De mazelen, nog steeds een potentieel dodelijke kinderziekte, maken een wereldwijde comeback. Kinderen in onder meer India, Azerbeidzjan en Ethiopië betalen nu het gelag omdat routinevaccinaties tijdens de covid-pandemie onderbroken werden.

Hoewel er geen oorzakelijk verband is vastgesteld tussen klimaatverandering en tuberculose (tbc), wijzen steeds meer studies erop dat het de verspreiding van de ziekte in de hand werkt. ‘We moeten ons voorbereiden op een potentiële pandemie van door de klimaatverandering veroorzaakte tbc.’

Meren die droogvallen. Stofstormen die wel drie keer per week terugkeren. Temperaturen die hoger zijn dan ooit. Irakezen lijden onder de gevolgen van de klimaatverandering, terwijl de overheid niets doet om die te beperken. Boeren vluchten naar de stad, en de rijken gaan op klimaatvakantie.

Van oorlogsdrug tot politiek drukkingsmiddel. De drug captagon is vandaag voor het Syrië van president al-Assad meer dan een makkelijke inkomstenbron. ‘Al-Assad wil van zijn status als paria af, dus de boodschap is: normaliseer jullie banden met ons, of we vernietigen jullie jongeren.’

Van hyperinflatie tot de explosie in de haven van Beiroet: de vele crisissen die Libanon de laatste jaren plaagden, hebben een zware tol geëist op de mentale gezondheid van de Libanezen. Maar liefst een op de twintig Libanezen overwoog al zelfmoord. ‘Velen hebben de hoop verloren.’

Tijdens en na de reis, de kampen en de asielcentra, is er steeds die ándere vlucht: die voor de aanhoudende problemen in je hoofd. Pieter Stockmans schrijft een getrouw relaas over de leef- en gevoelswereld van mensen op de vlucht.

Boven op de torenhoge puinhopen van tien jaar oorlog krijgt Syrië er een nieuwe problematiek bij: Tramadol. Steeds meer jongeren experimenteren met de altijd beschikbare pijnstiller. ‘Met de zware oorlogstrauma’s is de grote vraag naar pijnstillers niet eens zo verbazend.’

Libanon lijkt nog niet aan het eind van zijn lijdensweg: het land is politiek stuurloos, financieel bankroet en nu ook stevig in de greep van het coronavirus. Er verblijft ook zo’n miljoen Syrische vluchtelingen. De Wereldbank springt nu bij om de ellende enigszins te verzachten.

Gigantische zwermen woestijnsprinkhanen vreten de velden van boeren leeg in Oost-Afrika, het Midden-Oosten en Zuid-Azië. ‘De combinatie van sprinkhanen, klimaatverandering, droogte, conflicten en het coronavirus dreigen een gevaarlijke cocktail te worden voor heel Oost-Afrika’, zegt Cyril Ferrand van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO).

Iran is een van de landen die het zwaarst getroffen wordt door het coronavirus. Voor Iran is het de zoveelste crisis op korte tijd. De piek van de pandemie moet er nog komen, maar het land kampt nu al met een groot tekort aan medisch materiaal. Een van de oorzaken: VS-sancties tegen Iran.

‘Ik overdrijf echt niet wanneer ik zeg dat elke pasgeborene en elke familie te maken krijgt met aandoeningen of ziektes. En een gezonde baby is hier een mirakel.’ De Iraakse stad Fallujah haalt nog nauwelijks de krantenkoppen, hoewel de conflicten voor de inwoners nog niet voorbij zijn. 

In het Midden-Oosten heeft conflict de deur geopend voor ziekte en epidemieën. Syrië worstelt met de zandmugziekte leishmaniasis, in Irak is polio na veertien jaar terug van weggeweest en Jemen kreeg te maken met ernstige opstoten van cholera. Volgens experts kunnen landen zelf meer doen om dit te voorkomen.