2006 was moordend jaar voor de pers, vooral in Irak

Voor het vierde jaar op rij is Irak het gevaarlijkste land voor journalisten. Volgens het CPJ werden in 2006 in Irak vier journalisten gedood als gevolg van “kruisvuur of oorlogsdaden”, terwijl nog eens 28 perslui werden vermoord. De meeste slachtoffers zijn Irakese journalisten. Slechts twee ervan hadden hun basis in Londen.
Sinds de inval van de Amerikaanse troepen in Irak in maart 2003, zijn er volgens het CPJ in totaal al 97 journalisten op Irakese bodem gesneuveld. Daarnaast werden ook 37 tolken, chauffeurs en persmedewerkers vermoord die “collaboreerden” met de pers. “Bijna al deze moorden blijven ongestraft”, zegt Joel Campagna van CPJ.
Terwijl verzetsbewegingen in Irak de pers doelbewust aanvallen om het regime in het land te ondergraven, gebruiken andere machthebbers geweld en censuur tegen journalisten om hun land te “stabiliseren”. China spaant daarin de kroon. Vorig jaar zette de regering van president Hu Jintao 34 journalisten achter de tralies. Het CPJ spreekt over het “meest hardhandige optreden” van China sinds de rellen op het Tiananmenplein in 1989.

134 journalisten in de cel

Wereldwijd zitten 134 journalisten in de cel. Een op de drie van die gevangenen is webjournalist, blogger of uitgever van onlinekranten. Het CPJ-rapport stelt verder ook de moordpartijen in Rusland aan de kaak en uit zijn bezorgdheid over de opkomst van populaire autocraten in Latijns-Amerika en de uitholling van het statuut van de oorlogsjournalist als onafhankelijke en neutrale waarnemer.
Het rapport komt er pas een week na de publicatie van een gelijkaardig jaarrapport van Reporters Sans Frontières. Die organisatie spreekt over een recordaantal journalisten dat in 2006 werd vermoord, en zegt al bezorgd te zijn voor 2007. In de maand januari alleen zijn namelijk al zes journalisten en vier persmedewerkers vermoord.
Reporters Sans Frontières wijst vooral dictaturen zoals Noord-Korea, Eritrea, Cuba en Turkmenistan met de vinger. Beide organisaties stellen zich echter ook steeds meer vragen bij de houding van democratisch verkozen leiders tegenover persvrijheid. Zo worden de Venezolaanse president Hugo Chavez en de Russische president Vladimir Poetin in het CPJ-rapport omschreven als “een generatie van intellectuele, verkozen leiders die een wettelijk kader hebben gecreëerd om de nieuwsmedia te controleren, intimideren en censureren”.
Toch zijn er ook nog positieve signalen. Saudi-Arabië bijvoorbeeld heeft het voorbije jaar inspanningen gedaan om de “zwaar gecensureerde pers” meer vrijheid te geven. Lokale journalisten hebben er het initiatief aangegrepen om meer gedurfde reportages te maken over zaken als misdaad, drugshandel, werkloosheid en religieus extremisme.