Handel in schubben is miljoenen waard in internationaal georganiseerde misdaad

Smokkelen tot het uitsterft: dit is de miljoenenbusiness van de schubdiermaffia

Tsai Yao-Cheng  The Reporter

De internationale verontwaardiging over de illegale jacht op ivoor en neushoorns is groot, en terecht. Maar wie ligt er wakker van het schubdier (het wát)? Deze kleine en uiterst schattige miereneter is het meest illegaal verhandelde zoogdier ter wereld. Grote smokkelnetwerken in Afrika en Azië zorgen ervoor dat het dier dreigt uit te sterven.

Update 10/06/2020: Het schubdier werd begin 2020 vaak vernoemd als mogelijk 'tussendier' dat het nieuwe coronavirus overdroeg van vleermuizen naar de mens. Recent onderzoek brengt daarover nog altijd geen zekerheid. Toch haalde China begin juni 2020 schubdieren van de lijst met goedgekeurde ingrediënten voor traditionele Chinese geneeskunde, om de smokkel en handel in schubdieren te beperken.

Het meest verhandelde zoogdier ter wereld? Dat is niet de olifant en niet de neushoorn, maar een solitaire miereneter die wat lijkt op een artisjok: het schubdier. Het dier wordt geroemd om zijn schubben, vooral door de traditionele geneeskunde in China. Dit rustige dier is het middelpunt van een geavanceerd, multi million dollar-smokkelnetwerk, gerund door criminele bendes.

Recent werd nog 120 kilo aan schubben in beslag genomen in de haven van Antwerpen. Deze schubben zaten verstopt in beschadigde apparatuur. De smokkelroute via België is niet de meest gangbare. Meestal worden schubben van het schubdier vanuit Kameroen en Nigeria via Maleisië en Singapore naar China gesmokkeld.

Het Global Environmental Reporting Collective, opgericht in begin 2019, koos de schubdierhandel als eerste focus voor diepgaand onderzoek. Meer dan dertig journalisten van veertien redacties uit Afrika en Azië werkten mee, voerden tientallen exclusieve interviews en gingen zelfs undercover.

De resultaten zijn gepubliceerd als de Pangolin Reports.

Uit de Pangolin Reports blijkt duidelijk: de grote vraag naar schubdieren heeft ervoor gezorgd dat het dier het meest illegaal verhandelde zoogdier ter wereld is geworden, volgens de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN). De acht ondersoorten van het verlegen dier worden met uitsterven bedreigd, zeggen wetenschappers.

Als de schubdieren uitsterven, verdwijnt ook het ecologische evenwicht in hun natuurlijke habitat, in Afrika en Zuid-Azië.‘De afgelopen vier maanden is wereldwijd ongeveer vijftig ton aan illegale Afrikaanse schubdierschubben in beslag genomen’, schatte Peter Knights, CEO van milieuorganisatie WildAid, eind september. ‘In ladingen die zowel schubdieren als ivoor bevatten, overtreffen de schubdierschubben het volume van het ivoor.’

‘We zouden soorten in de 21ste eeuw niet meer mogen eten totdat ze uitsterven,’ zei toonaangevend expert en hoofdwetenschapper van de National Geographic Society Jonathan Baillie al in 2014. ‘Er is gewoon geen excuus om deze illegale handel voort te zetten.’ In het afgelopen decennium is er op meer dan een miljoen schubdieren gejaagd, schat de IUCN.

Sinds januari 2017 is een wereldwijd verbod van kracht op de handel in schubdieren. Maar dat verbod werpt nog geen vruchten af. Volgens de internationale milieuorganisatie Environmental Investigation Agency (EIA) werd dit jaar een recordaantal schubdieren in beslag genomen.

De dertig ton aan schubben die in februari in beslag is genomen in Sabah, Maleisië, is de grootste vangst tot nu toe. In april onderschepten de autoriteiten van Singapore 12,9 ton schubben. Een confiscatie die gelijkstaat aan 36.000 schubdieren. Een paar dagen later nam Singapore nog eens 12,7 ton in beslag. In juli leidde een arrestatie tot de ontdekking van een lading van 11,9 ton schubben.

2019 is een recordjaar. Wereldwijde inbeslagnames hebben de cijfers van 2018 ruimschoots overtroffen, meldt de EIA. De onderzoekers schatten dat er tot nu toe dit jaar 110.000 schubdieren in beslag genomen zijn door de politie. Dat is 54,5 procent meer dan vorig jaar.

‘Een reden is het toegenomen bewustzijn van autoriteiten’, zegt Darren Pietersen, directeur Onderzoek en Conservatie van Tikki Hywood Foundation, een ngo in Zimbabwe. ‘Verschillende onderzoeksartikels suggereren dat dit nog maar een deel is van de totale toename in het aantal schubdieren dat wordt gestroopt.’

Niettemin blijft de overgrote meerderheid van de smokkel waarschijnlijk onopgemerkt, zo wordt omschreven in de Pangolin Reports. Volgens een schatting van Interpol wordt slechts een tiende van de gesmokkelde wilde dieren onderschept.

De smokkelroutes

De journalisten van de Pangolin Reports traceerden de illegale handelsroutes: van markten langs de kant van de weg in Kameroen en andere landen, naar tussenpersonen en smokkelaars in Nepal, en vervolgens naar China. De smokkel in schubdieren is een volwaardige schaduweconomie, die volledig uit het zicht is verdwenen. Als er niet ingegrepen wordt, zal die handel ervoor zorgen dat het schubdier uitsterft.

Vier maanden lang spraken de journalisten van de Pangolin Reports met verschillende mensen die betrokken zijn bij de smokkel van schubdieren. Sommige interviews verliepen undercover, waarbij de journalisten claimden verkopers te zijn.

Uit al die gesprekken blijkt dat de ondergrondse handel in schubdieren is uitgegroeid tot een illegale, maar makkelijk toegankelijke markt. De concurrentie is hevig, en marktkrachten beslissen over prijzen. Ondanks de omvang van de handel is er eigenlijk weinig over bekend, zelfs niet bij openbaar aanklagers, ambtenaren en andere autoriteiten in de belangrijkste markt: China.

Data: Nepali Times

De internationale handelsroutes voor schubdieren, voornamelijk in Afrika en Azië. Het merendeel van de vraag zou uit China komen, waar de schalen van schubdieren gebruikt worden in Chinese geneeskunde.

China: veel vraag naar ‘commercieel uitgestorven’ soort

Buiten de poorten van een warenhuis in het zuiden van China ontmoeten de journalisten een man van gemiddelde leeftijd met de schuilnaam Zhang. Hij toont eerst weinig interesse in het beantwoorden van vragen over zijn handel in traditionele Chinese medicijnen (een business die ook bekend is als TCM).

Zijn humeur verandert zodra de schubdieren ter sprake komen. ‘Heb je een levering?’, vraagt hij. ‘Kom naar ons kantoor, dan kunnen we verder praten.’

Zhang werkt op de leveringsafdeling van een producent van traditionele medicijnen in Shantou, provincie Guangdong, in het zuiden van China. ‘Dit jaar alleen al hebben we meerdere ton schubben gebruikt’, zegt Zhang. ‘We hebben tenminste een paar honderd kilogram per maand nodig.’

‘We hebben vorige maand een ton schubben besteld, maar die zijn nog niet aangekomen.’ Zhang voegt daar nog aan toe dat ze ook onverwerkte schubben verkopen aan andere farmaceutische bedrijven.

Als een middelgroot bedrijf al duizenden kilo's schubben nodig heeft, waar kopen grotere farmaceutische bedrijven ze dan?

De onderzoeksjournalisten van de Pangolin Reports bekeken meer dan vierhonderd rechterlijke besluiten in strafzaken in China. Deze waren allemaal gelinkt met de illegale handel in schubdieren tussen 2005 en 2019. In een paar rechtszaken waren aanklagers in staat en bereid om de oorsprong van de smokkelroutes te achterhalen: Indonesië en Nigeria, bijvoorbeeld.

