Duurzaam op papier

Duurzaam op Papier

Twee jaar na de commotie rond het MO*-artikel en de documentaire ‘Duurzaam op papier’ is FSC eindelijk tot een conclusie gekomen: “Veracel is geen onterecht certificaat”. Toch is er volgens lokale ngo’s op het terrein niets veranderd. Het maakt de documentaire actueler dan ooit.

Een kleine opfrissing. FSC certificeert hout en papier dat afkomstig is uit verantwoord bosbeheer. Meer en meer van die producten komen uit industriële boomplantages die vaak reusachtige proporties aannemen en een zware impact hebben op de regio.

De sproeistoffen die worden gebruikt verontreinigen de bodem en de rivieren. Door deze intensieve landbouwmethode raakt de bodem snel uitgeput (daarom spreken lokale gemeenschappen over ‘groene woestijnenen’). De snelgroeiende bomen gebruiken zoveel water dat bronnen opdrogen. Bossen verdwijnen boomplantages komen in de plaats en de biodiversiteit komt op de helling. Landconcentratie neemt toe en landbouwgrond wordt volgeplant met eucalyptus, waardoor de lokale voedselproductie in het gedrang komt. Dit zijn in een notendop de argumenten van ngo’s en gemeenschappen in het zuiden om aan te tonen dat industriële boomplantages niet kunnen gelabeld worden als ‘duurzaam bosbeheer’.

In ‘Duurzaam op papier’ wordt Veracel tegen het licht gehouden. Dit omstreden papierpulpbedrijf kreeg het FSC-label voor zijn plantages in de Braziliaanse deelstaat Bahia ondanks hevige landconflicten met boerenorganisaties en inheemse gemeenschappen.

Zowel de film ‘Duurzaam op papier’ als het artikel deden heel wat stof opwaaien. FSC-België  raadde ons aan om een officiële klacht in te dienen. FSC-Watch, de World Rainforest Movement en de Braziliaanse ngo Cepedes waarschuwden dat de klachtenprocedure van FSC erg hoogdrempelig is, eindeloos aansleept en uiteindelijk meestal nergens op uitdraait. Toch vonden we het belangrijk om een klacht in te dienen, in de overtuiging dat FSC deze schrijnende feiten nooit zou tolereren.

Twee jaar later is de zaak afgehandeld: “Certificering Veracel: tekortkomingen vastgesteld, maar geen onterecht certificaat,” staat te lezen op de website van FSC-België. De flagrante mensenrechtenschendingen, corruptie en milieumisdrijven die we aan de kaak stelden in het artikel werden gereduceerd tot twee kleine tekortkomingen: Veracel betaalt de pendelvergoedingen niet altijd correct uit en de dialoog met de stakeholders is soms gebrekkig. De andere klachten waren volgens FSC ‘niet gegrond’.

Dat Veracel verantwoordelijk is voor de ontbossing van 1.200 hectare Atlantisch Regenwoud -die informatie komt uit officiële documenten van FSC- is tussen de plooien gevallen. En ook de 3.000 hectare inheems land dat Veracel met eucalyptus heeft volgeplant, is blijkbaar niet in strijd met de FSC-standaard.

Volgens lokale organisaties was het team dat FSC op pad stuurde partijdig en was de uitkomst van de klachtenprocedure zeer voorspelbaar. De onderzoekers oordeelde consequent in het voordeel van Veracel en ten koste van de lokale ‘stakeholders’. Eén pijnlijk voorbeeld spreekt boekdelen: de indianen die al jaren klagen dat hun rivier vervuild is door de sproeistoffen van nabijgelegen eucalyptusplantages, moesten dat zelf kunnen bewijzen aan de hand van labo-analyses. Die documenten hadden ze niet, dus werd hun klacht niet verder behandeld.

Tot wanhoop van het de inheemse gemeenschappen en de landloze boerenorganisaties heeft Veracel de milieuvergunningen bijna rond voor de verdubbeling van de papierpulpfabriek en de eucalyptusplantages. Dat betekent dat de druk op de schaarse grond en op het Atlantisch Regenwoud nog verder zal toenemen. De spanningen en conflicten in de regio worden nu al heviger. Ivonete Gonçalves van de lokale ngo Cepedes spreekt zelfs over een ‘oorlogsklimaat’.

Dat het hoogst aangeschreven boslabel erin geslaagd is om alle getuigenissen en bewijsstukken naast zich neer te leggen, is een groot raadsel. Na twee jaar is er op het terrein nog niets veranderd. Het maakt de documentaire  ‘Duurzaam op papier’ actueler dan ooit. En wanneer u ernaar kijkt, herinner u de woorden van FSC: “Het Veracel certificaat is niet onterecht.”

Leo Broers en An-Katrien Lecluyse

De documentaire ‘Duurzaam op papier’ kwam tot stand met steun van het Fonds Pascal Decroos.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.