Tsunami aan deelfietsen baart China kopzorgen

Op een half jaar tijd doken in verschillende Chinese steden miljoenen deelfietsen in het straatbeeld op. Het feit dat ze daardoor willekeurig kunnen achtergelaten worden, veroorzaakt zowel bij de politie als bij de stadsplanners ernstige bezorgdheid. Een regulering wordt uitgedokterd.

  • michel_china CC BY-NC-ND 2.0 OFO en Mobike michel_china CC BY-NC-ND 2.0
  • triplefivedrew CC BY-NC 2.0 triplefivedrew CC BY-NC 2.0
  • Bernard Suter CC BY 2.0 Bernard Suter CC BY 2.0

Het idee van fietsen delen dateert nog uit de tijd van de Provo’s in Amsterdam die het witte fietsenplan bedachten. Vooral de ontwikkeling van de IT stimuleerde het idee. De deelfietsen in China worden overigens via een QR-scan geactiveerd en via GPS gecontroleerd.

In mei 2011 waren de fietsendeelsystemen te Hangzhou en te Wuhan de grootste in de wereld met respectievelijk 90.000 en 60.000 fietsen. Het Parijse Velib is het omvangrijkste buiten China en met 1 fiets per 97 inwoners ook dat met de grootste dichtheid. De landen met het meeste systemen zijn Spanje (132), Italië (104) en China (79).

Fietsendelen wordt ook gezien als een middel om het probleem op te lossen van de laatste mijl waar het openbaar vervoer niet komt.

Het idee is gratis of goedkoop toegang tot fietsen te verlenen om een korte stadstrip te maken als alternatief voor het privé-vervoer.

Het fietsendelen wordt ook gezien als een middel om het probleem op te lossen van de laatste mijl waar het openbaar vervoer niet komt.

De systemen worden onderverdeeld in twee categorieën. Enerzijds bestaan er de buurtgebonden programma’s die uitgaan van lokale buurten of van verenigingen uit de social profit.

Daarnaast zijn er de slimme fietsensystemen die ofwel uitgaan van de overheid of ontstaan zijn in partnerschap met de privé-sector zoals met de firma Decaux in Brussel.

In juni 2014 opereerden in 50 landen en 712 steden systemen met meer dan 800.000 fietsen en 37.500 bewaarstations.

Zonder stalling

De opkomst van de technologie maakt het nu ook mogelijk om de fiets willekeurig in de stad achter te laten, dus niet noodzakelijk in een stalling. Dit zorgde voor een ware tsunami aan nieuwe deelfietsen in China. De gebruiker hoeft enkel een QR-scan door te voeren vooraleer hij de fiets oppikt.

Ook het afsluiten gebeurt met een scan van de fiets die via GPS getraceerd wordt. In Shanghai zouden op een half jaar tijd 700.000 deelfietsen zijn bijgekomen, daarom de stad onlangs een stop uitvaardigde.

De technologie maakt het mogelijk om de fiets willekeurig in de stad achter te laten, dus niet noodzakelijk in een stalling.

In Beijing kwamen er alleen in maart al 200.000 nieuwe deelfietsen bij. De kost bedraagt 2 yuan per uur. Om te concurreren met de openbare systemen waar het eerste uur gratis is, wordt ook een kosteloze startperiode toegekend.

Zo functioneren nu in China een 30 tot 40 tal startups van fietsendelers zonder stations waaronder Bluegogo, Ubike, Xiaoming Bike, Youon, Edaibu en Qibei.

De meesten ontstonden meestal vorig jaar. OFO (Beide O’s stellen de wielen voor) ontstond aan de Beida universiteit als initiatief van afgestudeerde Dai Wei.

triplefivedrew CC BY-NC 2.0

 

Startups en groot geld

Vorig jaar behoorden onder anderen Didi Chuxing, Xiaomi en Citic Private Equity tot de investeerders. Dit jaar ontving OFO in maart 3 miljard yuan bijkomende investeringen.

China telde vorig jaar 18,8 miljoen deelfietsen en tegen het einde van dit jaar zou het aantal tot 50 miljoen oplopen.

Concurrent Mobike, die in Shanghai startte, zou op 10 maanden tijd 200 miljoen ritten hebben gerealiseerd. Volgens persagentschap Xinhua zou Mobike over 1 miljoen fietsen beschikken verspreid over 33 steden.

Nog dit jaar kreeg Mobike investeringen onder meer van Tencent. Een denktank in Beijing telde in China eind vorig jaar 18,8 miljoen deelfietsen en tegen eind dit jaar zou het aantal tot 50 miljoen oplopen.

OFO is al actief in India en Turkije en plant ook de VS- en EU-markt te betreden. Nog deze maand worden 500 fietsen bezorgd te Cambridge waar een op drie het woon-werkverkeer per fiets aflegt.