De Chinese handel in schubdieren is niet transparant. Dat zorgt ervoor dat de legale voorraden voor traditionele medicijnen volledig geconsumeerd worden. Maar de vraag is groot, en het toezicht op de regelgeving beperkt. Daarom doen veel leveranciers een beroep op goedkopere, illegale import. De journalisten van de Pangolin Reports wilden weten waar de schubben vandaan komen.

Zhang geeft aan dat zijn bedrijf bereid is om een toeslag te betalen om alleen legale schubben te kopen, hoewel deze het dubbele kunnen kosten. ‘Prijs is geen probleem’, zegt hij. Zijn bedrijf maakt onder andere traditionele medicijnbrouwsels uit onbewerkte schubben, in industriële hoeveelheden. Later namen de journalisten contact op met het bedrijf en vroegen ze naar de oorsprong van hun schubdieren. Het bedrijf weigerde commentaar te geven.

De Chinese populatie schubdieren is tussen 1960 en 2004 met meer dan 90 procent gedaald, als gevolg van massale stroperij.

Zhangs uitspraken maakten de journalisten nieuwsgierig. Als een middelgroot bedrijf zoals het zijne al duizenden kilo's schubben nodig heeft, waar zouden grotere farmaceutische bedrijven ze dan kopen? Waar komen deze miljoenen schubdieren vandaan, als er in China bijna geen meer leven?

De Chinese populatie schubdieren is tussen 1960 en 2004 met meer dan 90 procent gedaald, als gevolg van massale stroperij. Het vlees wordt gegeten als delicatesse en de schubben doen dienst voor medicinaal gebruik. Het Chinese schubdier is sinds 1995 “commercieel uitgestorven” zeggen onderzoekers.

De winstmarges zijn verbluffend. Schubben worden in Nigeria gekocht voor slechts vijf dollar per kilo. Vervolgens worden ze voor maximaal duizend dollar doorverkocht in China (wat overeenkomt met ongeveer 900 euro), zo vertellen handelaren daar. Als de illegale schubben worden gemengd met legale, dan kan de prijs oplopen tot 1600 euro per kilo.

© The Pangolin Reports

De prijzen van schubben en vlees variëren per land.

Wie wil er nu schubben van een schubdier? Volgens sommige artsen die werken met traditionele Chinese medicijnen kunnen de schubben een groot aantal kwalen genezen, waaronder ontstekingen. Ook zou het volgens de artsen helpen bij het slecht op gang komen van borstvoeding bij jonge moeders, bij impotentie en zelfs kanker.

Dokter Lao Lixing, de vorige directeur van de School voor Chinese Geneeskunde op de universiteit van Hongkong, geeft aan dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat de schubben van het schubdier een helend effect hebben.

Hij zegt dat er in Hongkong en op het Chinese vasteland bijna geen medicijnen op basis van schubben meer voorgeschreven worden, maar dat farmabedrijven deze medicijnen blijven produceren. ‘Het is een kwestie van markt en winst’, zegt hij. ‘Om het verbod op gebruik van schubdieren in de Chinese geneeskunde beter te handhaven, hebben we meer voorlichting nodig en gezamenlijke inspanningen van de traditionele medicijnsector.’

‘Traditionele medicijnmakers moeten zich uitspreken en de goede naam van de Chinese medicijnen beschermen’, zegt dokter Lao. Hij spreekt regelmatig op internationale conferenties om ervoor te pleiten dat dierlijke ingrediënten in de traditionele Chinese medicijnen worden vervangen door plantaardige.

Schalen van schubdieren worden verkocht in een Chinese apotheek.

Bij een ander farmaceutisch bedrijf in Shantou worden schubben verkocht voor meer dan zevenduizend Chinese renminbi, ofwel 890 euro, per kilogram. Een pakket bevat 5 gram en is gemarkeerd met een sticker van het Chinese Wildlife Special Mark Centre, wat aangeeft dat het een legaal verkocht product is.

Hoewel de helende eigenschappen onbewezen zijn, lijkt het dat vooral Chinese patiënten tonnen van deze producten te gebruiken. Het probleem is dat niemand weet hoeveel precies.

‘Er blijft een volledig gebrek aan transparantie bestaan ​​over de hoeveelheid schubben die in handen is van de overheid of van particuliere entiteiten in China,’ schrijft Chris Hamley, senior campagnevoerder Schubdieren bij EIA, in een e-mail. ‘Er is ook geen informatie over de geschatte hoeveelheid schubben die de Chinese bevolking gedurende een specifieke periode verbruikt.’

‘De recente reeks megaladingen van schubben, die onderschept zijn door autoriteiten in Azië, toont aan dat het aanbod uit de bestaande, historische voorraden niet voldoet aan de vraag.’ Traditionele medicijnmakers en de overheid beschikken nog over grote hoeveelheden schubben, uit de tijd dat het dier nog niet uitgestorven was.

Kameroen: waar stropers nieuwe kopers vinden

Kameroen heeft in 2017 de handel in schubdieren verboden. Maar ondanks inspanningen van politieagenten en activisten ontdekten journalisten van de Pangolin Reports dat de die handel in sommige plattelandsgebieden nog steeds goed gedijt. Schubdierenvlees is er te vinden in veel kleine restaurants langs snelwegen en op de markten.

Zes uur rijden ten zuiden van de hoofdstad Yaounde ligt het kleine stadje Djoum. Hier woont een vrouw die Mango heet. Ze runt een restaurant met bushmeat, vlees van wilde dieren, ook van schubdieren.

Mango is beter bekend om haar zaakjes als handelaar in schubben van schubdieren. Haar man jaagt op de dieren en zij verzamelt de schubben in grote hoeveelheden, ook van andere stropers. Mango levert ze aan opkopers in grotere steden, zoals Yaounde en Douala, die daar contacten hebben met Chinese klanten.

Over het algemeen is er een verdeling van arbeid in stropersfamilies zoals die van Mango. Dit blijkt uit interviews met haar en met de concurrenten. Mannen jagen op de schubdieren, en de vrouwen verkopen ze.

‘Ik weet dat het illegaal is,’ zegt Mango, ‘maar het zijn goede zaken.’ Op de markt blijkt dat de prijs drie jaar geleden tussen de vijf en tien dollar per kilogram lag. Op dit moment is dat al vijftien dollar.

Lokale tussenpersonen zwerven door de regio, ontmoeten vrouwen zoals Mango thuis en kopen hun vangst. Ze leveren het aan typisch Aziatische zakenmensen in grotere steden, die de producten naar Azië smokkelen. Zo vertellen lokale stropers en voorstanders van wilde dieren.

© Paul Anu - Green Echoes

Levende schubdieren worden op een markt verkocht in Kameroen.

De tussenpersonen verbergen de schubben in vrachtwagens en gebruiken steeds andere smokkelroutes, zodat de autoriteiten ze niet onderscheppen. ‘Vroeger gebruikten mensen kleine wagens om de schubben van de ene regio naar de andere te vervoeren, maar nu worden er steeds vaker grote vrachtwagens gebruikt om niet op te vallen’, vertelt Mango.

Doordat de zuidelijke grens tussen Kameroen en Nigeria grotendeels gesloten is, gebruiken smokkelaars steeds vaker het vliegtuig om schubben te versturen. Douala, een stad met een omvangrijke Chinese gemeenschap, is een favoriete transitplek voor schubben uit Kameroen, zeggen advocaten en lokale autoriteiten.

Omdat er arrestaties en gevangennemingen hebben plaatsgevonden praten de mensen nu minder openlijk over de schubdierhandel.

