20 fragments of a ravenous youth

In We went to wonderland brengt u op verschillende manieren politieke standpunten binnen in een erg intiem portret van uw ouders. Hoe belangrijk is die relatie tussen het persoonlijke en het politieke voor u?
Xiaolu Guo: Erg belangrijk. Ik ben zonder twijfel een politiek kunstenaar. Elk individu is een politiek onderwerp, je kunt persoonlijk leven en maatschappelijke politiek gewoon niet scheiden. De vraag is dus niet hoe noodzakelijk ik politiek vind in mijn kunst -dat is zo evident-, maar op welke manier ik die politieke inhoud vormgeef. Uiteindelijk moet de montage, de afgewerkte film “wérken” bij het publiek.
In 20 Fragments of a Ravenous Youth beschrijf ik het leven van jonge mensen in Peking. Die verhalen zijn uitgesproken politiek omdat ze ook gaan over de vraag waarom die jeugd in Peking zo hongerig en wanhopig leeft. Maar het soort politiek dat ik bedrijf is minder geïnteresseerd in het geven van antwoorden dan in het stellen van vragen. Het debat is belangrijk, want hét juiste antwoord bestaat toch niet.
Welke vragen wil u vooral gesteld zien?
Xiaolu Guo: Dat is iets dat ik niet makkelijk op een analytische wijze kan aangeven. In mijn verhalen zoek ik antwoorden, maar ik besef dat die voortduren verschuiven en veranderen. Fundamenteel is het een zoektocht naar een manier om de geest gezond te houden.
In Wonderland toont uw moeder zich een voorbeeldige Chinese, iemand die trots is op haar eigen land en cultuur, en daardoor makkelijk de enorme rijdom van Europa kan wegrelativeren.
Xiaolu Guo: Dat is een erfenis van het Chinese communisme, dat mensen het sterke gevoel van eigenwaarde en nationale identiteit teruggaf dat afgebrokkeld was in de decennia daarvoor. Zelfs de gewone, arme Chinees gelooft vandaag opnieuw in de kracht van zijn land en zijn cultuur en in de waardigheid die voorkomt uit het toebehoren tot de natie. De extreme veranderingen van de voorbije tien jaar, met de enorm toegenomen kloof tussen rijk en arm, ondergraaft die hervonden nationale identiteit. Want waarom zou je trots zijn op een land dat sommige mensen stinkend rijk laat worden terwijl het tegelijk toelaat dat jij in bittere armoede moet overleven?
Het China dat u opvoert in uw boeken en films is vaak een harde, schrale plek waar de mensen meer geïnteresseerd zijn in overleven of in materieel gewin dan in zorgzaamheid of medemenselijkheid. Is dat het China dat u kent, of lees ik verkeerd en zie ik de tederheid niet onder de laag van ongeschaafde directheid?
Xiaolu Guo: Als er ergens een wild vuur woedt, kan je dat niet blussen met je zachte tranen. Je hebt dan een regenstorm of een straffe kraan met leidingwater nodig. Als jonge auteur wil ik spreken over het China dat ik zelf gezien heb, niet het China waarover ik alleen maar gehoord heb. In dat hedendaagse China wordt de menselijke tederheid inderdaad bedolven onder het geweld van de vooruitgangsdrift, maar zowel tederheid als poëzie zijn wel degelijk aanwezig in het leven van de Chinezen. De vraag voor een kunstenaar is hoe je die verborgen kanten van je omgeving zichtbaar maakt. In How is your fish today gebruik ik de reis van het fictieve personage naar het meest noordelijke puntje van China als een vorm om te spreken over de zoektocht naar romantiek.
Zou u kunnen terugkeren en in China vast gaan wonen?
Xiaolu Guo: Natuurlijk. Voor mij maakt dat niet zo veel verschil. Waar ik woon maakt niet uit, welk werk ik kan doen is belangrijk. Ik leef nu in Europa omdat dat een geschikte omgeving is voor wat ik doe, maar ik leef hier wel als Chinese, en ik keer om de drie maanden terug naar China. Bovendien publiceer ik ook vast in China. Het enige dat ik zou moeten behouden zijn de contacten die mijn filmprojecten financieel mogelijk maken.
20 Fragments of a Ravenous Youth door Xiaolu Guo is uitgegeven door Chatto&Windus. 204 blzn. ISBN 978 07 0118 156 7