20.000 nieuwe tienermoeders per dag in ontwikkelingslanden

Onder deze 7,3 miljoen moeders zijn er 2 miljoen meisjes veertien jaar of jonger. Als de stijgende trend zich verder zet, zal dit aantal stijgen tot 3 miljoen tegen 2030. Moeders jonger dan veertien jaar hebben het vaakst te kampen met langdurige gezondheidsproblemen en de sociale gevolgen van een zwangerschap. Ze lopen dubbel zoveel risico om te sterven tijdens de geboorte en op het krijgen van zwangerschapsfistels.

Jaarlijks sterven ongeveer 70.000 adolescenten in ontwikkelingslanden als gevolg van het krijgen van kinderen. Adolescenten die zwanger raken komen voornamelijk uit huishoudens met lagere inkomens, die niet over de noodzakelijke voedselvoorziening beschikken.

Gebrek aan keuze

‘Nog te vaak neemt de maatschappij het een meisje kwalijk als ze zwanger wordt’, zegt vicedirecteur van het UNFPA Dr. Babatunde Osotimehin. ‘Een tienerzwangerschap is meestal geen vrije keuze. Het weerspiegelt juist het gebrek aan keuzes en het gebrek aan controle over de omstandigheden die haar leven bepalen. Het is het gevolg van niet naar school kunnen gaan, van werkloosheid en van het ontbreken van informatie en gezondheidszorg.’

Dagelijks bevallen in ontwikkelingslanden 20.000 meisjes die jonger zijn dan 18 jaar. Negen op tien van deze geboortes vinden plaats binnen een huwelijk of verbintenis. Armoede, gebrek aan onderwijs en rurale afkomst verhogen overal ter wereld de kans om zwanger te worden. Dit geldt ook afkomst uit een etnische minderheid of uit gemarginaliseerde groepen en voor een gebrek aan toegang tot gezondheidszorg die over voortplanting of het seksuele gaat.

De internationale gemeenschap besteedt van iedere dollar die naar internationale ontwikkeling gaat slechts twee cent aan meisjes in hun adolescentie, terwijl we momenteel de grootse populatie adolescenten ooit op deze wereld hebben. Momenteel zijn er 580 miljoen adolescente meisjes op de wereld, waarvan vier op vijf leven in ontwikkelingslanden.

Onderwijs is de sleutel

Het UNFPA dringt aan op een totaalbenadering om tienerzwangerschap te voorkomen. Dat houdt in dat men probeert om meisjes op school te houden, kinderhuwelijken tegen te gaan, de houding tegenover de rollen van sekse en seksegelijkheid te veranderen, de toegang van adolescenten tot voorbehoedsmiddelen te verbeteren en de jonge moeders beter te ondersteunen.

‘We moeten aandringen op veranderingen die wetten, familienormen en de gemeenschappen en regeringen opleggen. Ze laten de meisjes geen andere keuze dan een vroegtijdige zwangerschap’, zegt vice-directeur Dr. Osotimehin. Zwangerschap bij adolescenten komen voort uit verschillende factoren, zoals armoede, de erkenning van families en gemeenschappen voor kinderhuwelijken en ontoereikende pogingen om meisjes op school te houden. Te vaak zijn ze het resultaat van geweld of onderdrukking.

Het rapport toont aan dat tienerzwangerschappen minder vaak voorkomen bij meisjes die les volgen tot op latere leeftijd. Onderwijs stoomt meisjes klaar voor een toekomstige baan en levensonderhoud, verhoogt hun zelfbewustzijn en maakt hen mondiger in beslissingen die hun eigen leven bepalen.

De maatregelen die genomen worden om het aantal tienerzwangerschappen terug te brengen gaan er vaak van uit dat het gedrag van het meisje zelf moet aangepakt worden, zonder naar de onderliggende oorzaken te kijken. Een holistische aanpak moet uitgaan van de omstandigheden, voorwaarden, normen en voorwaarden en structurele krachten die de tienerzwangerschappen in stand houden en die zwangere meisjes isoleren en marginaliseren.

Economische gevolgen

Maar niet alleen moeder en kind hebben onder de gevolgen te lijden. Kinderen die kinderen krijgen hebben ook een grote impact op gemeenschappen en de economie van een land. Bijvoorbeeld, als de 220.000 jonge moeders in Kenia uit werken zouden gaan in plaats van moeder geworden te zijn, zouden ze 3,4 miljard dollar per jaar aan de Keniaanse economie hebben kunnen toevoegen. Dat bedrag is gelijk aan wat de Keniaanse constructiesector waard is. Als Braziliaanse en Indische meisjes zouden wachten tot ze vooraan in de twintig zijn, zouden deze landen een grotere economische productiviteit kennen, gelijk aan respectievelijk 3,5 miljard en 7,7 miljard dollar per jaar.

In de westerse wereld liggen de cijfers veel lager, maar hebben tienerzwangerschappen dezelfde impact. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, maken slechts de helft van de meisjes die zwanger werden hun school af op hun tweeëntwintigste. Het schaadt de economie ook in zijn totaal, met een kost van ongeveer 11 miljard dollar per jaar.