De toenemende vraag eist zijn tol. Op het platteland van Mindourou ontmoetten de journalisten Danielle, een chef-kok die al meer dan 10 jaar schubdieren kookt en reizigers langs langeafstandsroutes maaltijden serveert. Ze geeft aan dat schubdieren moeilijker te krijgen zijn vanwege de over-stroperij.

In de stad Bertoua, zes uur rijden ten oosten van Yaounde, ontmoeten we (door)verkopers die uitgedaagd worden om hun handel verder te zetten, ondanks het risico op een gevangenisstraf. ‘Het doden van schubdieren zal nooit stoppen’, zegt Mondi, ze is een (door)verkoopster. ‘De gemeenschap is afhankelijk van het bos voor haar levensonderhoud.’

Nigeria: Chinese competitie wurgt lokale verkopers

Chinatown in Lagos, Nigeria, heeft muren die felrood geschilderd zijn, om op de Chinese Muur te lijken. Er wapperen Nigeriaanse en Chinese vlaggen. Boven de ingang staan Chinese karakters: 中国 商城, oftewel 'China Business City'.

Chinese winkels verkopen er vanalles, van kleding tot boeken en machines. En sommige mensen denken dat er ook schubdieren te koop zijn. ‘Ik heb sterk het vermoeden dat er schubben worden opgeslagen voordat ze naar het buitenland worden verzonden,’ zegt Olajumoke Morenikeji, een milieubiologe en professor aan de Universiteit van Ibadan.

Morenikeji, voormalig directrice aan de Universiteit van Ibadan, heeft jarenlang onderzocht hoe Chinese handelaren de markt voor schubdieren hebben overgenomen. Dat is hen gelukt omdat ze een hogere prijs betalen dan hun Nigeriaanse concurrenten.

Ze geeft aan dat lokale jagers tussen de vijfduizend en tienduizend Nigeriaanse naira ontvangen voor een schubdier, wat overeenkomt met 12 tot 25 euro. ‘Dat is veel geld in Nigeria’, zegt ze. Ze voegt eraan toe dat lokale handelaren zich meestal niet bewust zijn dat tussenpersonen vele malen meer verdienen door de waren naar China te exporteren.

‘De jagers gaan de struiken of bossen in om te jagen, meestal 's nachts. Ze verkopen de vangst aan tussenpersonen, die weten hoe ze de schubben naar de markten in de steden kunnen brengen’, zegt Morenikeji. ‘De Chinezen kapen daar de markt voor schubdieren door de lokale bevolking te overbieden.’

Ze geeft aan dat de Chinese handelaars in sommige gevallen ook zelf naar afgelegen dorpen gaan om schubdieren te zoeken. Zo kwam ze in de buurt van Ikire onverwacht een handelaar tegen, zegt ze.

Vanuit Nigeria worden de schubben naar China gesmokkeld, vaak via scheepscontainers met valse etiketten. Dit laatste zorgde eerder dit jaar tot grote inbeslagnames in Singapore en Vietnam.

We vroegen de Nigeriaanse douane hoeveel schubdieren er in beslag zijn genomen. In 2018 namen ze 6,2 ton slagtanden van olifanten en schubben van schubdieren in beslag, bij tien arrestaties. Tussen januari en juni van dit jaar namen ze 667 kilo slagtanden en schubben in beslag. De douane gaf geen afzonderlijke cijfers vrij.

© Samuel Ogundipe / Premium Times

Een vrouw verkoopt schalen van schubdieren openlijk op een markt in Lagos, Nigeria.

Uit interviews op lokale bushmeat-markten blijkt dat de groeiende Chinese vraag lokale handelaars verdringt. ‘De Chinco’s hebben de markt overgenomen. Ze betalen hoge prijzen om alle schubben van de lokale markt op te kopen’, zegt een handelaar op Ketu Market in Lagos, verwijzend naar haar Chinese concurrenten.

Ze heeft op dat moment zelf nog ongeveer anderhalve kilo schubben in haar winkel, aan een verkoopprijs van 10.000 Nigeriaanse naira. Alle verkopers waar de journalisten van de Pangolin Reports mee spreken, beweren dat ze niet wisten dat het illegaal is om schubdieren in Nigeria te verhandelen. ‘Onze voorouders hebben schubdieren en andere wilde dieren gebruikt om medicijnen te maken en mensen te genezen, en we gaan nu niet stoppen’, zegt ze.

‘Het is al jaren mijn werk’, zegt een vrouw in de Ketu Market. ‘Mijn dochter is nu 23, zij is in de zaak opgegroeid. Maar ik heb nog nooit gehoord dat het illegaal is om de dieren te verkopen die we in het bos vangen.’

Op de Ijora-markt, in de buurt van de lagune van Lagos, zeggen veel verkopers dat ze de afgelopen maanden geen voorraad meer hebben vanwege de Chinese vraag. Ze betreuren het dat de schubben hun markten niet meer bereiken, maar rechtstreeks naar Chinese kopers gaan.

Maleisië: mythes en marktwerking

In een eenvoudige bamboehut, op een kleine open plek in het regenwoud tussen torenhoge bomen, delen we een maaltijd van boseekhoorn en cassavewortel met onze gastheren. Die komen uit inheemse Temiar, een gemeenschap die aan de noordelijke randen van de centrale bosrug in Maleisië woont. Ze zijn opgewekt, maar wij zijn vermoeid. We hebben net een halve dag met hen gejaagd en naar eten gezocht.

Toen de gastheren de eekhoorn lieten zien die later het diner zou worden, gedood door een pijl van een vergiftigde blaaspijp, werd ons verteld dat we niet mochten lachen of grappen maken. De gastheren gaven geen reden, maar het leek een teken van respect voor de waarde van het bos en zijn bewoners.

De gesprekken met de Temiar bevestigen dat de stijgende vraag naar schubdieren zelfs in dorpen diep in de Maleisische jungle zijn gevolgen heeft. ‘Vroeger, als we zin hadden om schubdier te eten, dan gingen we erop jagen’, zegt een inheemse jager. ‘Maar het is niet zo dat we ze de hele tijd eten.’

Het schubdier is als dier zo rijk aan mythologie dat sommige dorpelingen zeggen dat oude tradities het jagen en eten van het dier verbieden.

De Temiar beweren dat schubdieren olifanten uit de buurt houden. Een vaardigheid die ze, zo wil de mythe, verworven hebben toen een schubdier een olifant doodde door zich om de slurf van de olifant te wikkelen en weigerde los te laten. Sindsdien, zeggen de Temiar, vermijden olifanten de schubdieren.

© Elroi Yee / R.AGE

Lokale gemeenschappen die in de wouden van Maleisië leven jagen op schubdieren wanneer er elders vraag is van kopers.

Van andere inheemse gemeenschappen in Maleisië is bekend dat ze het schubdier koppelen aan de menselijke foetus, omdat ze geloven dat het dier een reïncarnatie van de menselijke placenta is.

De jagers die we spreken, zeggen dat ze onlangs zijn gestopt met jagen op het schubdier vanwege bezwaren van dorpsoudsten, ondanks het verlies aan mogelijke inkomsten. ‘Als er buitenstaanders komen die een schubdier willen kopen, dan zullen we gaan jagen en het verkopen. Als er geen kopers zijn, dan jagen we ook niet.’

Hoewel deze gemeenschappen meestal in het bos leven en een slechte band hebben met de reguliere geldeconomie, wordt de schubdierenhandel beïnvloed door de werking van de markt. Verschillende kopers bieden de jagers verschillende prijzen, die weer veranderen per seizoen. Jagers proberen simpelweg te verkopen aan de hoogste bieder. ‘Vroeger lagen de prijzen rond 300 ringgit per kilogram’, zegt de jager. ‘Soms, tot 350 ringgit of zelfs tot 600 ringgit.’ De hoogste prijs komt overeen met 129 euro.

Een schubdier dat gered werd van een online handelaar, tijdens undercoveronderzoek voor The Pangolin Reports. Het dier werd later weer vrijgelaten in het wild.

