisten in Palestijnse buurten, en de inbeslagname van de schaarse open ruimte voor archeologische opgravingen, toeristische projecten en de aanleg van nationale parken. Op die manier wordt de Palestijnse aanwezigheid in Jeruzalem steeds verder teruggedrongen, Joodse immigratie naar bezet Palestijns gebied aangemoedigd en de broodnodige ontwikkeling van bestaande Palestijnse buurten onmogelijk gemaakt.

Een te negatieve en paranoïde inschatting van het Israëlische beleid in Jeruzalem? Of misschien een of andere Arabisch-Palestijnse samenzweringstheorie? Niet bepaald. Men hoeft hiervoor alleen maar te kijken naar de stedelijke planningstrategie van het stadsbestuur van Jeruzalem, dat zich tot doel heeft gesteld om tegen 2020 tot een 70-30 ratio tussen Joodse en Arabische inwoners te komen. Dat is geen fictie, wel een officieel beleidsdoel van de stedelijke autoriteiten in Jeruzalem.

De impact van het Mount Scopus Nationaal Park op al-Tur

De voorgestelde site van het Mount Scopus Nationaal Park bevindt zich tussen de Palestijnse buurten al-Tur en Issawiye. Beide buurten hebben te kampen met een sterke demografische natuurlijke groei, en hebben een acute nood aan open ruimte voor hun verdere expansie en stedelijke ontwikkeling. Een korte blik op de kaart leert echter dat het toekomstige nationale park alle overgebleven open ruimte rond beide buurten in beslag neemt, en hun verdere ontwikkeling onmogelijk maakt.

Een wandeling door al-Tur maakt nochtans duidelijk hoezeer de buurt nood heeft aan extra open ruimte. Al-Tur biedt een troosteloze aanblik. Een wirwar van nauwe straatjes en dicht tegen elkaar gebouwde huizen leidt me langs de ene verwaarloosde woning na de andere. Publieke diensten zijn er nauwelijks te bespeuren. Een inwoner waar ik mee spreek vertelt hoe een aantal buurtbewoners noodgedwongen hun eigen huis hebben opengesteld om er een meisjesschool in te herbergen. Het enige ziekenhuis van de buurt wordt daarnaast met sloop bedreigd, en kan hierdoor enkel onofficieel functioneren tijdens de nacht.

Naast ziekenhuizen en scholen heeft al-Tur echter vooral nood aan extra huizen. De natuurlijke bevolkingsgroei van de buurt vereist naar schatting 2700 nieuwe huizeneenheden tegen 2020. De aanleg van het Mount Scopus National Park maakt dit niet alleen onmogelijk, daarbovenop worden verschillende bestaande huizen ook nog eens met sloop bedreigd.

Een vertegenwoordiger van een lokaal actiecomité neemt me mee langs de scheidingslijn tussen al-Tur en de toekomstige grens van het nationale park, en toont me de restanten van verschillende huizen die reeds gesloopt zijn om plaats te maken voor het park. Dit valt vrij letterlijk te nemen: één huis is voor de helft gesloopt, aangezien het de ‘pech’ had  dat de grens van het toekomstige park middenin de woning valt. We komen een lokale bewoner tegen, die me vertelt over de psychologische impact van de dreigende sloop van huizen: “Ik woon hier nu al tien jaar, en heb nog nooit deftig kunnen slapen. Elk moment van de nacht kunnen soldaten op mijn deur komen kloppen met een uitzettingsbevel, waarna ik stante pede op straat kan worden gezet”.

We wandelen verder, en passeren de ruïne van een ander gesloopt huis. Dit was tot voor kort de woonst van een oude terminale kankerpatiënt die via tal van medische apparatuur aan haar bed gekluisterd was. Ze werd tijdens de sloop van het huis zonder veel verpinken op straat gezet, zonder dat er nog maar een ambulance voorzien werd. De familie leeft nu in een tent vlak in en naast de ruïne van het huis.

Daarbovenop worden nog eens 90 huizen in al-Tur met sloop bedreigd, die door het stadsbestuur als “illegaal gebouwde constructies” worden beschouwd. Datzelfde stadsbestuur maakt legale huizenbouw echter quasi onmogelijk door nauwelijks bouwvergunningen voor Palestijnse huizen uit te reiken.

“Het stadsbestuur schildert ons af als criminelen, alsof het een inherente karaktertrek is van Palestijnen om de regels niet te volgen en illegaal te bouwen”, aldus de vertegenwoordiger van het lokale actiecomité. Hij vervolgt: “Ze maken het ons tegelijk echter onmogelijk om bouwvergunningen te bemachtigen, terwijl er sinds 1967 nauwelijks nieuwe gemeentelijke plannen voor Palestijnse buurten in Oost-Jeruzalem zijn ontwikkeld. We houden er echt niet van om illegale zaken te doen, maar als we in onze basisbehoeften willen kunnen blijven voorzien hebben we nauwelijks een andere keuze. Waarom laten ze ons niet gewoon toe te leven en onze gemeenschap te ontwikkelen? Wij betalen evengoed belastingen als de bewoners van West-Jeruzalem, dus geef ons dan ook de diensten waar we recht op hebben”.

Nationale parken en het vredesproces

De situatie van de inwoners van al-Tur maakt duidelijk hoe Palestijnen in Oost-Jeruzalem het slachtoffer zijn van een discriminatief beleid dat gericht is op het onmogelijk maken van Palestijnse stedelijke ontwikkeling. Natuurlijke parken zijn hier een nuttig instrument in, aangezien ze de overgebleven open ruimte in beslag neemt die broodnodig is voor de ontwikkeling van Palestijnse buurten. Op die manier dragen ze bij aan het verder judaïseren van Jeruzalem. Dat wordt bevestigd door de Israëlische ngo Bimkom, die het heeft over “nuttige instrumenten in de politiek-strategische nederzettingenonderneming”.

De aanleg van het Mount Scopus National Park biedt daarnaast nog een extra ‘voordeel’ voor het expansionistische Israëlische beleid in Jeruzalem en de Westoever. Indien voltooid creëert het park immers een aaneensluitende strook tussen het Joodse gedeelte van de Oude Stad, de ‘City of David’ net naast de Oude Stad, de Olijfberg, verschillende buurten in Oost-Jeruzalem, de controversiële E1-site ten Noordoosten van de Oude Stad en de nederzetting van Ma’ale Adumim. “Zo’n continuïteit zal Jeruzalem isoleren van de Westoever, en de Westoever in twee stukken snijden. Indien gerealiseerd, zal het plan een tweestatenoplossing verder bemoeilijken”, aldus de Israëlische ngo Ir Amim, die zich heeft gespecialiseerd in het Israëlische beleid in en rond Jeruzalem.

De kansen op een vredesovereenkomst tussen Israel en de Palestijnen worden zo weer een tikkeltje kleiner. De klok tikt ondertussen ongenadig verder in de Palestijnse gebieden. 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.