3 vragen aan... Jens-Hagen Eschenbacher

Eschenbacher: De Verklaring komt alvast niet terug op vroeger gemaakte afspraken. 56 landen hebben hiermee hun gemeenschappelijk doel voor de toekomst opnieuw bevestigd. Dat geeft opnieuw een elan aan het werk van de OVSE en het ODIHR maar ook aan dat van ngo’s en mensenrechtenorganisaties. Ze kunnen hun land ter verantwoording te roepen op basis van deze Verklaring en de andere OVSE-documenten.

Verklaringen afleggen is één ding. Worden ze ook nageleefd?
Eschenbacher: In de afgelopen twee decennia hebben de OVSE-lidstaten een waaier aan standaarden en afspraken rond mensenrechten, democratie en de rechtstaat aanvaard. Wat we missen, is de juiste implementatie. We hadden graag gezien dat er nieuwe instrumenten aanvaard waren om de landen hierbij te helpen. Voor verkiezingen hebben we bijvoorbeeld al de observatiemissies. We hadden gelijkaardige hulpmiddelen kunnen lanceren voor de andere elementen zoals media. Het idee om lidstaten zelf systematisch de implementatie van mensenrechtenbeloftes te laten evalueren lag op tafel. Maar aangezien in Astana het Actieplan niet aanvaard is –door onenigheid over de aanpak van bevroren conflicten– is dat idee niet concreter geworden.

En nu nog eens elf jaar wachten op de volgende OVSE-top?
Eschenbacher: Het werk van de OVSE is een proces. We verwachten niet dat alle lidstaten –56 verschillende landen– van vandaag op morgen de doelstellingen bereiken. Vandaag probeert de OVSE haar eigen weg te vinden in de veranderende wereld. Er zijn nieuwe uitdagingen zoals milieu en klimaat, maar ook mensenhandel, terrorisme en energie. Ook al beïnvloedt dat laatste het buitenlands beleid van sommige lidstaten, toch hebben we op de top in Astana gezien dat er door vele landen een duidelijk accent is gelegd op het nut van mensenrechten. Dat is ook het fundament van ons veiligheidsconcept: zonder mensenrechten is duurzame veiligheid niet mogelijk in de OVSE-regio. Dat idee werd in Astana herbevestigd.

Tot slot zijn we ook op zoek naar instrumenten om intolerantie, haatmisdrijven en discriminatie aan te pakken. Dat zijn belangrijke uitdagingen die de sociale samenhang van onze democratieën bedreigen, niet enkel van de nieuwe maar ook die van onze traditionele democratieën.