‘Maar nu ontvang je ongeveer 100 ringgit per kilogram, soms 150. Als we horen dat de prijs 50 ringgit per kilogram is, doen we geen moeite. Maar als we horen dat de prijs 300 ringgit per kilogram is, dan gaan we op jacht.’

'De jacht op schubdieren is nu niet zo aantrekkelijk als vroeger, simpelweg omdat het zo moeilijk is om er een te vinden.’

‘De vraag naar schubdieren in China heeft eerst daar alle dieren uitgeroeid, zodat ze daar nu commercieel dood zijn’, zegt professor Chong Ju Lian, docent aan de Terengganu-universiteit in Maleisië. Hij is sinds 2008 betrokken bij onderzoek naar schubdieren. ‘Rond 2006 en 2007 zagen we een piek in de aanvallen op schubdieren in Maleisië. Er waren veel nieuwsberichten over smokkelaars die gepakt werden door de autoriteiten, maar vergeet niet dat de meeste smokkel onopgemerkt blijft.’

Professor Chong heeft vastgesteld dat de vraag naar schubdieren grotendeels terechtkomt op Afrikaanse landen, omdat Azië niet aan de vraag kan voldoen. Chong had dit, net als andere onderzoekers, voorzien. Ze lobbyden — met succes — voor een herclassificatie van de acht schubdiersoorten op de handelslijst van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN). Die classificatie geeft aan in hoeverre er gehandeld mag worden in bepaalde dieren.

‘We stonden erop dat de vier Afrikaanse soorten schubdieren ook zouden worden meegenomen in de herclassificatie, ook al werden deze soorten op dat moment niet beschouwd als ernstig bedreigd.’ Op basis van haar gesprekken met inheemse gemeenschappen zegt doctor Chong dat ze denkt dat stroperij de schubdierpopulatie in Maleisië op de rand van uitsterven heeft gebracht.

‘Sommige inheemse jagers zeggen dat ze in geen drie jaar een schubdier gezien hebben’, zegt professor Chong. ‘De tussenpersonen zijn nog steeds bereid om te kopen, maar de jacht op schubdieren is nu gewoon niet zo aantrekkelijk als vroeger, simpelweg omdat het zo moeilijk is om er een te vinden.’

Op de grens van Maleisië en Thailand: politieagenten worden smokkelaars

Er staat een eetkraampje langs de weg. Af en toe zoeft wat nachtelijk verkeer voorbij. Door de straatlantaarns is alles oranje getint. Dit is Maleisië, veertig minuten rijden van de Thaise grens.

We ontmoeten hier een smokkelaar. Hij arriveert met zijn dochter, een meisje niet ouder dan zes jaar. De scène valt moeilijk te rijmen: zij, gekleed als een prinses, compleet met een tiara. Hij, een smokkelaar van schubdieren en wie weet wat nog meer.

‘Oké, laat het me uitleggen’, zegt de smokkelaar.

‘De producten komen uit Indonesië en de towkays (Maleise handelaars) doen een bod. Bij goederen uit Indonesië moet minstens een ton afgenomen worden. De prijs begint bij 300 ringgit per kilogram.'

'Oké, hoeveel kunt u betalen?’ Hij wijst als voorbeeld naar een van de journalisten. ‘Oké, deze hier wil 310 ringgit betalen.’ Hij gebaart naar een ander. ‘Nu wil deze 320 ringgit betalen. En nog een andere wil 350 ringgit betalen. Die laatste bieder krijgt het product.’ Voor 350 ringgit, in deze fictieve onderhandeling; een bedrag dat overeenkomt met 75 euro.

De overweldigende vraag naar schubdieren leidt tot een illegale handel, die vaak voorbijgaat aan de lokale autoriteiten. Soms is de reden daarvoor corruptie.

Het beste voorbeeld daarvan is deze man zelf, die niet alleen smokkelaar is maar ook politieagent. Hij vraagt om niet herkenbaar in het artikel voor te komen. We ontmoetten de man eerder in het gerechtsgebouw, waar hij terechtstond voor het bezit van 81 levende schubdieren.

De smokkelaars willen de schubdieren in leven houden, omdat ze dan hogere prijzen voor het vlees kunnen vragen.

Volgens de smokkelende politieagent is de schubdierenmarkt zo competitief dat criminele bendes elkaar misleiden om een voordeel te behalen. ‘De bieder die 350 ringgit bood in mijn voorbeeld, die krijgt de schubben. Maar de andere kandidaat-kopers weten ook dat het product gaat arriveren’, zegt de man. ‘Ze zullen niet exact weten wanneer, maar wel dat het de komende twee à drie dagen zal zijn, of in ieder geval deze week. De anderen zullen klaarstaan.’

Met “klaarstaan” bedoelt hij dat ze klaar zullen zijn om de winnende handelaar te saboteren. Volgens de smokkelende politieagent is dat de manier waarop (op)kopers gepakt worden: iemand van een rivaliserende bende lekt de informatie naar de politie of douane.

‘De groeiende vraag naar schubben heeft de aard van de handel veranderd', zegt Somkiat Soontornpitakkool. Hij is directeur van de afdeling Bescherming van wilde fauna en flora van het Departement van Nationale Parken, Wildedieren- en Plantenbehoud in Thailand. 'Douanebeambten zijn zich meer bewust geworden van de schubbenhandel, waardoor smokkelaars steeds geavanceerder worden. Smokkelaars die de grens overstaken, huurden vroeger vrachtwagens in. Maar nu gebruiken ze steeds vaker personenwagens, die vallen minder op.’

De Maleisische autoriteiten bevestigen dat. Later laten ze foto's zien van auto's uitgerust met speciale ventilatieopeningen, om koele lucht in de kofferbak van de auto te laten. Dat houdt de schubdieren langer in leven tijdens de smokkel.

De smokkelaars willen de schubdieren in leven houden omdat ze dan hogere prijzen voor het vlees kunnen vragen. Vaak wordt er verteld dat klanten het dier liever levend zien in restaurants. We spraken met een chef-kok, die vroeger schubdieren serveerde aan toeristen uit China. Hij zegt dat het gebruikelijk was om de keel van het schubdier in het bijzijn van de klant door te snijden en vervolgens het bloed te gebruiken bij het koken.

Onderzoek toont aan dat levende schubdieren uit Indonesië meestal per boot Maleisië binnenkomen en langs de kust van de Straat van Malakka aanmeren, voordat ze met de auto over de Thaise grens worden vervoerd. De Straat van Malakka is een belangrijke route voor de smokkel van schubdieren. Smokkelaars en bronnen binnen de autoriteiten zeggen dat partijen van levende schubdieren meestal verscheept worden op kleine tot middelgrote boten. Ze meren aan op verborgen locaties langs de Maleisische kustlijn.

‘De smokkelroutes leiden hoofdzakelijk naar de provincies die grenzen aan de Mekong-rivier in het noordoosten van Thailand: Nakorn Phanom, Mukdahan en Nongkhai. Van daaruit gaan ze naar Laos en vervolgens naar Vietnam en China,’ zegt Somkiat.

Vlak bij de grens worden professionele smokkelaars ingehuurd om de goederen de grens over te sturen. Leden van de politie en andere handhavingsinstanties zijn hier bij betrokken, blijkt uit onderzoek. Sinds 2012 zijn drie Maleisische politieagenten gearresteerd voor het smokkelen van schubdieren, waaronder één officier die twee keer is gearresteerd. Alle drie werkten ze, of werken ze nog steeds, op hetzelfde politiebureau, het hoofdkwartier van de staatspolitie van Kedah.

We kregen bewijs van een bron binnen de Maleise overheid die twaalf ambtenaren verbindt met de illegale handel in schubdieren. Dat suggereert dat er een breder netwerk van corruptie is. Deze ambtenaren variëren van verkeersagenten tot grenscontroleurs op hoog niveau. De meesten van hen zijn gevestigd in de noordelijke staat Kedah, grenzend aan Thailand.

