Aboriginals in Australische gevangenissen

Kean was achttien toen hij op zaterdagavond 1 maart zelfmoord pleegde in Hakea Prison. Hij verhing zich met zijn schoenveters. Nog geen zes weken voordien pleegde een andere jonge Aboriginal ook zelfmoord, in dezelfde gevangenis, ook met een schoenveter. Hij was een vriend van Donald. Ze zijn de recentste slachtoffers in een lange rij. Sedert februari 2001 zijn er 21 mensen gestorven in de Hakea gevangenis. De mensen die in de gevangenis werken en die de drama’s niet zien aankomen of niet verhinderen, worden nu als de schuldigen aangewezen. De bewaker die Donald heeft gevonden, moet zich verantwoorden voor een onderzoekscommissie.

Wanhoop ondanks uitzicht

Kean zat sinds augustus 2002 in de gevangenis. Zijn kinderjaren bracht hij ‘zoals zoveel Aboriginals’ door in instellingen. De politie pakte hem op omwille van een gewapende overval. De onderzoeksrechter stelde als voorlopige maatregel een borgtocht van 10.000 dollar vast (6250 euro). Omdat hij noch zijn familie dat bedrag kon ophoesten, moest hij in voorhechtenis. Dit keer niet meer in een gesloten instelling voor jongeren, maar in Hakea, een volwassenengevangenis. In mei zou zijn zaak uiteindelijk voorkomen.
Paul Delphin, van het Aboriginal Deaths in Custody Watch Committee, het lokale waakhondcomité, vindt de borgtocht overdreven. Wie heeft er zoveel geld op die leeftijd? Aboriginalfamilies hebben dat bedrag gewoon niet. Je vraagt je af wat voor spelletje het gerecht speelt met de Aboriginals.’ Volgens zijn advocaat had Kean goede vooruitzichten. Kean wist dat ook: zijn advocaat had hem de brief over de mogelijkheid voor gemeenschapsdienst na de rechtszaak de week voordien nog getoond. Hij moest wellicht nog slechts zes weken zitten.
Paul Delphin vermoedt dat de Hakea gevangenis voor de achttienjarige een overrompeling was. ‘Als je een jeugdinstelling gewoon bent met een relatief gezellige sfeer, is zo’n volwassenengevangenis erg intimiderend. Er zijn wrijvingen en je staat er alleen voor.’ Zijn familie zou hem komen opzoeken maar is uiteindelijk niet komen opdagen. Tussen Kean en zijn vriendin ging het slecht, vooral sedert zijn gevangenneming.
De gevangenispsycholoog zag Kean de dag voor zijn dood en wist dat hij met een risicogeval te doen had. De jongen was in observatie en toch kon hij zelfmoord plegen. Wij vragen al jaren om de hangpunten uit de cellen weg te halen, maar er zijn er nog steeds. Een risicogeval zou niet in zo’n cel mogen zitten en zeker niet met schoenveters in z’n schoenen. In de jeugdgevangenis dragen ze al lang schoenen met klittenbandsluitingen.’ Delphin maakt zich boos: ‘Iemand op een hoger niveau moet nu toch eindelijk eens zijn verantwoordelijkheid opnemen!’