Volgens de Amerikaanse krant Wall Street Journal wil OFO in juli een vloot van 50.000 deelfietsen in 10 VS-steden bereiken. Mobike vond een strategische partner in Foxconn.

Van lage winstmarges tot broodroof

De tsunami van nieuwe fietsen, gekoppeld aan het feit dat de fiets willekeurig achter gelaten kan worden, zorgt nogal wat voor disfuncties. Deze steden waren aanvankelijk niet gepland als fietsvriendelijk. Sommige fietsen eindigen in een boom of vuilbak als ‘parkeerplaats’ als ze niet in de rivier worden gedumpt.

Een dure grap voor de firma voor wie zo’n moderne fiets tussen 600 en 2000 yuan kost. Volgens kranten werden sommige fietsen al voorzien van vervalste QR-codes.

Op het ogenblik zijn de winstmarges flinterdun, een fiets moet immers 8 maal per dag gebruikt worden om enkel uit de productiekost te komen.

Zo wordt geld gestolen van de account bij Tenpay of Alipay van de scanner. Er bestaan nu al “hunters” die jagen op deze onklaar gemaakte fietsen.

Op het ogenblik zijn de winstmarges flinterdun. Een fiets moet immers 8 maal per dag gebruikt worden om enkel uit de productiekost te komen.

De winstmarge is zo krap dat de bestaffing er onder lijdt. Volgens een van de firma’s met meer dan 100.000 fietsen in Shanghai, beschikt die enkel over 50 arbeidskrachten om de gehele vloot te besturen en te onderhouden.

Tussen de operatoren vindt een moordende concurrentie plaats, net als enkele jaren geleden het geval was tussen Didi en Uber. Ze bieden een eerste uur gratisaan of geven, bij het kopen van 100 yuan fietskrediet, 100 yuan extra…

De laatste vondst in deze is dat OFO een partnerschap is aangegaan met het krediet beoordelingssysteem ‘Sesame Credit’ van Alibaba. Wie voldoende kredietwaardig is, moet de waarborg voor de fiets niet betalen.

Bernard Suter CC BY 2.0

 

Fietsstop

Shanghai zag op minder dan een half jaar 450.000 deelfietsen opdoemen. Dit dwong het stadsbestuur zes bedrijven te vragen om geen nieuwe fietsen meer toe te voegen.

Naar verluidt zouden de twee topfirma’s tijdens de laatste 4 maanden van 2016 9 miljoen leden hebben bijgekregen. Het district Xicheng in Beijing verbiedt deelfietsen in bepaalde straten. Ook Shenzhen, dat een half miljoen deelfietsen zag opduiken sinds het fenomeen vorig jaar begon, overweegt restricties.

De politie wil nu samen met de deelfiets-bedrijven een commandocentrum opzetten dat deelfietsen in de gaten houdt en waarschuwingen uitstuurt.

Tijdens het laatste gravenfestival (de dag waarop in China de doden herdacht worden) werd een kerkhof overspoeld door fietsen.

De politie wil nu samen met de deelfiets-bedrijven een commandocentrum opzetten dat de fietsen in de gaten houdt en waarschuwingen uitstuurt indien een bepaald gebied te druk befietst wordt. Tijdens het piekseizoen zouden ook beperkingen gelden.

Het zijn consumentenverenigingen die aandringen op een regulering van de sector.Volgens de fietsvereniging Shanghai Bicycle Association zijn er plannen in de maak die de sector tegen juni zouden reglementeren.

Naar verluidt bevat dit reglement bepalingen over de terugbetaling van de waarborg, het bestaan van een permanente hulplijn, een verplichte jaarlijkse veiligheidstest en na drie jaar moet de fiets uit functie worden genomen.

Er zou ook per 200 fietsen een fietsenwachter voorzien worden. De consumentenorganisaties vragen bovendien speciale parkeerplaatsen.

E-fiets

In het kielzorg van het fietsendelen bestaat in de provincie Zhejiang alvast een firma die e-fietsen deelt.

Producent Zhejiang Linju Smart Technology Co zal in de stad Jinhua 400 e-fietsen ter beschikking stellen.

Producent Zhejiang Linju Smart Technology Co zal in de stad Jinhua 400 e-fietsen ter beschikking stellen. De e-fiets kan 20 km ver rijden, is opvouwbaar op een kleine oppervlakte en de batterijen kunnen opgeladen worden op 20 minuten.

Bovendien is iedere e-fiets uitgerust met GPS tegen diefstal. De kost bedraagt 2 yuan per uur en 20 yuan voor een dag.

Manager Chen Qiutian verbindt zich ertoe tegen september 40.000 e-fietsen op de baan te zetten met een station om de 150 meter.

Het fietsendelen heeft de wind in de zeilen. Het is wachten op de nationale- en lokale reglementen. Het (terug) meer fietsvriendelijk maken van de steden is een taak op langere termijn.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.