‘We nemen dit serieus’, zegt politiechef Zainuddin Yaacob uit Kedah, wanneer hem gevraagd wordt naar bewijzen van corruptie binnen zijn eenheid.

‘Als politieagenten worden beschuldigd, dan kunnen we actie ondernemen en hen schorsen. Als ze schuldig worden bevonden bij een strafrechtelijk proces, dan is er geen andere optie dan hente ontslaan.’

In februari viel de politie in op twee locaties van dezelfde criminele bende, in Kota Kinabalu, Sabah. Die inval leidde tot de ontdekking van in totaal 27,9 ton ontschubde en bevroren schubdieren in enorme diepvriezen. Nog eens 361 kilogram schubben maakten deze vangst de grootste ooit geregistreerd. Door de manier waarop de schubdieren verpakt waren, is het aannemelijk dat ze bedoeld waren voor export, waarschijnlijk naar China, zegt een bron die bekend is met het lopende onderzoek.

In 2010 werd een Maleisische man gearresteerd op een vissersvaartuig aan de kust van de Zuid-Chinese havenstad Zhuhai, vanwege zijn lading van bijna tien ton bevroren schubdieren en schubben. Hij werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf, die later werd teruggebracht tot negentien jaar wegens goed gedrag. Vier bemanningsleden van het schip, allemaal Chinese staatsburgers, kregen vijf tot tien jaar gevangenisstraf.

De mobiele telefoon van de man werd onderzocht en bevatte een aantal coördinaten bevatte van handelsplekken, waaronder die van een locatie voor de kust van Sabah, nabij de haven van Sepanggar in Kota Kinabalu. Het is hetzelfde havengebied van de recordvangst van februari dit jaar.

Interviews met de vrouw van de gearresteerde man bevestigen dat hij betrokken was bij schubdierensmokkel en dat hij in Kota Kinabalu was gevestigd. Ze geeft aan dat haar man niet het brein achter de operatie was en dat hij alleen werkte voor een bende. Die werd bijgestaan ​​door een prominente zakenman die betrokken was bij de 'diepvriesvisactiviteiten'.

Indonesië: het grootste illegale-exportland

In beslag genomen schubben en vlees, geldtransfers, pakketjes naar China… Aanwijzingen die duiden op een netwerk van schubdierensmokkelaars in Indonesië.

En de uitdagingen waarmee de autoriteiten in Indonesië geconfronteerd worden: een grote stilte, gebrek aan direct bewijs, en de nood om te botsen op ongebruikelijke toevalligheden, die zorgen voor onomkeerbaar bewijs.

De beoordeling van gerechtelijke dossiers, tientallen interviews met stropers en de politie hebben de duidelijkste indicatie tot nu toe gegeven dat de schubdierenhandel zich heeft geprofessionaliseerd. De handel is zo verfijnd geworden dat het experts sterk doet denken aan de drugshandel.

Op de eilanden Sumatra, Java en Kalimantan zijn schubdieren essentieel voor het evenwicht van het ecosysteem. Ze eten ongedierte dat planten zoals de oliepalm aantast. Maar criminele bendes in deze gebieden ‘jagen op grote schaal tijdens de overgang van het regenseizoen naar het droge seizoen’, zegt Sustyo Iriyono, ambtenaar bij het ministerie van Milieu en Bosbouw en verantwoordelijk voor de bestrijding van de illegale schubdierenhandel.

In de loop van de leveringsketen worden de schubben dertig keer zoveel waard.

In Indonesië proberen onderzoekers vaak via de stropers uit te komen bij de bende. Hiervoor zoeken ze contact met verkopers en tussenpersonen. Slechts heel zelden komen ze uit bij de kern van het smokkelnetwerk.

De winsten op de handel laten voldoende ruimte voor tussenpersonen. In Indonesië kan een stroper ongeveer twintig dollar krijgen voor een kilo schubdierenvlees. Hetzelfde vlees zou elders voor tot 1.200 dollar kunnen worden verkocht. In de loop van de leveringsketen worden de schubben dertig keer zoveel waard.

Iriyono schat dat Indonesië 's werelds grootste illegale exporteur van schubdierenvlees en -schubben is, hoewel schubdieren in Indonesië qua grootte niet kunnen concurreren met de Afrikaanse ondersoort. Transporten gaan meestal naar China, soms via Vietnam en Hongkong.

Tommy Apriando / Tempo, Mongabay

Een baby-schubdier dat gered werd door de politie van Medan, Indonesië.

‘Vroeger gebruikten smokkelaars vrachtvliegtuigen’, zegt Iriyono. ‘Nadat dit ontdekt werd, stapten ze over op zeecontainers. Schubdieren zijn verborgen tussen exportproducten zoals gedroogde inktvis en vis. Sommige smokkelaars ontwijken controles door naar kleine havens te gaan, waar ze vissersboten gebruiken. ‘

Politieagenten hebben voor minstens 3,2 miljoen euro aan geldtransfers tussen Atiam en verdachte tussenpersonen opgespoord.

Havenstad Medan staat bekend als een belangrijk smokkelpunt. Politiegeneraal Dedi Prasetyo, woordvoerder van de nationale politie, vertelt ons wat de belangrijkste doorvoerlocaties voor schubdieren zijn: Medan in het noorden van Sumatra, Surabaya in het oosten van Java en Pontianak in het westen van Kalimantan.

Verschillende inbeslagnames en rechtszaken wijzen op een netwerk gelinkt aan een man genaamd Robert Ongah. ook bekend onder de bijnaam Atiam. We konden hem ondanks verschillende pogingen niet bereiken voor commentaar.

Ongah is de eigenaar van Tetap Jaya, een exportbedrijf voor diepgevroren vis, met onder meer een kantoor in Medan. Politieagenten vertelden dat ze ten minste voor vijftig miljard Indonesische roepia, of ongeveer 3,2 miljoen euro, aan geldtransfers tussen verdachte tussenpersonen en Atiam hebben opgespoord.

Meer dan de helft van het bedrag bleek afkomstig van de rekeningen van Ongah. Het werd overgemaakt naar een rekening van ene Edy Soerja Susanto, vertelt de politie. Daarna ging het geld naar wildverkopers. Door de transacties te volgen konden die gearresteerd worden.

Het is onduidelijk of Susanto wordt onderzocht. Telefonisch ontkende hij enige betrokkenheid bij de schubdierenhandel. ‘Ik ken Robert Ongah niet’, zei hij voordat hij het gesprek beëindigde.

Het netwerk lijkt nog breder en verbonden met andere, meer sinistere misdaden, vertellen onderzoekers ons. Dian Ediana Rae, de plaatsvervangend voorzitter van het centrum voor rapporten en analyse van financiële transacties (FTRAC), zegt dat sommige transacties het netwerk in verband brachten met de beruchte veroordeelde drugsbaron Togiman.

In 2016 en 2017 is Togiman ter dood veroordeeld. De doodstraf wordt in Indonesië nog altijd toegepast, door middel van een vuurpeloton. Volgens het laatst bekende nieuws zit Togiman nog in de dodencel voor verschillende drugsmisdaden, waaronder voor het voortzetten van zijn handeltje achter de tralies. Zijn bankrekeningsaldo: 6,4 biljoen roepia, ofwel 416 miljoen euro.

Filipijnen: wetten schrikken smokkelnetwerken niet af

In juli 2019 veroordeelde een Filipijnse rechtbank drie mannen voor het overtreden van een wet die dieren in het wild beschermt. Ze werden gearresteerd omdat ze in het bezit waren van tien Filipijnse schubdieren, een binnenlandse ondersoort. De arrestatie vond plaats aan een controlepost in Tagaytay City, ongeveer 60 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Manila.

