ChatGPT en andere AI-toepassingen lijken bijna niet meer weg te denken. Maar de explosieve groei van AI heeft ook een keerzijde. Want de technologie vraagt enorm veel water, energie en handenarbeid. En de grote techreuzen zoeken die daar waar ze de minste problemen verwachten.

Om haar duurzame ambities waar te maken, wil de Europese Commissie de toegang tot kritieke grondstoffen veiligstellen. Maar de handelsverdragen waarmee ze dat wil realiseren, leiden niet meteen tot een duurzame oplossing.

Braziliaans president Lula da Silva wil tegen 2030 álle ontbossing in het Amazonewoud een halt toeroepen. Maar hoe realistisch is die ambitie met een oerconservatief parlement? ‘De situatie is nu veel erger dan bij de start van Lula’s eerste ambtstermijn.’

De nieuwe zorgplicht, een verbod op dwangarbeid en handelsakkoorden: met die tools wil Europa eerlijke handel nastreven. Om de Europese markt te betreden, moeten kandidaat-handelspartners voldoen aan sociale voorwaarden. Maar wat leveren die eerlijke handelsclausules en wetten in de praktijk op?

Goed 1,9 miljoen mensen hebben de zeven zeeën als thuis. Ze bemannen vrachtschepen. Ondanks hun vitale rol in de wereldeconomie is er amper iets geweten over hun leefomstandigheden. MO* trok op ronde in de Antwerpse haven.

Het aantal derdelanders dat een vergunning kreeg om in België te komen werken, is gestegen van 46.162 in 2017 naar 77.732 in 2022. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van federaal migratiecentrum Myria. Werkgevers schreeuwen om nieuwe werkkrachten. Waarom raakt het gat op de arbeidsmarkt maar niet gevuld? 

Na Tsjechië en Nederland heeft België van alle Europese landen de meeste vacatures openstaan. Ook bij ons wenken ondernemingen steeds meer naar buitenlandse werkkrachten, maar ze botsen op strenge procedures. Rekrutering moet eenvoudiger, is hun pleidooi. 

De Global Gateway moet het Europese alternatief worden voor de Chinese Nieuwe Zijderoute. Door 300 miljard euro te investeren in infrastructuurprojecten over de hele wereld hoopt de Europese Unie haar geopolitieke positie te versterken. ‘We moeten onze beloften overtreffen.’

Nu China de nieuwe wereldmacht is, positioneert India zich als het nieuwe rijk in het midden. Is de rest van de wereld overtuigd? En wat doet India om zijn geopolitieke positie te vestigen, zijn belangen te verzekeren, zijn imago op te poetsen? Geen beter jaar om die vragen te beantwoorden dan 2023.

Zeker 200.000 Cubanen verlieten dit jaar hun land, dat in een diepe economische en politieke crisis verkeert. Het bracht de VS en Cuba in november samen voor een zeldzame ontmoeting, want de VS blijft de belangrijkste eindbestemming voor vele Cubanen. ‘Wij willen vooruit, maar we mogen niet.’

De Poolse regering bouwt een nieuwe muur op de grens met de Russische exclave Kaliningrad. Via de oostelijke landsgrens, die met Belarus, proberen vluchtelingen en andere migranten intussen nog altijd de Europese Unie binnen te komen. ‘Het zullen deze winter opnieuw schrijnende taferelen worden.’

Hoe gaat het in Afghanistan? Sinds de machtsovername door de Taliban in augustus 2021 is informatiegaring er moeilijker dan ooit, maar makkelijk was het nooit. MO* dook in verschillende rapporten die sinds de machtswissel in augustus 2021 verschenen.