ING is slechts de voorbode van de perfecte storm die blockchain heet

ING kondigde maandag een sociaal bloedbad aan. De bank schrapt in totaal 7000 banen, waarvan 2300 in Nederland en 3500 in België. Eerder schrapten ook andere banken in de Benelux al tienduizenden banen. Toch is dat nog maar de voorbode van een compleet nieuw strategisch model waar de inbreng van de mens stevig gereduceerd zal zijn.

  • Warren Tyrer (CC BY-ND 2.0) De perfecte storm moet eigenlijk nog komen. Warren Tyrer (CC BY-ND 2.0)
  • Steven Depolo (CC BY 2.0) Geen blokkenspel. De Blockchain kan complexe organisaties in een systeem vatten waardoor de impact van de mens nog nauwelijks nuttig is terwijl de veiligheid veel beter gegarandeerd is. Steven Depolo (CC BY 2.0)
  • BTC Keychain (CC BY 2.0) De digitalisering gaat gepaard met een alternatief waardenpatroon bij de jongere generaties. BTC Keychain (CC BY 2.0)

De argumenten die de directie van ING aanhaalt voor de massale ontslagen zijn ondertussen bekend en ook al door andere financiële instellingen gebruikt. De druk van de lage rente en de zware regelgeving zijn klassiekers. De impact van de regelgeving is een argument waarover kan gepraat worden maar het is vooral de krimpende rentespread die zwaar begint te drukken op de winstgevendheid van de banken.

CEO Rik Vandenberghe citeerde die argumenten maar hij beklemtoonde toch vooral dat de financiële groep zich moet bezinnen over de toekomst en die toekomst is digitaal. ‘We moeten anticiperen’, zei Vandenberghe, terwijl hij massaal een groot deel van de politiek, de media en de vakbonden over zich heen kreeg.

De CEO verbleekte onder al dat mediageweld en het verhaal dat hij nachtenlang slecht geslapen had illustreerde vooral zijn onzekerheid. Toch heeft de Belgische ING-baas gelijk. In feite was hij nog te voorzichtig. De digitale toekomst is namelijk al bezig en die evolutie zal de volgende jaren alleen maar versnellen. We zullen een generatie van mensen, die niet mee zijn met de technologie, verliezen maar dat zal de hervorming niet afremmen.

Gek genoeg heeft die technologie ook een grote positieve impact bij het financieel zwakkere deel van de bevolking.

Banken die zich niet heruitvinden hebben geen toekomst en daar is een heel eenvoudige reden voor. Een steeds breder deel van de bevolking ervaart de voordelen van mobiel bankieren en die beweging is nog maar in zijn absoluut prilste fase. Als straks de retail volop inspeelt op belevingsshoppen en de integratie van online en offline winkelen op volle sterkte komt, zal het betaalverkeer en een aantal andere eenvoudige transacties snel volledig digitaal verlopen. 

Gek genoeg heeft die technologie ook een grote positieve impact bij het financieel zwakkere deel van de bevolking. De kostprijs van digitaal bankieren ligt veel lager en is veel bereikbaarder en dus wordt het interessant om te mikken op de massa en niet langer op de klant die een strikt gemeten rendement oplevert.

BTC Keychain (CC BY 2.0)

De digitalisering gaat gepaard met een alternatief waardenpatroon bij de jongere generaties.

Digitalisering is een brede maatschappelijke vloedgolf

Het nieuwe winkelen is echter geen losstaand fenomeen. Het maakt deel uit van een brede maatschappelijke beweging. In Londen is het openbaar vervoer een rolmodel voor modern betaalverkeer.

Terwijl bij ons De Lijn en de NMBS nog amechtig knoeien met ticketjes en in het beste geval een kaartlezer, wordt Transport for London volledig gestuurd vanop de smartphone van de reizigers. Het platform integreert reisplanning, reservaties, ticketing en loyalty. 

Innovatieve platformen als Uber, Airbnb en het door ING-topman Vandenberghe als voorbeeld genoemde Spotify, hebben hun specifieke industrie compleet doen kantelen. Klassieke spelers die dat te laat zagen aankomen verschrompelden. Datzelfde gebeurt ook in de financiële sector.

Het Verenigd Koninkrijk is de koploper inzake nieuwe startups voor banken. Atom Bank, Tandem, Monzo en Starling zetten de toon. De eerste twee hebben ondertussen hun volwaardige banklicentie, Monzo (eerst Mondo) heeft die licentie ook maar voorlopig met beperkingen. Zij testen volop hun dienstverlening en hun systemen uit en ze bouwen snel een indrukwekkende lijst met klanten op.

De digitalisering gaat gepaard met een alternatief waardenpatroon bij de jongere generaties. Zij kiezen bewust voor meer levenskwaliteit, respect, inhoud en transparantie. 