De zaak werd de eerste succesvolle veroordeling van wildverkopers uit Palawan genoemd, waar het Filipijnse schubdier inheems is. Maar de straf voor de misdaad was licht. De rechtbank veroordeelde elke stroper tot drie maanden gevangenisstraf en een boete van 20.000 peso, ongeveer 350 euro. In augustus betaalden de drie mannen borg en dienden ze een verzoekschrift in om voorwaardelijk vrij te komen.

De meeste mensen die schubdierenvlees consumeren op de Filipijnen, zijn buitenlanders.

Emerson Sy, uitvoerend directeur van het Filipijnse Onderzoekscentrum voor Land- en Waterdieren, zegt dat de wet zelf, gezien de lage straffen, geen afschrikking is voor stropers.

Sy is een van de auteurs van een rapport dat de gegevens analyseerde van inbeslagnames tussen 2001 en 2017. Volgens het rapport zijn er 38 inbeslagnames geweest, van in totaal 667 schubdieren. Het rapport werd gepubliceerd in 2018 door Traffic, een internationale ngo die onderzoek doet naar de handel in wilde dieren.

De cijfers zijn laag in vergelijking met confiscaties die elders gerapporteerd zijn. Maar gezien het feit dat de populaties Filipijnse schubdieren in 21 jaar met meer dan 50 procent is afgenomen, is het een aanzienlijk aantal.

Sy geeft aan dat de geanalyseerde gegevens omtrent inbeslagnames waarschijnlijk 'het topje van de ijsberg' zijn. ‘De Filipijnse schubdieren zijn alleen te vinden in de provincie Palawan, dus hun leefgebied is erg klein’, zegt hij. ‘Elke verstoring op basis van extra stroperij heeft een enorm effect op de dieren.’

De meeste mensen die schubdierenvlees eten op de Filipijnen, zijn buitenlanders. ‘Filipino’s hebben geen traditie om schubdieren te eten’, zegt Sy. Sommige inwoners eten het vlees ook, voegt hij eraan toe, maar alleen wanneer ze toevallig een schubdier zien en erop jagen.

Schubdierenvlees wordt in de Filipijnen verkocht voor 2,70 tot 4,50 euro per kilo, de schubben voor 118 tot 172 euro per kilo.

Schubdierenvlees wordt verkocht voor 2,70 tot 4,50 euro per kilogram, terwijl schubben voor 118 tot 172 euro per kilogram worden verkocht. Daarnaast leert het Traffic-rapport dat levende of bevroren en gekookte schubdieren in de regio van Metro Manila verhandeld worden voor respectievelijk 211 en 247 euro.

‘De stropers zijn meestal Filipino’s. De tussenpersonen, die stropers zoeken in de dorpen en vragen om op jacht te gaan, kunnen zowel Filipino’s of buitenlanders zijn. De tussenpersoon brengt de schubdieren naar een groothandelaar of expediteur, die ook Filipijns of buitenlands kan zijn. Soms is er nog een extra niveau, op een andere locatie, maar daarna gaat het rechtstreeks naar de koper’, legt Sy uit.

Data: TRAFFIC

De meerderheid van de vangsten vinden plaats rond Palawan, en in Metro Manila, waar er een grotere vraag is naar het vlees en de schubben.

Sy merkte op dat de schakels in de lagere niveaus van de smokkelketen, de stropers en de verkopers, vaak worden opgeofferd. Zij worden eerder opgepakt door de politie. ‘We moeten de opdrachtgevers vinden, zij die de handel financieren. Als zij niet worden gearresteerd, dan zal de stroperij nooit stoppen.’

De Palawaanse Raad voor Duurzame Ontwikkeling (PCSD) heeft het mandaat gekregen om de natuurwetgeving in die Filipijnse provincie te implementeren. Uit hun gegevens blijkt dat 33 mensen zijn gearresteerd voor de illegale handel in schubdieren tussen 2010 en 2018. Tenminste zestien strafzaken werden ingediend in dezelfde periode.

In 2018 kwamen verschillende milieuorganisaties in het land samen en ontwierpen een 25-jarenplan voor het behoud van het Filipijnse schubdier. De PCSD gaat een onderzoek uitvoeren om de populatie van de schubdieren in Palawan te lokaliseren. Hun einddoel is om deze gebieden tot precaire leefgebieden te verklaren voor verdere bescherming.

Grens India en Myanmar: smokkelen gelinkt aan andere misdaden

In de afgelegen oerwouden van de Indiase staat Manipur, aan de grens met Myanmar, kan het tempo van het leven vaak traag aanvoelen. Waar Britse en Japanse troepen ooit in de Tweede Wereldoorlog met elkaar vochten, zijn de bossen teruggegroeid.

Midden in de weelderige heuvels ligt Churachandpur, een typisch grensstadje waar de winkels goedkope Chinese kleding en andere attributen verkopen. De moesson doordrenkt er de straten. Maar de uiterlijke rust verbergt een levendige ondergrondse economie, gerund door wildverkopers en wapensmokkelaars.

‘Er is bijna niets dat je niet kunt krijgen in Churachandpur,’ zegt een agent van het Wildlife Crime Control Bureau (WCCB) die anoniem wil blijven, ‘van neushoornhoorns tot schubdierschubben, van gekko's tot wapens en munitie.'

De wereldwijde aandacht voor de handel in neushoorns en tijgers heeft de vraag in China doen afnemen.

De beruchte reputatie van Churachandpur komt voort uit de ligging aan de grens met Myanmar, maar het grootste deel van de wilde dieren komt terecht in China.

India deelt een grens van 1600 kilometer met Myanmar. Het is niet verrassend dat deze landen veelvoorkomende routes zijn voor netwerken van illegale handel en dierensmokkel, waarbij drugsbendes en occasionele militanten betrokken zijn.

‘De kopers komen normaal gesproken naar Churachandpur of naar Dimapur, in Nagaland’, zegt een undercover agent. Hij maakt deel uit van een speciaal onderzoeksteam dat in 2008 door de deelstaatregering is opgezet om het stropen van neushoorns te stoppen. Nog niet zo lang geleden werden neushoornhoorns en tijgers het meest verhandeld via deze routes, maar toegenomen wereldwijde aandacht heeft de vraag in China doen afnemen.

Nu hebben schubdieren en andere wilde dieren hun plaats ingenomen, zeggen onderzoekers. ‘Dit netwerk smokkelde eerst hoorns van neushoorns, maar heeft haar handel gediversifieerd met schubdieren, gekko's en andere wilde dieren’, zegt de agent.

De meeste schubdieren die langs India worden gesmokkeld hebben de eindbestemming Yunnan in China.

‘We hebben de afgelopen tijd de stroperij van neushoorns en de hoornsmokkel kunnen stoppen’, zegt een woordvoerder van het Wildlife Crime Control Bureau (WCCB). ‘Maar we hebben een plotselinge toename van het stropen van schubdieren in de regio opgemerkt.’

Het aantal dieren dat gered wordt, is nog steeds klein. WCCB-officieren hebben in de afgelopen drie jaar tien levende schubdieren uit deelstaten in Noordoost-India in beslag genomen. De Assam State Dierentuin zorgt voor schubdieren die tussen januari 2007 en juli 2019 zijn gered van smokkelaars. Tien extra schubdieren werden onlangs gered van smokkelaars, die hen achterlieten om de douane te ontwijken.

‘Dierensmokkel moet worden gezien als een bedreiging voor de nationale veiligheid, en niet alleen als een smokkel van dieren.'

In India zelf wordt geen schubdier gegeten, maar het is een land is het leefgebied van verschillende Indiase en Chinese ondersoorten. Boeren, traditionele gemeenschappen zoals de Sapera en de semi-nomadische Bawariyasin verkopen de dieren vaak aan tussenpersonen voor maximaal 70.000 roepieszeggen lokale politieagenten. Dat is lokaal een fortuin, dat ongeveer 900 euro evenaart.

