‘In Gent bestaat er een discours tegenover West-Vlamingen en rust er een stigma op hun accent. Maar geen enkele partij speelt dat uit.’ Volgens Sibo Kanobana begint racisme wanneer dat ideologisch een doel dient. Het migratiedebat is volgens hem een goed voorbeeld van hoe racisme werkt. 

Wat betekent vrede, vrouw zijn en verzet in en voor Congo? Vredesonderhandelingen vertrekken te vaak vanuit dominantie, in functie van de macht, vinden Annie Matundu Mbambi en Passy Mubalama. ‘Een feministische vredevisie plaatst rechtvaardigheid in het hart.’

Congo is een grootmacht op het vlak van klimaatregulering. Congolese politici zijn zich daarvan steeds meer bewust en eisen nu boter bij de vis. Maar rijke landen leggen vooralsnog weinig geld op tafel, ziet milieuminister Ève Bazaiba. ‘We zullen het milieu niet beschermen met onze eigen goede wil.’

Vijf jaar na de heropening van het AfricaMuseum in Tervuren blaast de instelling 125 kaarsjes uit. Gefeest wordt er niet, wel gepraat. Ook met Mireille-Tsheusi Robert, die 25 jaar lang weigerde te betalen voor een ticket en clandestien mensen rondgidste. ‘Je betaalt toch ook niet voor een gestolen Ferrari?’ 

Zij is cd&v-politica en voorzitter van de Kamercommissie Buitenlandse Zaken. Hij is mensenrechtenactivist en directeur van de ngo Africa Reconciled. Els Van Hoof en Pascal Mugaruka, twee ervaren rotten met een hart voor Congo. ‘Natuurlijk is Congo geëvolueerd, en onze relatie moet mee evolueren.’

Het falen van de commissie koloniaal verleden is slecht nieuws, vindt mensenrechtenexpert Bonny Ibhawoh. Gerechtigheid voor wie geleden heeft onder dat verleden kan tenslotte niet eindeloos worden uitgesteld. ‘Je kan het blikje voor je uit blijven schoppen, maar daarmee verdwijnt het niet.’  

Nee, de Congolezen zijn de Belgische kolonisatie en de schade die ze berokkende nog lang niet vergeten. ‘Herstel gaat over méér dan geld.’ MO* sprak met kunstenares Lucie Kamuswekera, die met verfijnd borduurwerk vastlegt hoe zij de historie van haar land beleefde.

MO* sprak met Martin Fayulu, de man die de Congolese verkiezingen van december 2018 ‘verloor’ met 62% van de stemmen. Zijn overwinning werd hem ontstolen door een akkoord tussen Joseph Kabila en Felix Tshisekedi, maar in de aanloop naar de verkiezingen van 2023 is hij strijdvaardiger dan ooit.

Hoeveel milieuschade mag de creatie van jobs voor de armste mensen ter wereld veroorzaken? MO* sprak daarover met Els Hertogen, directeur van 11.11.11 en Luuk Zonneveld, de CEO van de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO). 

“L’Empire du Silence” doorbreekt een jarenlange stilte over het gruwelijke geweld dat Congo teistert. Eindelijk durven getuigen in deze film hun verhalen delen. MO* sprak met filmmaker Thierry Michel en geluidsman Cédrick Mbongo Mbulu.

De voorbije weken bleek dat de Kabila-clan miljoenen uit de Congolese staatskas roofde. Welke toekomst heeft ontwikkelingssamenwerking in Congo nog, ook met het Belgische koloniaal verleden in het achterhoofd? MO* vroeg het aan minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir (Vooruit).

Met zijn nieuwe roman “Dans le ventre du Congo” geeft Blaise Ndala de Congolezen die op Expo 58 in ons land werden tentoongesteld een stem. 'Dat een Congolese student vandaag nog aan de grens wordt tegengehouden, toont dat het zwarte lichaam nog altijd niet vrij is.'