De wereldorde wankelt en de defensie-uitgaven rijzen de pan uit. In zulke tijden bieden de rapporten van het Stockholm Peace and Research Institute (SIPRI) een broodnodige houvast. Dan Smith, directeur van het gezaghebbende vredesinstituut, gidst MO* langs de brandhaarden van de wereld.

Er zijn genoeg redenen om sceptisch te blijven over oproepen om 3% van ons inkomen aan defensie te besteden. Wat we bijvoorbeeld aan wapens uitgeven, kunnen we niet in andere dingen investeren. Bovendien moeten we waakzaam blijven, zodat we niet worden meegesleurd in een breder vijanddenken.

Twee jaar is de oorlog in Oekraïne bezig. Ondanks de vernietigende impact van het geweld is het einde nog niet in zicht. Volgens de vredesbeweging faalt de militaire aanpak en is het de hoogste tijd om te ijveren voor een staakt-het-vuren en diplomatie.

Waarom trok minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib dit jaar naar Moldavië, een klein landje dat niemand kent? En waarom opent België er een ambassade? MO* ging mee en stelde vast: de uitbreiding van de EU wordt prioriteit nummer één van het Belgisch voorzitterschap van de EU volgend jaar.

Ook in volle oorlogstijd zijn er mensen die in Oekraïne aan de vrede timmeren. Het Roemeense Vredesinstituut Patrir neemt daarin het voortouw. ‘Slachtoffers leren omgaan met trauma is ook vredesopbouw’, pleit directeur Kai Brand-Jacobsen.

Lezen wij Europeanen voldoende tussen de regels wanneer het gaat om de Russische inval in Oekraïne? Sven Biscop, professor internationale politiek aan de UGent, surft met MO* op de woelige baren van de geopolitieke actualiteit. ‘De EU heeft zich haast onbewust verantwoordelijk gesteld voor Oekraïne’

Twee jaar geleden kwamen de Taliban opnieuw aan de macht in Afghanistan. Vrouwen en verdedigers van mensenrechten betalen daarvoor een hoge prijs. Maar de strijdbaarheid van Afghanen is niet gebroken, zeggen twee vooraanstaande activistes, Sima Samar en Razia Arefi. ‘Kennis kan je niet afnemen.’ 

Vorige week kwam het in het noorden van Kosovo tot zware confrontaties. Daarbij raakten ook militairen van de NAVO-vredesmissie gewond. Compleet uiteenlopende interpretaties van de feiten vormen een haast ritueel onderdeel van het etnisch-politieke opbod, schrijft UGent-onderzoeker Pieter Troch.

We zijn al lang deelgenoot in de oorlog in Oekraïne, of we het nu willen of niet, zegt hoogleraar conflictstudies Jolle Demmers. ‘En daarmee dragen wij medeverantwoordelijkheid voor zowel de escalatie als een uitweg uit deze hel.’

Hongarije blokkeert de anti-Russische sancties van de EU niet, maar stelt zijn medialandschap wel wagenwijd open voor het Russische oorlogsnarratief. Wat zit achter deze ogenschijnlijke paradox?

Hij leek uit het niets te komen, de Russische inval in Oekraïne. Maar er broeide al jaren ontevredenheid in de internationale geopolitiek, na de inval in Irak. Professoren Goedele De Keersmaeker en Dries Lesage (UGent) kijken door de lens van de geschiedenis: ‘We hebben veel kansen op vrede gemist.’

Hoe kunnen we het oorlogsgeweld in Oekraïne stoppen? Volgens enkele vredesactivisten is meer wapens sturen niet de juiste aanpak. Ons land zou aan de-escalatie moeten werken door onder meer asiel te verlenen aan de mensen die niet langer het vuile werk willen opknappen.