De schubdieren worden vervolgens de grens over gesmokkeld naar Myanmar, en verder naar China.

Schubdieren zijn niet het enige inheemse dier in India dat ernstig bedreigd wordt. Ook de tokay-gekko, die in bomen leeft, wordt via dezelfde routes naar China gesmokkeld. Ten onrechte wordt verondersteld dat het dier een remedie is voor kanker en aids. Naar verluidt kost het dier tot een miljoen roepies.

‘Veel dieren zijn officieel beschermd, maar neushoorns en tijgers krijgen alle aandacht’, zegt natuuractivist Baibhav Talukder uit Assam. ‘De straf voor het stropen van neushoorns en schubdieren is vergelijkbaar, maar onze autoriteiten waren tot voor kort niet zo bezorgd over de schubdieren.’

‘Dierensmokkel moet worden gezien als een bedreiging voor de nationale veiligheid, en niet alleen als een smokkel van dieren’, zegt Talukder.

Nepal: een nieuw smokkelcentrum?

In maart werden twee mannen van 34 en 40 jaar op Tribhuvan Internationale Luchthaven in Kathmandu onderschept. Ze hadden 162 kilogram schubben in hun bagage.

Het tweetal had de schubben in de Democratische Republiek Congo opgehaald. Vervolgens reisden ze via Istanboel naar Nepal, waar ze hoopten door te reizen naar Shanghai. Ze zitten nu in de Nakkhu-gevangenis aan de rand van Kathmandu, waar ze wachten op een proces.

De arrestatie was een keerpunt: het was de grootste geregistreerde inbeslagname van schubben in Nepal en de eerste inbeslagname van een Afrikaanse schubdierensoort. Het zorgde ervoor dat de politie zich zorgen ging maken dat Nepal een nieuw doorvoerpunt is geworden voor schubdieren op weg naar China.

Informatie van de mobiele telefoons van de arrestanten onthulde dat het duo communiceerde met Chinese smokkelaars via WeChat, een Chinese app voor berichten en betalingen. Onderzoekers identificeerden een Nepalese, een Bengaalse en een Chinese medeplichtige. Die drie zijn nog steeds vrij.

‘Dit is een duidelijk geval van internationale georganiseerde misdaad’, zegt Birendra Johari van het Centraal Onderzoeksbureau van de Nepalese politie. ‘Onze onderzoeken tonen aan dat het schubdier de afgelopen tijd de meest gestroopte wilde diersoort in Nepal is geworden.’

Nepal ligt op de traditionele smokkelroute van wilde dieren tussen India en China, maar heeft tot nu toe geen grootschalige inbeslagnames gedaan. Het grootste deel van de arrestaties betreft kleine hoeveelheden lokaal gestroopte schubdieren zonder duidelijke connectie met grotere criminele bendes.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Hongkong: twee smokkelaars in de gevangenis

Hongkong is sinds 2014 een criminele hotspot voor schubdierenhandel. Er worden veel verscheepte schubdieren in beslag genomen. Er worden containerladingen uit Afrika onderschept en daarnaast zijn er kleinere inbeslagnames van schubben per speedboot. Ook zijn er individuele smokkelaars die per vliegtuig aankomen.

De traditionele Chinese geneeskunde speelt nog steeds een belangrijke rolin Hongkong: er zijn meer dan 7.100 erkende handelaars in traditionele Chinese geneesmiddelen. Maar lokale verdelers vertellen dat ze niet geïnteresseerd zijn in grote hoeveelheden schubben, omdat de vraag er gewoon te klein is.

‘De risico's (van schubben verkopen, red.) zijn te hoog in vergelijking met de winst. Het is het niet waard’, vertelt een winkeleigenaar.

In de Lo Wu-gevangenis vonden we twee kleine smokkelaars die bereid waren om te spreken over wat ze deden. Deze twee Chinese vrouwen zijn veroordeeld omdat ze probeerden ongeveer 110 kilo schubben te smokkelen, in vier koffers. Vertrokken in de Democratische Republiek Congo, via de internationale luchthaven van Hongkong naar Macau, met de veerboot.

Een van hen, 41 jaar oud, vertelt over haar Chinese afkomst, haar verblijf in Congo, haar plannen om terug naar huis te reizen en haar arrestatie in de ferryterminal van Hongkong, in augustus van dit jaar. Beide vrouwen komen uit de regio Guangxi in het zuiden van China.

Een man die ze Li Guangsheng noemden, nodigde hen vorig jaar in Congo uit, zeggen de vrouwen, om te investeren in schoonheidssalons. Li had een bouwbedrijf in Kinshasa, de hoofdstad. ‘Ik kreeg te horen dat er veel Chinezen zijn en dat de zaken goed gingen’, zegt een van de gevangen vrouwen.

Li onderhield de vrouwen tijdens hun verblijf van een maand in Kinshasa van oktober tot november vorig jaar, vertellen ze. Toen zou Li hen hebben gevraagd om de vier koffers mee te nemen naar Macau. Ze vlogen van Kinshasa naar Hongkong via Casablanca en Doha, een omweg die volgens hem goedkoper was dan een rechtstreekse vlucht. Hun verklaringen konden niet worden geverifieerd, en we slaagden er ook niet in om contactgegevens van Li te vinden.

De twee vrouwen werden opgepakt tijdens een routinecontrole door de douane. Hun koffers bevatten de schubben van 302 schubdieren, met een totaal gewicht van 110 kilogram, gewikkeld in aluminiumfoliezakken. Aanklagers schatten later dat de schubben maar liefst 64.000 euro waard zijn.

Toen we de vrouwen bezochten vóór hun veroordeling, beweerden beide vrouwen dat ze niet wisten wat ze hadden vervoerd. ‘We dachten dat het gedroogde zeevruchten waren’, zei een van hen. Ze pleitten schuldig en werden veroordeeld tot 16 maanden gevangenisstraf voor het importeren van een beschermd natuurproduct zonder vergunning.

De rechtbank heeft de zaak van de twee vrouwen behandeld voordat in november 2018 nieuwe wetgeving is aangenomen, waardoor de straffen voor schubdierhandel werden verhoogd. Nu kan je voor diezelfde misdaad een boete krijgen van maximaal 10 miljoen Hongkong dollar, of ruwweg 1,2 miljoen euro, en tot 10 jaar gevangenisstraf.

Wanneer we hen bezoeken ná hun veroordeling, verandert een van de twee gevangenen haar verhaal. Ze zei dat ze willens en wetens schubdieren had verhandeld, maar dat ze niet verwachtte in de gevangenis te belanden. Li vertelde hen over de schubben, zegt ze. ‘Hij zei dat als we gepakt zouden worden, hij de boete zou betalen en het goed zou komen’, zegt ze. ‘We vertrouwden hem.’

Hun zaak is niet de enige. Half november vorig jaar werd een man uit de Chinese provincie Fujian veroordeeld tot 20 maanden gevangenisstraf voor het smokkelen van 48 kilo schubben uit de Democratische Republiek Congo, via Ethiopië, naar Hongkong.

De twee vrouwen zitten nog steeds gevangen en brengen hun dagen door met afwassen en vloeren schoonmaken in een gevangeniskeuken. Zodra ze worden vrijgelaten, zijn ze van plan terug te keren naar Guangxi. ‘We worden naar de grens gestuurd en nemen dan de hogesnelheidstrein om naar huis te gaan’, zegt een van de twee met een wrange glimlach.

Taiwan: stropers worden natuurbeschermers

Diep in het Luanshan-bos van Taiwan, in het midden van de nacht, ziet Yu Man-jung enkele sporen op de grond. ‘Hier is een schubdier gepasseerd’, zegt Yu tegen het team van onderzoekers achter hem. Yu gaat snel op zoek naar meer sporen. Hij heeft in zijn vorige carrière als stroper een scherp oog ontwikkeld voor tekenen van deze verlegen, geschubde miereneter.