De meest beloftevolle lijkt Starling te worden. De flamboyante Anne Boden werkt aan een compleet digitaal georganiseerde bank die niet gebouwd is op de klassieke principes van de bankindustrie.

Een van de opvallendste spelers op de Britse markt is echter een Duitse bank. Fidor Bank is een echte financiële community met een sterk sociaal en zelfs coöperatief accent. Dat is niet zonder belang. De digitalisering gaat gepaard met een alternatief waardenpatroon bij de jongere generaties. Zij kiezen bewust voor meer levenskwaliteit, respect, inhoud en transparantie.

ING-baas Vandenberghe wees in zijn brief aan alle medewerkers op het belang van zelfsturende multidisciplinaire agile teams. De klassieke hiërarchie, de 9 tot 5 mentaliteit en de grijzepakkencultuur voldoet niet meer aan de waarden van de digitale generatie. Het was jammer dat de man later niet uitstraalde wat hij zei. In zijn obligate oranje das en grijs pak leek de aangekondigde trendbreuk op het vlak van human resources eerder een door blitse consultants voorgekauwde trendy stelling.

Digitale banken hebben een eigen DNA

Dat nieuwe waardenpatroon is meteen ook een van de Achillespezen van de nieuwe mobiele banken. Fidor Bank werd een paar maanden geleden overgenomen door de Franse bankenreus BPCE iets wat we eerder ook al zagen toen het Spaanse BBVA de succesvolle startup Simple overnam. Die overnames komen er omdat de bankreuzen aanvoelen dat het geen zin heeft om een toekomstgerichte digitale bank op te bouwen vanuit een klassieke structuur.

De overnames van Fidor en Simple tasten voorlopig het DNA van de nieuwe platformen niet aan

Dat heeft niet enkel met technologie te maken maar ook met de profielen van de mensen die in een dergelijk nieuw platform functioneren. Die profielen denken vanuit de klant en niet vanuit het enge kader van de bank. Zij zullen nooit kiezen voor een klassieke maatschappij omdat ze niet passen in de strak geregisseerde omgeving.

De overnames van Fidor en Simple tasten voorlopig het DNA van de nieuwe platformen niet aan en dat is cruciaal. De platformen krijgen op die manier toegang tot een veel grotere fundingcapaciteit terwijl ze toch hun eigenheid kunnen bewaren.

De dubieuze identiteit van Hello Bank

In ons land zijn de initiatieven om een echte digitale bank uit te bouwen voorlopig bijzonder beperkt. Enkel Hello Bank van BNP Paribas Fortis komt  in de buurt van wat er zich onder meer in Engeland afspeelt.

De groeicijfers van Hello Bank in België waren initieel nochtans indrukwekkend. Dat had echter veel met een handigheidje te maken.

Hello Bank worstelt echter met zijn identiteit. Het platform wordt ondertussen  in vijf landen uitgerold en die vijf eilanden verschillen structureel van mekaar.

In België zijn er duidelijk linken tussen de mobiele Hello community en moederbank BNP Paribas Fortis. In Frankrijk staan de klassieke moeder en de trendy nieuwkomer strak gescheiden van mekaar in de markt. De Franse strategie heeft een belangrijk voordeel. De klanten die voor Hello France kiezen, krijgen een volwaardig en eigen digitaal georganiseerd productenaanbod aangereikt.

In België is de kans reëel dat de Hello klant snel wordt gekoppeld aan oplossingen van de klassieke bank, een model waar hij duidelijk niet voor gekozen heeft. De groeicijfers van Hello Bank in België waren initieel nochtans indrukwekkend. Dat had echter veel met een handigheidje te maken waardoor een aantal zwevende klanten van BNP Paribas Fortis van het jongerenplatform Mine werden ingebracht in het nieuwe Hello4you concept.

Het nieuwe bankconcept heeft voorlopig geen echte concurrenten maar het valt te verwachten dat een aantal buitenlandse startups de focus ook op België zullen richten. Bij Hello Bank zijn ze maar beter voorbereid.

Een supercomputer met menselijke tentakels

Grootbanken die zich proberen te herprofileren in een digitale omgeving klampen een utopie aan. Hun technologie is niet geschikt, hun organisatie is extreem log en hun zogenaamde menselijk kapitaal past niet in dat nieuwe bankenmodel. De nieuwe mobiele en digitaal gedreven banken zijn licht, transparant, duidelijk en anders. Ze hebben een ander DNA en kunnen dat alleen maar uitstralen als ze ook gebaseerd zijn op een andere technologie.

Belfius topman Marc Raisière beweert in de pers dat een door een supercomputer gestuurde bank niet werkt. Die bewering is minstens ongenuanceerd.

