50 jaar na Suez-crisis verliezen VS greep op Midden-Oosten

Op 29 oktober is het precies vijftig jaar geleden dat Israël, Frankrijk en Engeland het Suez-kanaal bezetten en vervolgens werden teruggefloten door de Verenigde Staten. Van de invloed die de VS in het Midden-Oosten een tijdlang hadden als “eerlijke bemiddelaar”, blijft na de Palestijnse intifada en de oorlog in Irak niet veel over.
“De kans bestaat dat we in het Midden-Oosten letterlijk van het politieke toneel verdwijnen”, analyseert Zbigniew Brzezinski, veiligheidsadviseur onder gewezen president Jimmy Carter. Alleen een ommezwaai in ons beleid tegenover het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen kan daar iets aan veranderen, denkt Brzezinski.

“Een nieuw Midden-Oosten”, zo beschrijft Richard Haass de situatie waarbij externe actoren in de regio aan invloed moeten inboeten tegenover groeiende lokale machtscentra, met name “radicalen die het status quo willen doorbreken”. In een artikel in “Foreign Affairs” wijst de voormalige adviseur van vader Bush erop dat de VS hun imago als “eerlijke bemiddelaar”, dat ze te danken hebben aan hun interventie in de Suez-crisis, zijn kwijtgeraakt.

Israëlische troepen vielen op 29 oktober 1956 de Gazastrook en de Sinaïwoestijn binnen en rukten op naar het Suezkanaal, dat nog maar pas was genationaliseerd door de Egyptische president Gamal Nasser. Overeenkomstig een geheime afspraak met Engeland en Frankrijk, vroeg Israël vervolgens aan de twee landen om zich als “buffer” tussen de twee legers op te stellen. Britten en Fransen begonnen op 31 oktober met bombardementen en hadden op 7 november de belangrijkste steunpunten langs het kanaal in handen.

Dat was echter buiten de Amerikaanse president Dwight Eisenhower gerekend, die ermee dreigde de koers van het Britse pond te kelderen en de nucleaire bescherming van Frankrijk, Engeland en Israël tegen de Sovjetunie op te geven. De neokoloniale actie bracht de Washington in lastig diplomatiek parket, omdat het tegelijk de inval van de Sovjetunie in Hongarije als “imperialistische agressie” veroordeelde.

In 1957 waren de Franse en Britse troepen weer thuis en waren beide landen hun status als wereldmacht definitief kwijtgespeeld aan de Verenigde Staten. “De Suez-crisis was het hoogtepunt van het Amerikaanse prestige in de regio”, meent Chris Toensing, uitgever van het Middle East Report (MER). “De VS werden beschouwd als een land dat niet alleen zelf het juk van het kolonialisme had afgeworpen, maar ook andere landen daarbij wilde helpen”.

“Het feit dat we Israël dwongen zich terug te trekken uit de Sinaïwoestijn maakte ons in de ogen van de Arabieren een eerlijke bemiddelaar”, zegt voormaligs VS-Ambassadeur Richard Parker. De Verenigde Staten dankten hun machtspositie in de Arabische wereld aan het feit dat ze bewezen hadden invloed te kunnen uitoefenen op Israël, ook tegen de wil in van de “Israëlische lobby” in Washington. Dat bleek nog eens bij de afloop van de Jom-Kippoeroorlog in 1973 en de akkoorden van Camp David in 1978.

Intussen hebben de VS hun krediet in de Arabische wereld verspeeld, door hun steun aan het kordate optreden van Israël tegen de Palestijnse opstand en met de inval in Irak. Ook tijdens de oorlog tegen de Hezbollah in Libanon bleek Washington niet bereid echt druk uit te oefenen op Jeruzalem.

“De VS worden als de koloniale grootmacht bij uitstek gezien, erger nog dan oude Europese koloniale machten”, zegt Toensing. “De Europeanen waren in de ogen van de Arabieren vooral uit op de ontginning van grondstoffen. Aan de Verenigde Staten wordt niet alleen een economische, maar ook een ideologische agenda toegeschreven”.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.