Voordat Yu begon te werken met schubdieronderzoekers aan de Pingtung Universiteit voor Wetenschap en Technologie, jaagde hij op schubdieren voor de kost. Dat is nu jaren geleden, nog voor schubdier-onderzoeker Hsun Ching-min Yu inhuurde om het dier te helpen opsporen.

Voor Yu helpt deze nieuwe job om het inkomen te compenseren dat hij verloor, door strengere controles en een dalende binnenlandse vraag naar schubdierenvlees. Hij werd geboren in dit bergachtige dorpje en bracht Yu een groot deel van zijn leven door in de buurt van de schubdieren.

Schubdieren doen maar een keer per dag hun behoefte. Ze begraven hun ontlasting om hun sporen te bedekken. Daardoor zijn ze moeilijk op te sporen.

Onderzoekers gebruiken nu Yu’s kennis van het bos en zijn instinct voor het vinden van het teruggetrokken dier. Hierdoor hebben de onderzoekers verschillende belangrijke successen in het veld gehad. ‘Zonder hem zou ik niet geweten hebben waar de schubdieren waren’, zegt Hsun bewonderend. ‘Hij was altijd een pionier in het patrouilleteam dat op zoek gaat naar de dieren.’

‘Zonder een lokale bewoner die voorop liep, hadden we geen schubdieren kunnen vinden, hoe geavanceerd onze technologie ook is,’ zegt Hsun. In de acht jaar dat hij meewerkt aan het onderzoek, heeft hij 47 wilde schubdieren opgespoord. Hsun noemt zichzelf voor de grap 'de man die de meeste schubdieren-uitwerpselen ter wereld heeft verzameld'.

Het bestuderen van de ontlasting is een essentiële indicator voor de voeding van het dier. Maar die ontlasting is moeilijk te vinden. Schubdieren doen maar een keer per dag hun behoefte. Ze begraven hun ontlasting om hun sporen te bedekken.

Hsun ontwikkelde en patenteerde een techniek om de componenten van de uitwerpselen te scheiden. Hij werkte ook samen met de dierentuin van Taipei, om de spijsvertering van de schubdieren en de hoeveelheid verschillende mierensoorten in hun ontlasting verder te analyseren.

Zorgen voor een schubdier in gevangenschap is moeilijk. Geredde schubdieren sterven vaak aan stress of doordat ze weigeren om te eten. Met het onderzoek hoopt Hsun meer te leren over de eetgewoonten van schubdieren om de overlevingskansen geredde dieren in de toekomst te verbeteren.

De wetgeving is hervormd en het publiek is zich ervan bewust dat de handel schadelijk is voor het duur. Die factoren hebben grotendeels een einde gemaakt aan de illegale handel. Maar Taiwan blijft wel een smokkelcentrum voor doorvoer naar China.

Taiwan is tegenwoordig een succesverhaal wanneer het gaat om het behoud en de bescherming van schubdieren. Een halve eeuw geleden was dat nog anders. Van de jaren 1950 tot de jaren 1970 exporteerde Taiwan elk jaar bijna 60.000 stukken schubdierenleer. Als gevolg hiervan raakten de dieren bijna uitgestorven in Taiwan.

Onderzoeker Hsun is beter geworden in het vinden van wilde schubdieren, hoewel hij toegeeft dat hij meestal op geluk vertrouwt. We wandelden met hem een ​​berg op langs dezelfde route die Yu, de voormalige stroper, gebruikte. Een uur na de wandeling vinden we een oud hol begraven onder een stapel bladeren en onkruid.

Een inwoner van het gebied wijst naar een helling in de buurt. ‘Er is een hol en het is vrij nieuw’, zegt hij. Ze kruipen op handen en voeten, vasthoudend aan de bamboe, totdat ze het diepe ondergrondse hol zien. Deze vondst is zeldzaam. ‘Dit hol is pas de afgelopen twee dagen gegraven’, zegt Hsun.

Hsun suggereert dat de overheid inwoners zoals Yu als gidsen of natuurbeschermers moet inzetten. Zij zou hun kennis en vaardigheden moeten gebruiken om naar nog hogere doelen na te streven voor de conservatie van deze diersoort.

Ik ben proMO*

 

Steun ons unieke non-profit mediaproject en word proMO*.

Je ontvangt ons magazine en geniet van een pak andere voordelen

Je maakt MO* mee mogelijk en steunt ons in onze missie.

Voor € 4,60/maand of € 60/jaar.

Ik word proMO*

China: de overlevers

We sluiten af op het Chinese vasteland. In april zaten er nog vijf schubdieren in een dierentuin in Guangzhou. Ze waren enkele weken eerder in beslag genomen bij een arrestatie in een nabijgelegen stad.

Hun oorsprong blijft onbekend, maar agenten zeggen dat ze waarschijnlijk via Vietnam naar China zijn gebracht en vervolgens naar Meizhou, ongeveer 400 kilometer ten oosten van Guangzhou. Douanebeambten namen in totaal 103 schubdieren in beslag. Hiervan werden er 82 overgebracht naar de regio Guangxi en 21 bleven in Guangdong. De meeste van deze 21 schubdieren stierven kort daarna.

De Chinese Stichting voor Behoud van Biodiversiteit en Groene Ontwikkeling, een milieuorganisatie, stuurde personeelslid Sophia Zhang van Beijing naar Guangzhou om voor de resterende dieren te zorgen.

In de dierentuin heeft Zhang een live-camera opgezet en updates gedeeld op Weibo, de Chinese variant op Twitter. Op die manier wil ze de situatie van de dieren onder de aandacht van mogelijke donoren brengen. Vrijwilligers in de provincie Yunnan, die grenzen aan Myanmar en Laos, verzamelden zelfs mieren voor Zhang en lieten ze afleveren in Guangzhou als voer voor de dieren.

Ondanks Zhangs inspanningen stierven twee van de schubdieren in april, waardoor slechts drie overlevers achterbleven. Dierenartsen van een nabijgelegen dierenziekenhuis en studenten dierengeneeskunde van een lokale universiteit meldden zich aan om Zhang te helpen. Deze vrijwilligers maken het voer voor de dieren, met behulp van eetstokjes om de bevroren mieren los te maken. Ze make ook de kooien schoon. ‘Ik ben blij dat ze nu beter eten’, vertelt Zhang.

De redding van de drie schubdieren was baanbrekend. Het is de eerste keer in China dat de autoriteiten een ngo toestaan ​​om in beslag genomen dieren te verzorgen, zegt een woordvoerder van de Stichting.

De dierentuin werd slechts een tijdelijke thuis. In mei, een maand na de inbeslagname, vond de Stichting een betere opvang voor de dieren in Qingyuan, een nabijgelegen stad. De dieren konden er verblijven op een stuk grond dat meer lijkt op hun natuurlijke habitat. Er is voldoende ruimte voor de dieren om op een relatief vreedzame manier samen te leven.

Na een paar dagen begonnen de schubdieren vertrouwd te raken met hun nieuwe omgeving. Ze begonnen naar voedsel te graven en leken eetlust te ontwikkelen. Maar één schubdier had moeite om te ademen en bewoog langzamer. Toen zijn toestand verslechterde, stopten vrijwilligers het dier in een doos en haastten ze zich naar het dierenziekenhuis in Guangzhou. Tegen de tijd dat ze aankwamen, was het schubdier dood.

Het personeel van de Stichting mist de ervaring van Zhang voor het verzorgen van de twee in beslag genomen schubdieren die nu nog in leven zijn.

In juni vroeg de Stichting de overheid daarom om de twee dieren terug te mogen brengen naar een schuilplaats, of om hun vrijlating in het wild toe te staan.

Op 3 juli werden ze opgehaald door ambtenaren van de bosbouwadministratie. Het is onduidelijk wat er sindsdien met de twee dieren is gebeurd.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2776   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2776  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.