Bij ING hebben ze dat zeer goed begrepen. De oranje bank breekt radicaal met het verleden zonder het eigenlijk manifest te zeggen. ING neemt afscheid van het bestaande model en kiest ervoor om  een compleet nieuw structuur neer te zetten. Het speerpunt wordt een digitale community maar één die kan terugvallen op een piramidaal gestructureerd kantorennet waarvan het meest fijnmazige onderdeel geen bank is maar een contactpunt dat flexibel kan neergepoot worden.

Belfius topman Marc Raisière beweert in de pers dat een door een supercomputer gestuurde bank niet werkt. Die bewering is minstens ongenuanceerd.

De bank van de toekomst is zelfs een supercomputer maar met menselijke tentakels waar het opportuun is. De combinatie tussen de Belgische advieskracht en de Nederlandse digitale strategie kan van ING een krachtig bankplatform maken. Die integratie is echter een delicate evenwichtsoefening waar gevoelige keuzes moeten gemaakt worden, onder meer over het beheer van de klantenrelatie en de prijszetting in de verschillende distributiekanalen.

Steven Depolo (CC BY 2.0)

Geen blokkenspel. De Blockchain kan complexe organisaties in een systeem vatten waardoor de impact van de mens nog nauwelijks nuttig is terwijl de veiligheid veel beter gegarandeerd is.

Blockchain, de perfecte storm

ING deed de publieke opinie hevig schrikken maar eerder kwamen ook andere grootbanken al met straffe ingrepen. In Nederland kondigde ABN Amro eerder al aan dat ze  1375 werknemers laten afvloeien. Rabobank knipt zelfs 9000 banen. In België kondigde BNP Paribas Fortis einde vorig jaar aan dat er 2400 jobs worden geschrapt. Na die ingreep belooft de bank werkzekerheid tot 2018 maar er wordt wel ingegrepen op de verloningsstructuur. Allicht verdwijnt de leeftijdsgebonden verloning. KBC saneerde zijn ganse organisatie maar beloofde de vakbonden werkzekerheid tot einde 2017 en bij Belfius klinkt het dat de natuurlijke afvloeiingen volstaan om het kader voldoende in te krimpen. Op die manier kan de bank een duur sociaal passief vermijden.

De perfecte storm moet eigenlijk nog komen. In de financiële sector wordt voorzichtig met blockchains getest. Die compleet nieuwe technologie laat toe om morgen de meeste processen van onder meer banken en verzekeraars foutloos te automatiseren.

Wie ervan uitgaat dat we het daarmee wel gehad hebben heeft het verkeerd voor. De perfecte storm moet eigenlijk nog komen. In de financiële sector wordt voorzichtig met blockchains getest. Die compleet nieuwe technologie laat toe om morgen de meeste processen van onder meer banken en verzekeraars foutloos te automatiseren.

Blockchain kan op die manier complexe organisaties in een systeem vatten waardoor de impact van de mens nog nauwelijks nuttig is terwijl de veiligheid veel beter gegarandeerd is. Dat heeft alles te maken met de manier waarop veranderingen van belangrijke gegevens op een gedecentraliseerde manier kunnen geverifieerd worden.

De financiële sector heeft eeuwenlang het tegenovergestelde gedaan en de controle over het geldsysteem gecentraliseerd door het te verbinden aan bepaalde zekerheden zoals goud. Uiteindelijk werden de nationale banken de bewakers van het evenwicht in het financiële systeem. De financiële crisis van 2008 heeft echter aangetoond dat die gecentraliseerde organisatie onvoldoende zekerheid biedt om een verregaand gedigitaliseerd financieel systeem in evenwicht te houden. Bovendien is een centraal gestuurde organisatie veel kwetsbaarder voor hackers. De sterkte van blockchain is net zijn organisatie als een reeks van autonome computers die verbonden zijn via een uniek algoritme. Er is dus geen centrale controle meer nodig.

Onze regering moest nog amechtig reageren op het nieuws van ING. Premier Michel kwam spoorslags terug uit Luxemburg, iets wat nauwelijks te vatten is omdat iedereen een zware ingreep verwachtte. Het is best dat de politiek zich nu al voorbereidt op de introductie van blockchain.

Minister van Arbeid Kris Peeters suggereerde om een soort fonds voor herscholing van de ontslagen werknemers op te richten. In dit perspectief gaat de bevoegde excellentie met straffere voorstellen moeten afkomen.  Een ander maatschappijmodel bijvoorbeeld. Ze kunnen er maar beter meteen over beginnen nadenken. De effecten van blockchain zullen bijzonder drastisch zijn en ze gaan geen jaren meer op zich laten wachten.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.