Eind 2023 sloot het Latijns-Amerikaanse ontmoetingscentrum Mundana in Antwerpen voorgoed de deuren. MO* sprak met de bezielers, Lisa Couderé en Javier Perugachi. Ze namen de harde beslissing uit financiële overwegingen. Nu is het koppel op zoek naar nieuwe manieren om het werk verder te zetten.

‘Natuurlijk is naaien ook verzet.’ 50 jaar na de Chileense staatsgreep kijken we met Irma Prado naar de honderden vrouwen die tijdens de dictatuur de geschiedenis van hun land borduurden. Op die manier schreven ze mee aan de collectieve herinnering, legt de bevlogen Chileense curatrice uit.

“Cinemedicina”, zo noemt de Ecuadoraanse regisseur David Lasso films die wonden helen. Met “Guañuna”, over de verdwijning en moord op een 17-jarige student, wilde hij zelf zo’n documentaire maken. ‘Dat deze film zoveel mensen raakt, is omdat het leven in Latijns-Amerika onrechtvaardig is.’

Het Amazoneregenwoud is de ultieme wildernis. Hier heerst de natuur, groots en meedogenloos, in al haar glorie. Dit was en is geen plaats voor landbouw of voor de mens, op een handvol jagers en verzamelaars na. Of toch? Recent archeologisch onderzoek heeft dit beeld volledig op zijn kop gezet. 

In de jaren ’80 werden in Argentinië 3 meisjes vermoord. ‘Ze hadden een leven’, vertelt de gevierde Argentijnse schrijfster Selva Almada. In haar kroniek ‘‘Dode meisjes’’ geeft ze hen een gezicht en vertelt ze het verhaal van de vele andere slachtoffers van geweld tegen vrouwen.

De Colombiaanse journaliste Erika González brengt met de documentaire “De Illusie van Overvloed” een aangrijpend portret van drie vrouwen op de barricades tegen de onstilbare honger van multinationals in Latijns-Amerika. MO* sprak met haar en twee Braziliaanse activisten uit de film.

"Bigger than us" schetst een kleurrijk en hoopvol portret van activisten wereldwijd. MO* sprak met Flore Vasseur, die de documentaire regisseerde. 'Activisme is een manier van leven.'

In Suriname ligt een nieuw onderwijscurriculum klaar voor de drukpers. Vooral het meertalig lessenpakket is indrukwekkend, want in het Zuid-Amerikaanse land worden meer dan 20 talen en dubbel zoveel dialecten gesproken. 'We willen dat de moedertaal van het kind erkend én gewaardeerd wordt.'

Voor de VN moest 2020 het decennium inluiden dat de geschiedenis in zou gaan als keerpunt op vlak van klimaatverandering en de teloorgang van biodiversiteit. De wereldwijde aanpak van landdegradatie was daarbij cruciaal. Maar toen legde de coronapandemie alles stil. Waar staan we vandaag?

Twee Latijns-Amerikaanse vrouwen blikken terug op een bewogen jaar. Christina Burneo praat vanuit de feministische beweging, Gabriela Bucher staat sinds kort aan het hoofd van Oxfam International. ‘Ngo’s volgden lange tijd de logica van vooruitgang en groei, zonder zich kritisch op te stellen.’

Onder de noemer antikoloniaal feminisme kwamen in Latijns-Amerika de afgelopen decennia verschillende vormen van feminisme tot stand die zich niet herkennen in een Europees, blank en stedelijk feminisme. ‘Vroeger zei ik dat ik niet wist waar ik vandaan kwam, terwijl ik dat heel goed wist.’

‘Mensen met ontwikkelingsvisie zien water en bouwen een dam. Bij bomen denken ze aan goud of petroleum, en zelfs zuurstof wordt verkocht. Waar inheemse volken zijn, blijft de natuur bewaard.’ Een interview met Julio Cesar López Jamioy, leider van een beweging voor inheemse volkeren in Colombia.